"Czy rząd Donalda Tuska powinien prowadzić dialog z prezydentem Andrzejem Dudą w sprawie zmian, które chce przeprowadzić w wymiarze sprawiedliwości?" – takie pytanie zadaliśmy uczestnikom sondażu SW Research dla rp.pl.
Andrzej Duda i Donald Tusk
Rząd Donalda Tuska zapowiada gruntowne zmiany w wymiarze sprawiedliwości i cofnięcie zmian wprowadzonych przez PiS.
Jakie zmiany w wymiarze sprawiedliwości będzie chciał przeprowadzić rząd Donalda Tuska?
W najbliższym czasie minister sprawiedliwości, Adam Bodnar, ma przedstawić projekty uchwał, ustaw, a być może nawet projekt zmiany konstytucji, które mają doprowadzić do zmian w Trybunale Konstytucyjnym.
Obecny skład Trybunału Konstytucyjnego
Przedstawiciele koalicji rządzącej zapowiadają, że będą chcieli m.in. odwołać trzech sędziów-dublerów (tzn. sędziów TK powołanych przez Sejm VIII kadencji w miejsce trzech sędziów powołanych, zgodnie z orzeczeniem TK, prawidłowo przez Sejm VII kadencji — chodzi o sędziego Mariusza Muszyńskiego, sędziego Jarosława Wyrembaka i sędziego Justyna Piskorskiego), a docelowo wymienić skład całego Trybunału Konstytucyjnego łącznie z jego prezes, Julią Przyłębską i przyjąć regułę, że sędziowie TK wybierani są przez Sejm większością 3/5 głosów (takie zapowiedzi formułował m.in. premier Donald Tusk). Na razie nie wiadomo jak takie zmiany zostaną przeprowadzone w praktyce — spekuluje się np. że sędziowie-dublerzy mogą zostać odwołani uchwałą Sejmu i nie wiadomo czy przy zmianach tych z większością rządzącą będzie chciał współpracować PiS i prezydent.
Bez podpisu prezydenta żadna ustawa przyjęta przez Sejm nie będzie mogła wejść w życie
Zmiany mają też dotyczyć KRS, czyli instytucji która stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Obecna KRS została wyłoniona bez udziału samorządu sędziowskiego co — zdaniem większości rządzącej — stanowi naruszenie konstytucji. Stąd KRS w obecnym kształcie określana jest mianem neoKRS. KRS m.in. przedstawia prezydentowi wnioski o powołania sędziów przez co odgrywa bardzo ważną rolę w całym systemie sądownictwa. Sędziowie powołani na podstawie wniosków obecnej KRS określani są przez nową większość mianem „neosędziów”.
Zmiany mają objąć też Sąd Najwyższy, w którym np. funkcjonuje Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, której legitymacja do orzekania — w związku z obsadzeniem izby tzw. neosędziami — jest w ostatnich tygodniach podważana m.in. przez marszałka Sejmu, Szymona Hołownię, w sprawie wygaszania mandatów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika.
Zmian będzie wymagał też system odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, który — w obecnym kształcie — budzi zastrzeżenie instytucji europejskich.
Sondaż: 69 proc. wyborców z wykształceniem wyższym chce dialogu rządu Donalda Tuska z Andrzejem Dudą ws. zmian w sądownictwie
Uczestników sondażu SW Research dla rp.pl zapytaliśmy czy — ich zdaniem – rząd Donalda Tuska powinien prowadzić dialog z prezydentem Andrzejem Dudą w sprawie zmian, które chce przeprowadzić w wymiarze sprawiedliwości. Bez podpisu prezydenta żadna ustawa przyjęta przez Sejm w tej sprawie nie będzie mogła wejść w życie (większość rządząca nie ma wystarczającej liczby głosów, by obalić prezydenckie weto).
Na tak zadane pytanie „tak” odpowiedziało 67,2 proc. badanych.
Odpowiedzi „nie” udzieliło 16 proc. respondentów.
16,8 proc. badanych nie ma zdania w tej sprawie.
Proces uchwalania ustawy w Polsce
– Próbę porozumienia rządu i Prezydenta w kwestii zmian w sądownictwie popiera 7 na 10 kobiet i 65% mężczyzn. Dialog w sprawie zmian w wymiarze sprawiedliwości za słuszny częściej od ogółu uważają badani w wieku od 35 do 49 lat (72%) i posiadający wyższe wykształcenie (69%). Takie zdanie podziela ponad 7 na 10 badanych (72%), których dochód mieści się w granicach 4001 zł – 5000 zł netto i 70% mieszkańców wsi — komentuje wyniki badania Małgorzata Bodzon, senior project manager w SW Research.
Metodologia badania
Badanie zostało przeprowadzone przez agencję badawczą SW Research wśród użytkowników panelu on-line SW Panel w dniach 6-7 lutego 2024 r. Analizą objęto grupę 800 internautów powyżej 18. roku życia. Próba została dobrana w sposób losowo-kwotowy. Struktura próby została skorygowana przy użyciu wagi analitycznej tak, by odpowiadała strukturze Polaków powyżej 18. roku życia pod względem kluczowych cech związanych z przedmiotem badania. Przy konstrukcji wagi uwzględniono zmienne społeczno-demograficzne.
