Ludność Polski doświadcza szybkiego starzenia się, co stwarza różne wyzwania zarówno na rynku pracy, jak i w systemach ubezpieczeń społecznych i opieki zdrowotnej, co podkreśla Główny Urząd Statystyczny w swoim najnowszym raporcie. Urząd udostępnia również niepokojące statystyki dotyczące tzw. wskaźnika wieku podeszłego, który rośnie z roku na rok. Dla przykładu, na każde sto „wnuków” przypada coraz więcej „dziadków”.
/ Marysia Zawada / Reporter
„Obserwowane zmiany demograficzne wskazują na trudny scenariusz populacyjny w Polsce, który utrzymuje się od ponad dekady” – zauważa Główny Urząd Statystyczny w raporcie zatytułowanym „Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r.”
„W przewidywalnej przyszłości nie należy spodziewać się istotnych zmian zapewniających stabilny wzrost demograficzny. Bardzo niski wskaźnik urodzeń, wysoki wskaźnik umieralności i spadek liczby zawieranych małżeństw w porównaniu z rokiem 2023 nasiliły niekorzystną sytuację demograficzną w Polsce , która jest widoczna od wielu lat” – stwierdzają dalej eksperci GUS .
Reklama
Wyzwania demograficzne w Polsce. „Wskaźnik starzenia się rośnie z roku na rok”
Wskazują, że trwający proces starzenia się polskiej populacji wynika z w dużej mierze pozytywnego zjawiska, jakim jest wzrost średniej długości życia i dalsza długowieczność. Ten trend jest potęgowany przez niskie wskaźniki dzietności, co pokazuje wskaźnik starości.
W 2024 r. wskaźnik starości osiągnął 141, co oznacza, że na każde 100 „wnuków” (dzieci w wieku 0-14 lat) przypadało 141 „dziadków” (osób w wieku 65 lat i starszych). Dysproporcja między tymi grupami wynosi 2,2 mln, na korzyść populacji starszej (2 mln w miastach i 229 tys. na wsiach) – zauważa Główny Urząd Statystyczny.
„ Wskaźnik starzenia się społeczeństwa rośnie z roku na rok (w 2023 r. wynosił 133), co doprowadzi do zmniejszenia podaży pracy i wyzwań w systemie ubezpieczeń społecznych ze względu na rosnącą liczbę i odsetek osób starszych” – wskazano w raporcie.
Wzrost liczby starszych Polaków oznacza spadek podaży pracy. To już widać na liczbach
Jeśli chodzi o podaż pracy, warto wspomnieć, że według Głównego Urzędu Statystycznego odsetek osób w wieku produkcyjnym w 2024 r. spadł do 58,2% z 58,4% w 2023 r. W ciągu ostatniego roku liczba pracowników w wieku produkcyjnym zmniejszyła się o 151 000, co daje łącznie nieco poniżej 22 milionów.
„Spadek ten wynika z procesu starzenia się i przejścia wielu osób urodzonych w latach 60. do wieku poprodukcyjnego, a także ze zmniejszającej się liczby 18-latków wchodzących na rynek pracy. Od 2010 r. populacja w wieku produkcyjnym zmniejszyła się o prawie 3 miliony” – wyjaśnia Główny Urząd Statystyczny.
Jednocześnie odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym wzrośnie do 23,8% w 2024 r. z 23,3% w 2023 r.
„Polska, stojąca w obliczu niekorzystnych prognoz rozwoju populacji, będzie musiała zmierzyć się ze wszystkimi problemami wynikającymi z niekorzystnych trendów demograficznych . Dotyczy to w szczególności regionów i mniejszych miejscowości, zwłaszcza tych o najstarszych profilach demograficznych, gdzie proces starzenia się będzie się najbardziej nasilał” – twierdzą statystycy.
W ubiegłym roku nastąpił spadek liczby ludności w Polsce
Według Głównego Urzędu Statystycznego, na koniec 2024 r. populacja Polski wynosiła 37 mln 489 tys., co oznacza spadek o ponad 147 tys. w porównaniu z końcem 2023 r. (w samym pierwszym półroczu 2024 r. populacja spadła o 73 tys.). Rzeczywista stopa spadku w ciągu ostatniego roku wyniosła -0,39%, co oznacza, że na każde 10 tys. osób przypadało 39 osób mniej.
W całej populacji Polski kobiety stanowią prawie 52 procent. Na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet (112 w miastach, 101 na wsiach). Według Głównego Urzędu Statystycznego wskaźniki te pozostają stosunkowo stabilne na przestrzeni lat.
Pod koniec 2024 r. średni wiek mieszkańca Polski przekroczył 43 lata (mediana wieku). W przypadku mężczyzn liczba ta wynosiła prawie 42 lata, podczas gdy w przypadku kobiet zbliżała się do 45 lat (odzwierciedlając dłuższą oczekiwaną długość życia). Średni wiek w obszarach miejskich wynosi ponad 44 lata, podczas gdy w przypadku mieszkańców wsi jest on niższy niż 42 lata.
„Wzrost średniej długości życia i zmiany w strukturze wiekowej ludności powodują , że mediana wieku z roku na rok wzrasta – od 2000 r. wzrosła ona o ponad 8 lat, a od początku lat 90. o ponad 10 lat” – podkreślają eksperci GUS.
