Nie wystarczy polskie pochodzenie, aby stać się repatriantem. Rząd ujawnia nadużycia w programie repatriacyjnym i przedstawia metody ich eliminacji.
Izabela Kacprzak
Osoba ubiegająca się o repatriację będzie zobowiązana do dostarczenia dowodów nie tylko na polskie pochodzenie, ale przede wszystkim na to, że jej przodkowie byli prześladowani i deportowani do ZSRR – to kluczowe zmiany, które rząd planuje wprowadzić do ustawy o repatriacji z 2001 roku. Ponadto, czas na weryfikację dokumentów zostanie wydłużony z 30 dni do trzech miesięcy.
Powodem wprowadzenia zmian są zidentyfikowane nadużycia – „regularne przypadki posługiwania się fałszywymi dokumentami”, głównie przez obywateli Federacji Rosyjskiej, którzy pragną uzyskać prawo do repatriacji oraz polskie obywatelstwo. Dotyczy to nie tylko rzekomego pochodzenia, ale również fikcyjnych zaświadczeń o zatrudnieniu w Polsce (to jeden z wymogów do uzyskania wizy krajowej). Rząd chce także usprawnić proces repatriacji, zwiększając roczny budżet o 35 mln zł, co umożliwi utrzymanie w ośrodkach adaptacyjnych dla repatriantów dodatkowych 250 osób. Obecnie w kolejce czeka ponad 4,6 tys. kandydatów na repatriantów oraz członków ich najbliższej rodziny – ponad połowa z nich czeka już ponad trzy lata. Program repatriacyjny ma kosztować ponad 80,7 mln zł rocznie.
Będzie większe sito dla kandydatów, a powodem „bezpieczeństwo państwa”
Rząd, jak informuje „Rz”, ogłosił zmiany w programie repatriacyjnym w strategii migracyjnej „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo” na lata 2025-2030. Do Sejmu trafił właśnie projekt ustawy o zmianie przepisów dotyczących repatriacji. Nowe regulacje będą rewolucyjne.
Przede wszystkim rząd przywraca wymóg, aby wnioskodawca lub jego przodkowie wykazali, że z powodu polskiego pochodzenia byli deportowani lub zesłani przez władze byłego ZSRR na tereny azjatyckiej części byłego ZSRR. Wymóg ten został wprowadzony do ustawy o repatriacji przez poprzedni rząd PiS w kwietniu 2017 r., ale praktycznie nie zdążył wejść w życie, a w listopadzie 2017 r. został uchylony w ramach kolejnej nowelizacji. Uzasadniano to tym, że zablokował on możliwość przyjazdu do Polski osób, które nie były w stanie przedstawić dowodów potwierdzających deportację swojej lub swoich przodków.
Dziś rząd podkreśla, że otworzyło to drzwi do nadużyć. „Doświadczenia organów prowadzących postępowania w sprawach repatriacyjnych wskazują, że o wydanie wizy krajowej w celu repatriacji coraz częściej występują osoby, które – mimo przedstawienia dokumentów potwierdzających polskie pochodzenie po dalekich przodkach – w rzeczywistości nie mają żadnych związków z Polską, a ich przodkowie nie przybyli na tereny wymienione w ustawie o repatriacji w związku z deportacją lub zesłaniem, lecz w ramach nieprzymusowego wyjazdu, na przykład w celach zarobkowych lub edukacyjnych” – czytamy w uzasadnieniu projektu. Co więcej, „ze względu na obecną sytuację geopolityczną (wojna Rosji z Ukrainą, sankcje oraz wstrzymanie wydawania wiz do Polski – przyp. aut.) znaczną grupę osób składających wnioski o wydanie wizy krajowej w celu repatriacji stanowią obywatele Federacji Rosyjskiej, którzy nie przedkładają dokumentów potwierdzających prześladowanie ich przodków z powodu polskiego pochodzenia”.
Rząd wskazuje, że są przypadki, w których Rosjanie „aplikują o wydanie wizy krajowej w celu repatriacji wyłącznie w celu uzyskania polskiego paszportu, nie mając zamiaru przesiedlenia do Polski”. Bycie repatriantem jest także wykorzystywane przez cudzoziemców mieszkających w Europie, „którzy ubiegają się o repatriację z powodu zbliżającego się wygaśnięcia ważności posiadanego w danym kraju zezwolenia pobytowego”.
Program repatriacji określany jako „powrót do Ojczyzny” był przeznaczony wyłącznie dla osób,
Źródło
