Akta sprawy odwołania Mariusza Kamińskiego od wygaszenia mu mandatu poselskiego, zarejestrowanej w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN, podlegają niezwłocznemu przekazaniu do właściwej izby SN, to jest Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych – napisano w piątkowym komunikacie Sądu Najwyższego.
"Ustawowe określenie właściwości poszczególnych izb SN, a nadto obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa nie pozostawia prezesowi SN możliwości samodzielnego decydowania o przekazaniu danej sprawy do właściwości innej izby SN, niż wynika to z unormowań ustawy o Sądzie Najwyższym" – zaznaczono w tym komunikacie. Dodano w nim, że wniesione odwołanie od wygaszenia mandatu posła Kamińskiego – jako sprawa z zakresu prawa publicznego – zgodnie z ustawą o SN należy do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.
W środę do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN wpłynęły przekazane przez marszałka Sejmu Szymona Hołownię odwołania Macieja Wąsika i Mariusza Kamińskiego od decyzji marszałka o wygaszeniu im mandatów. Do obu spraw wyznaczono składy sędziowskie i terminy posiedzeń niejawnych na 10 stycznia br. W sprawie Wąsika skład sędziowski Izby Pracy złożony był z sędziów orzekających w SN od niedawna – po 2018 r. W sprawie Kamińskiego skład sędziowski w Izbie Pracy złożony jest z sędziów orzekających w tym sądzie jeszcze przed 2018 r.
W czwartek przed południem w sprawie odwołania Wąsika w Izbie Pracy SN podjęte zostało przez wyznaczonego do tej sprawy sędziego postanowienie o przekazaniu tej sprawy do Izby Kontroli Nadzwyczajnej SN. Następnie – w czwartek wczesnym popołudniem – poinformowano, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej SN uchyliła postanowienie marszałka Sejmu o wygaszeniu mandatu posła Macieja Wąsika.
Również w czwartek po południu prezes Izby Karnej SN sędzia Zbigniew Kapiński – zastępujący nieobecną I prezes SN – wydał zarządzenie, że właściwą do rozpatrzenia odwołania od wygaszenia mandatu Mariusza Kamińskiego jest Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN.
W czwartek wieczorem prezes Izby Pracy SN sędzia Piotr Prusinowski powiedział zaś: "W mojej ocenie Izba Kontroli Nadzwyczajnej sądem nie jest i nie zamierzam przekazywać jakichkolwiek akt do tej Izby".
Już wcześniej – w rozmowie z PAP – prezes Prusinowski wskazywał, że "w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE z 21 grudnia ub.r. stwierdzono, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej SN nie jest sądem w rozumieniu prawa europejskiego, a w konsekwencji prawa polskiego". "A zatem jako prezes SN mam obowiązek, podobnie jak marszałek Sejmu, dokonywać takich czynności, które umożliwią stosowanie prawa UE na terenie RP" – mówił prezes Izby Pracy.
Trybunał Sprawiedliwości UE 21 grudnia ub.r. uznał w sprawie pytań skierowanych do niego przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej SN, że są one niedopuszczalne. TSUE orzekł wówczas, że pytania zadane przez tę izbę "nie pochodzą od organu mającego status niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy, jak wymaga tego prawo Unii".
W piątek na stronie SN opublikowano natomiast komunikat na temat zarządzenia prezesa Kapińskiego o określeniu Izby Kontroli Nadzwyczajnej SN jako właściwej do rozpoznania odwołania Kamińskiego. Do komunikatu dołączono uzasadnienie tej decyzji prezesa Izby Karnej.
Jak m.in. zaznaczono w tym uzasadnieniu na kwestię właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej w tej sprawie nie ma wpływu wyrok TSUE z 21 grudnia ub.r., gdyż sprawa zainicjowana odwołaniem od stwierdzenia wygaszenia mandatu posła "nie wiąże się ze stosowaniem prawa UE ani nie ma związku z uprawnieniem sądu do kierowania do TSUE pytań prejudycjalnych". "Ponadto w orzecznictwie TSUE wyraźnie wskazuje się, że wątpliwości co do niezawisłości i bezstronności sędziego należy zawsze rozpatrywać w odniesieniu do konkretnych okoliczności jego powołania, nie można zaś ograniczać się wyłącznie do wskazania formalnych aspektów procedury powoływania czy podstaw prawnych funkcjonowania organu uczestniczącego w tej procedurze" – zaznaczono.
Jak uznał prezes Izby Karnej zastępujący I prezes SN "orzecznictwo europejskie nie daje zatem podstaw do automatycznego i jednoznacznego podważania statusu sędziów Sądu Najwyższego czy jednej z izb tego sądu, a tym samym odmawiania stosowania unormowań ustawowych określających właściwość izb SN".
Postanowienia w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatów poselskich posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika z upływem 20 grudnia 2023 r. marszałek Sejmu wydał 21 grudnia. Od tych postanowień marszałka Sejmu wpłynęły odwołania do SN. Przyczyną decyzji marszałka Sejmu był fakt, że były szef CBA i były minister spraw wewnętrznych Mariusz Kamiński oraz jego były zastępca Maciej Wąsik zostali skazani 20 grudnia prawomocnym wyrokiem na dwa lata pozbawienia wolności w związku działaniami operacyjnymi związanymi z tzw. aferą gruntową z 2007 r.
autor: Marcin Jabłoński
