„Czy Pani/Pana zdaniem Daniel Obajtek dobrze kierował spółką PKN Orlen?” – takie pytanie zadaliśmy uczestnikom sondażu SW Research dla rp.pl.
Daniel Obajtek
Daniel Obajtek kierował spółką PKN Orlen od 2018 do 2024 roku. Obecnie Obajtek jest kandydatem PiS w wyborach do Parlamentu Europejskiego.
Kontrowersje dotyczące Orlenu kierowanego przez Daniela Obajtka
Jako prezes spółki Obajtek przeprowadził fuzję Orlenu z Lotosem, która budziła kontrowersje ponieważ wymagała sprzedaży 30 proc. akcji gdańskiej rafinerii Lotosu saudyjskiej spółce Saudi Aramco oraz 417 polskich stacji Grupy Lotos węgierskiemu koncernowi MOL. Krytycy fuzji zwracali uwagę, że poprzez MOL na polski rynek paliwowy mogą wejść Rosjanie (choć węgierska spółka zaprzecza jakimkolwiek powiązaniom z Rosją), oraz że Saudi Aramco również może zbyć aktywa w Polsce np. na rzecz Rosjan. Ponadto NIK wskazywał, że 30 proc. akcji rafinerii gdańskiej powinno zostać sprzedane za 4,6 mld zł, podczas gdy wartość transakcji wyniosła 1,1 mld.
Kierowany przez Obajtka Orlen zdobył też kontrolę nad prasą regionalną, przejmując w 2021 roku Polska Press Grupę. Pod kontrolą Orlenu gazety wydawane przez Polska Press zaczęły prezentować prorządową linię. Orlen przejął też zajmującą się kolportażem spółkę Ruch.
Orlen Obajtka był też oskarżany o manipulowanie cenami benzyny — spółka miała m.in. obniżyć jej cenę, bez uzasadnienia rynkowego, przed wyborami parlamentarnymi z października w 2023 roku. W efekcie na wielu stacjach tuż przed wyborami zaczęło brakować benzyny, co maskowano m.in. informacjami o awariach dystrybutorów. Wcześniej Orlenowi zarzucano utrzymywanie wysokiej ceny benzyny mimo spadku cen ropy na światowych rynkach, by zwiększyć zyski spółki.
W ostatnich tygodniach głośno jest o działalności szwajcarskiej spółki Orlenu, Orlen Trader Switzerland (OTS). W związku z wypłatą zaliczki na ropę, która miała być dostarczona za pośrednictwem OTS, stracił 1,6 mld zł. „Rzeczpospolita” napisała w kwietniu, że ABW ostrzegała Daniela Obajtka, prezesa Orlenu, przed zatrudnieniem pochodzącego z Bliskiego Wschodu Samera A., który stanął na czele OTS, ze względu na podejrzenia o arabski ekstremizm. Onet ujawnił z kolei, że Samer A. ma być powiązany z libańskim Hezbollahem. Samer A. miał być też podejrzany o nielegalny obrót ropą z Iranu, objętą amerykańskimi sankcjami. Obajtek, odpierając zarzuty podkreślił, że nie ma nic do ukrycia i sugeruje, że wszystkie ataki na niego mają charakter polityczny.
Uczestników sondażu SW Research zapytaliśmy czy — ich zdaniem — Obajtek dobrze kierował PKN Orlen.
„Tak” odpowiedziało na pytanie 24,5 proc. badanych.
„Nie” odpowiedziało 50,8 proc. respondentów.
Zdania w tej sprawie nie ma 24,7 proc. badanych.
(na wykresie kołowym wyniki zaokrąglono do liczb całkowitych)
– Ponad połowa (56%) badanych w wieku od 25 do 34 lat oraz podobny odsetek (55%) respondentów z dochodem między 3001 a 5000 zł netto uważa, że Daniel Obajtek źle kierował spółką PKN Orlen. Sześć osób na dziesięć (59%) posiadających wykształcenie wyższe oraz nieco większa część (61%) badanych z miast o wielkości między 100 a 199 tys. mieszkańców jest zdania, że Daniel Obajtek nie zarządzał dobrze spółką PKN Orlen — komentuje wyniki badania Przemysław Wesołowski, prezes agencji badawczej SW Research.
Metodologia badania
Badanie zostało przeprowadzone przez agencję badawczą SW Research wśród użytkowników panelu on-line SW Panel w dniach 30 kwietnia-2 maja 2024 r. Analizą objęto grupę 800 internautów powyżej 18. roku życia. Próba została dobrana w sposób losowo-kwotowy. Struktura próby została skorygowana przy użyciu wagi analitycznej tak, by odpowiadała strukturze Polaków powyżej 18. roku życia pod względem kluczowych cech związanych z przedmiotem badania. Przy konstrukcji wagi uwzględniono zmienne społeczno-demograficzne.
