Bruksela stoi przed wyzwaniem – prawne zerwanie długoterminowych kontraktów na dostawy rosyjskiego gazu okazuje się skomplikowane, jak donosi Financial Times. UE przewidywała, że do 2027 r. państwa członkowskie odejdą od rosyjskich paliw kopalnych. Ponadto w Europie narastają obawy, że poleganie na gazie LNG ze Stanów Zjednoczonych może powtórzyć wcześniejszy błąd polegający na poleganiu na rosyjskich dostawach.
/ Kirill Kudryavtsev / AFP
Komisja Europejska bada, czy istnieją rozwiązania prawne, które umożliwiałyby europejskim firmom anulowanie długoterminowych kontraktów na rosyjski gaz bez ponoszenia znaczących kar, jak podał we wtorek Financial Times, powołując się na trzy źródła w UE.
Jak rozwiązać rosyjskie kontrakty? „Siła wyższa”
W publikacji zauważono, że KE dokonuje przeglądu obowiązujących umów dotyczących importu rosyjskiego gazu ziemnego i rozważa możliwość powołania się na klauzulę siły wyższej, która mogłaby umożliwić europejskim importerom rozwiązanie umów.
Wyzwanie polega na tym, że kontrakty importowe gazu są często tajne i znacznie się różnią. Wykorzystanie trwającego konfliktu na Ukrainie jako uzasadnienia dla powołania się na klauzulę siły wyższej, która mogłaby umożliwić rozwiązanie umowy, może okazać się prawnie niewystarczające, podkreśliło źródło z UE cytowane przez gazetę.
Reklama
Wycofanie się importerów UE z rosyjskich kontraktów gazowych jest częścią szerszej strategii, „mapy drogowej”, mającej na celu zmniejszenie zależności UE od rosyjskich paliw kopalnych do 2027 r. Celem jest osiągnięcie niezależności od dostaw rosyjskiego gazu i odcięcie funduszy, z których Kreml korzysta, aby prowadzić wojnę na Ukrainie.
Kraje UE nadal kupują rosyjski gaz
Jak podkreśla brytyjski dziennik, powołujący się na dane Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem, w okresie od lutego 2024 r. do lutego 2025 r. państwa UE zapłaciły Rosji 21,9 mld euro za ropę naftową i gaz.
Obecnie gaz rosyjski stanowi 11% dostaw rurociągami do krajów UE, co oznacza spadek z około 40% w 2022 r. Jednocześnie import rosyjskiego gazu ziemnego w postaci skroplonej (LNG) znacznie wzrósł w ciągu ostatnich trzech lat.
UE wstrzymała 90% importu ropy naftowej z Rosji i zakazała importu rosyjskiego węgla, ale nie nałożyła zakazu na rosyjski gaz ziemny. W rzeczywistości import tego ostatniego z Rosji do Europy wzrósł o około 60% w ciągu ostatnich trzech lat, chociaż pozostaje na najniższym poziomie od 2022 r., jak przypomniał FT.
„Mapa drogowa” UE miała zostać pierwotnie opublikowana w marcu, ale jej publikacja została opóźniona z powodu obaw, że Węgry i Słowacja, które otrzymują większość gazu przesyłanego rurociągami z Rosji do UE, zablokują ją. Rząd w Budapeszcie zagroził, że sprzeciwi się sankcjom UE na rosyjski gaz. Decyzja w tej sprawie wymaga jednomyślnej zgody wszystkich 27 państw członkowskich UE.
Według przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, plan ma zostać przedstawiony „w ciągu trzech lub czterech tygodni”.
Kraje UE obawiają się zmuszenia firm do zerwania umów z rosyjskimi dostawcami
Mimo nacisków ze strony Brukseli kraje UE wahają się, czy zmusić firmy do rozwiązania umów LNG z Rosją. Martwią się rosnącymi cenami gazu skroplonego, ponieważ firmy borykają się z wysokimi kosztami i niepewnością geopolityczną.
Komisja Europejska upoważniła państwa UE do blokowania rosyjskim i białoruskim operatorom dostępu do obiektów portowych lub transportu gazu przez rurociągi UE. Jednak rządy twierdzą, że nie wyposaża ich to w wystarczające środki prawne, aby zmusić firmy do zerwania umów.
Główne porty odbioru rosyjskiego LNG w UE znajdują się we Francji, Hiszpanii i Belgii. Rosyjski zakład skroplonego gazu ziemnego Yamal LNG nadal ma kontrakty z niektórymi z największych firm energetycznych w Europie, w tym z British Shell i Spanish Naturgy, jak zauważa FT.
***
Odtwarzacz wideo wymaga włączonej obsługi JavaScript w przeglądarce. Polsat News
