Grenlandia ma swoje niechciane pięć minut za sprawą „zaborczych” zapowiedzi Donalda Trumpa, jednak zasobami wyspy już od dawna interesowały się światowe potęgi. Złoża pierwiastków ziem rzadkich były nadzieją UE na uniezależnienie się od dominacji Chin (potentat w wydobyciu metali ziem rzadkich). Amerykanie też od dawna byli świadomi bogactw wyspy. Zainteresowanie Grenlandią nigdy nie było tak duże.
/EMIL STACH / Ritzau Scanpix /AFP
Chiny odpowiadają za 60 proc. wydobycia metali ziem rzadkich i posiadają quasi-monopolistyczną pozycję w ich przetwórstwie (90 proc.), podobnie jak w przypadku litu (60 proc.), grafitu (95 proc.) czy kobaltu (70 proc.) – wylicza w swojej analizie Polski Instytut Ekonomiczny i dodaje, że to właśnie złoża pierwiastków ziem rzadkich na Grenlandii postrzegane były jako szansa dla UE na uniezależnienie od Chin.
Szacuje się, że 36,1 mln ton pierwiastków ziem rzadkich znajduje się na Grenlandii, co stanowi ok. 30 proc. światowych złóż tych surowców.
Reklama
Wyścig po grenlandzkie bogactwa nabrał tempa
Dla UE niezwykle kłopotliwe stało się głośno artykułowane zainteresowanie USA bogactwami i strategicznym położeniem lodowej wyspy (80 proc. Grenlandii pokryte jest lądolodem). UE od dawna liczyła, że ewentualna eksploatacja grenlandzkich złóż pomoże w uniezależnieniu się od chińskiej dominacji. Dla porządku wyjaśnijmy, że w 2023 r. prawie 40 proc. unijnego importu metali ziem rzadkich pochodziło właśnie z Chin. Państwo Środka nieprzypadkowo uważane jest za niemal monopolistę w wydobyciu metali ziem rzadkich (90 proc. światowego wydobycie) oraz za potentata w ich przetwórstwie (60-proc. udział).
Wyścig po grenlandzkie bogactwa nabrał więc tempa. Jak wylicza PIE, na Grenlandii, poza pożądanym w dobie e-rewolucji litem, znajdują się znaczne złoża innych surowców krytycznych, jak tytan (12,1 tysiąca ton), fosfor (11,5 tysiąca ton), zauważalne ilości niobu, tantalu, wanadu, grafitu oraz platynowców. Pierwiastki te znajdują się także na listach tzw. surowców krytycznych i strategicznych Unii Europejskiej i Polski.
Grenlandia mogłaby zaspokoić potrzeby Unii Europejskiej
Według danych Eurostatu, na które powołuje się PIE, w 2023 r. sprowadzono do Unii Europejskiej 18,3 tys. ton pierwiastków ziem rzadkich, których wartość rynkowa wyniosła 123,6 mln EUR. Głównymi dostawcami były Chiny (39 proc.), Malezja (33 proc.) i Rosja (22 proc.).
Oznacza to, że złoża grenlandzkich pierwiastków ziem rzadkich są niemal dwa tysiące razy większe niż obecne roczne potrzeby importowe Unii Europejskiej. Zasoby Grenlandii mogłyby odegrać kluczową rolę w dywersyfikacji dostaw surowców krytycznych do Unii Europejskiej.
Dodajmy, że wciąż trwają poszukiwania złóż krytycznych pierwiastków na terenie całej Europy. Stan dostępnych zasobów zmienia się więc dynamicznie. Ostatnio głośno było o udokumentowanych złożach lity w Serbii i Francji.
Chiny dominują w przetwórstwie metali ziem rzadkich
Szacuje się, że do 2040 r. 7-krotnie ma wzrosnąć popyt na metale ziem rzadkich i 42-krotnie na lit. To oczywiście efekt wprowadzania na rynek samochodów elektrycznych.
Głównymi producentami w wielu kategoriach surowców krytycznych są Chiny. Potentatem surowcowym pozostaje również Rosja. 19 proc. światowych rezerw metali potrzebnych do wytworzenia standardowej baterii litowo-jonowej pochodzi jednak z Afryki, choć to właśnie Chiny pozostają potentatem w przetwórstwie.
Polski Instytut Ekonomiczny w jednym ze swoich raportów zwrócił uwagę na potencjał Afryki. Afryka posiada 30 proc. światowych rezerw minerałów oraz niemal połowę światowych złóż złota. Na kontynencie jest m.in. 59 proc. światowych rezerw platynowców, 48 proc. diamentów, 75 proc. kobaltu, 68 proc. manganu, 59 proc. grafitu, a także duże nieoznaczone złoża litu.
***
Odtwarzacz wideo wymaga uruchomienia obsługi JavaScript w przeglądarce. Polsat News
