Wizyta Wołodymyra Zełenskiego w Białym Domu, podczas której spodziewane jest podpisanie umowy dotyczącej wydobycia pierwiastków ziem rzadkich na Ukrainie, ma potencjał, aby zmienić globalną dynamikę władzy w dążeniu do nowych osiągnięć technologicznych. Pierwiastki ziem rzadkich, które są ukryte w ukraińskich stepach, odgrywają kluczową rolę w tej rywalizacji. Donald Trump dostrzega znaczenie tej gry o wysoką stawkę.
/ TETIANA DZHAFAROVA / AFP
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ma podpisać umowę w piątek 28 lutego w Białym Domu, umożliwiającą Amerykanom dostęp do cennych surowców ukrytych na ukraińskiej ziemi . Premier Ukrainy Denys Szmyhal ogłosił dwa dni wcześniej, że umowa obejmuje utworzenie specjalnego funduszu inwestycyjnego, do którego Ukraina będzie wnosić 50 procent przychodów z „przyszłej monetyzacji” państwowych zasobów mineralnych, w tym ropy naftowej i gazu, a także powiązanej logistyki. Fundusz ten ma finansować projekty na Ukrainie. Financial Times również donosił o takich aspektach wynegocjowanej umowy.
Reklama
Metale ziem rzadkich – czym są i dlaczego są tak ważne?
Ropa naftowa i gaz są znaczące, ale prawdziwa rywalizacja między supermocarstwami toczy się obecnie wokół metali ziem rzadkich . Kategoria ta obejmuje siedemnaście pierwiastków, w tym 15 srebrzystobiałych lantanowców (takich jak lantan, od którego grupa wzięła swoją nazwę, a także prazeodym, samar, gadolin, terb i lutet) oraz dwa skandy: itr i skand.
Skąd wzięło się określenie „ metale ziem rzadkich ”? Początkowo naukowcy uważali te pierwiastki za stosunkowo rzadkie. Jednak perspektywa ta została zrewidowana. Obecnie wiadomo, że występują one znacznie liczniej, głównie w skorupie ziemskiej.
Obecnie metale ziem rzadkich są wykorzystywane w elektronice użytkowej, produkcji pojazdów elektrycznych, silników lotniczych, urządzeniach medycznych i do rafinacji ropy naftowej (służąc jako katalizatory w reakcjach chemicznych w rafineriach). Są również wykorzystywane w zastosowaniach wojskowych (ich właściwości magnetyczne są niezbędne dla systemów naprowadzania i obrony przeciwrakietowej). Ponadto są niezbędne do produkcji komponentów turbin wiatrowych i systemów fotowoltaicznych. Można śmiało stwierdzić, że współczesna gospodarka i strategiczne inicjatywy technologiczne ludzkości w dużym stopniu opierają się na metalach ziem rzadkich .
Chiny są liderami w produkcji pierwiastków ziem rzadkich. Trump zamierza temu przeciwdziałać
Obecnie ponad 60 procent światowej produkcji metali ziem rzadkich znajduje się w Chinach . Donald Trump jest tego świadomy, ponieważ uczynił rywalizację z Chinami centralnym tematem swojej prezydentury, dlatego też dąży do zwiększenia dostępu Ameryki do tych niezbędnych surowców.
Według statista.com USA zajmują 7. miejsce wśród krajów o największych rezerwach metali ziem rzadkich, posiadając około 1,9 miliona ton (dla porównania rezerwy Chin szacuje się na 44 miliony ton, a globalna suma tych zasobów ma wynieść 90 milionów ton w 2024 r.). Co godne uwagi, Grenlandia — która również weszła w „orbitę” politycznych i ekonomicznych interesów amerykańskiego prezydenta — zajmuje ósme miejsce na tej liście, tuż za USA, z zasobami szacowanymi na 1,5 miliona ton .
Metale ziem rzadkich, tytan, lit, grafit. Jaka jest wartość skarbów Ukrainy?
Ukraina — według danych zebranych przez statista.com — nie znajduje się w pierwszej dwunastce w tym rankingu, jednak jej zasoby metali ziem rzadkich pozostają bezcenne . Ponadto istnieją dodatkowe pierwiastki spoza tej kategorii, które są równie cenne: tytan, lit (często określany jako „białe złoto”), beryl, tantal i nikiel. Andrzej Jagielski, ekspert Państwowego Instytutu Geologicznego, stwierdził w wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej, że wartość cennych surowców Ukrainy (w tym metali ziem rzadkich) szacuje się na 15 bilionów dolarów.
Ukraina jest jednym z dziesięciu największych posiadaczy udokumentowanych złóż tytanu na świecie (Bank Światowy podaje, że Ukraina posiada 7% światowych zasobów tytanu, szacowanych na 500 000 ton). Wschodni sąsiad Polski posiada również jedną trzecią europejskich zasobów litu.
Ponadto istnieje inny znaczący minerał — grafit , który jest wykorzystywany w elektronice, stali i przemyśle lotniczym. Szacunki sugerują, że Ukraina posiada 20 procent światowych zasobów tej alotropowej formy węgla. W ukraińskiej glebie znajdują się również znaczne rezerwy metali nieżelaznych : miedzi (4. największe złoże w Europie), ołowiu (5. w Europie), cynku (6.) i srebra (9.).
W kontekście kluczowych zasobów mineralnych Ukrainy magazyn Forbes oszacował ich wartość na 14,8 biliona dolarów
