Wraz z nasileniem jesiennej aury pojawiają się pytania o prognozy długoterminowe na nadchodzącą zimę. Jakie są aktualne przewidywania IMGW? Będzie chłodniej czy cieplej? Można spodziewać się solidnych opadów śniegu czy raczej intensywnego deszczu?
Według prognoz pogody IMGW zima może przynieść opady i temperatury powyżej średniej wieloletniej normy
Zgodnie z aktualnymi prognozami IMGW tegoroczny sezon jesienny przyniesie m.in. temperatury powyżej średniej normy. Widać również anomalie dotyczące poziomu opadów – te przekroczą średnią wieloletnią już w październiku. Duża ilość opadów prognozowana jest także w grudniu.
Jak powstają prognozy długoterminowe IMGW?
Prognozy długoterminowe są prognozami eksperymentalymi i orientacyjnymi. Jak wyjaśnia IMGW, przewidywania pogody na kilka miesięcy do przodu są zawsze obarczone dużą niepewnością. Na klimat wpływa wiele czynników, a ekstremalnych zjawisk pogodowych nie da się przewidzieć z dużym wyprzedzeniem. Przy opracowywaniu prognoz długoterminowych IMGW stosuje własne modele prognozowania, a także wyniki modeli NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) oraz ECMWF (European Centre for Medium-Range Weather Forecasts).
Czym jest prognoza średniej, miesięcznej temperatury i opadów?
Punktem odniesienia dla prognozowania średnich temperatur i poziomu miesięcznych opadów są statystyki pogodowe z lat 1991-2020. Miesięczne dane z tego okresu o opadach i temperaturze segreguje się od wartości najniższych do najwyższych. 10 najwyższych wartości miesięcznych wyznacza średnią temperaturę i sumę opadów „powyżej normy”. Podobnie przeliczane są wartości najniższe, wyznaczające średnią „poniżej normy” i wartości środkowe tworzące kategorię „w normie”.
Jak rozumieć prognozowane dane „powyżej normy”?
Przy analizowaniu map pogodowych prognoz długoterminowych warto pamiętać o prostym, ciekawym przeliczniku. Jeżeli na danym obszarze prognozuje się średnią temperatury/opadów „powyżej normy” oznacza to, że:
- dany miesiąc może być cieplejszy od co najmniej 20 obserwowanych – tych samych miesięcy – z przedziału lat 1991-2020,
- dany miesiąc może być bardziej mokry od co najmniej 20 tych samych miesięcy z przedziału czasowego 1991-2020.
To zestawienie daje lepsze wyobrażenie o jednym z punktów odniesienia przy tworzeniu prognoz na kolejne miesiące. Warto też pamiętać, że w przypadku średnich temperatur liczą się również dane z godzin nocnych, a w przypadku opadów pod uwagę bierze się zarówno deszcz, jak i śnieg.
Listopad i grudzień 2024. Co prognozuje IMGW?
Zgodnie z długoterminowymi prognozami IMGW listopadowe opady na terenie całego kraju powinny utrzymać się w średniej, wieloletniej normie. Niewielkie anomalie widać pod kątem temperatur. IMGW przewiduje, że listopad będzie cieplejszy m.in. w Koszalinie, Poznaniu, Szczecinie, Zielonej Górze i w Gorzowie Wielkopolskim.
Inaczej prezentuje się za to mapa prognostyczna na grudzień. Według IMGW prognozowane temperatury na terenie całego kraju powinny utrzymać się w normie. Dla całego obszaru Polski opady w tym miesiącu prognozuje się „powyżej normy”. Przypomnijmy – chodzi o miesiąc z większą ilością opadów od co najmniej 20 obserwowanych grudniów z lat 1991-2020.
Początek roku 2025: Cieplej i więcej opadów
Jak pokazują mapy prognostyczne IMGW, trend z przekroczeniem średniej wieloletniej normy opadów może utrzymać się także w styczniu 2025. W pierwszym miesiącu nowego roku opady powyżej normy przewiduje się dla wszystkich województw. Widać również anomalię prognozowanych, średnich temperatur. Styczeń 2025 ma być cieplejszy od średnich norm m.in. w południowej Polsce – w Zakopanem, Krakowie, Katowicach, Rzeszowie. Wyższą, miesięczną temperaturę na początek przyszłego roku przewiduje się także dla Kielc i Opola.
Zima 2024. Anomalie temperatur w całej Europie
Jak wyjaśnia IMGW, anomalie temperatur – mowa o ociepleniu i prognozowanych danych powyżej normy – dotyczą nie tylko Polski, ale całej Europy. Według długoterminowych prognoz nadchodzące miesiące wykazują wyraźnie anomalię średniej temperatury – w porównaniu z danymi z okresu 1991-2020.
We wpisie na portalu X Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB podało także dane z 2023 roku. Jak się okazuje, zeszłoroczny październik był cieplejszy od średniej wieloletniej o 2,1 stopnia Celsjusza. W przypadku listopada 2023 mowa o przekroczeniu średniej wieloletniej normy o 0,1 stopnia, a w przypadku grudnia 2023 o 1,8 stopnia. Cieplejszy był również styczeń 2024 – tu zanotowano dane wyższe od średniej wieloletniej o 0,9 stopnia.
