W ten weekend oficjalnie wchodzimy w czas zimowy. Oznacza to, że kładąc się dziś do łóżka możemy pospać godzinę dłużej. Nowy czas będzie obowiązywał przez kolejnych pięć miesięcy, aż do ostatniego weekendu marca. O której trzeba przestawić zegarki?
Zmiana czasu z letniego na zimowy nastąpi w nocy z soboty na niedzielę
Od momentu przejścia na czas zimowy dni stają się coraz krótsze. Sama zmiana czasu wzbudza sporo kontrowersji w wielu krajach na całym świecie. Mówi się m.in. o negatywnych skutkach zdrowotnych i społecznych związanych z tą praktyką.
Zmiana czasu na zimowy 2024 już dziś. O której?
Zgodnie z obowiązującą praktyką zegarki przestawia się w ostatni weekend października. Odejście od czasu letniego środkowoeuropejskiego nastąpi dokładnie w niedzielę o godzinie 3.00, gdy będzie trzeba przestawić zegarki na godzinę 2.00. Opisując tę zmianę mówi się, że zyskujemy dodatkową godzinę snu – ponieważ godzina między 2 a 3 „powtarza się”. W przypadku większości urządzeń elektronicznych, takich jak smartfony, komputery, czy smartwatche, nie musimy podejmować żadnych działań, bowiem automatycznie zmienią czas z letniego na zimowy. Trzeba pamiętać o cofnięciu wskazówek jedynie w tradycyjnych zegarkach i zegarach.
Długość dnia i nocy w Polsce
Widocznym skutkiem zmiany czasu jest krótszy dzień. Od momentu zmiany czasu słońce będzie zachodzić już po 16:00. Czas zimowy zostanie z nami do ostatniej niedzieli marca 2025 roku. Przejście na czas letni nastąpi dokładnie w nocy z 29 na 30 marca. W tym przypadku przesuniemy zegarki do przodu z godziny 2.00 na 3.00, a więc stracimy jedną godzinę snu.
Jak zmiana czasu wpływa na zdrowie człowieka?
Wiele państw zastanawia się nad sensownością zmiany czasu. Dyskusje na ten temat toczą się od lat nie tylko na forum Unii Europejskiej. W Ameryce Południowej praktyka ta występuje tylko w Chile i to nie w całym kraju. Również tam ma on jednak sporo przeciwników. Zmianę czasu krytykował m.in. Milenio Luis Larrondo, dyrektor chilijskiego Instytutu Biologii Integracyjnej. Jego zdaniem powoduje ona rozregulowanie zegara biologicznego człowieka, co można porównać do zjawiska jet lagu (zespół objawów pojawiający się w trakcie podróży związany ze zmianą strefy czasowej). Według niektórych badań zmiana czasu może w przypadku części osób zwiększać ryzyko wystąpienia problemów z sercem i jest przyczyną większej liczby wypadków samochodowych oraz spadku wydajności w szkołach i miejscach pracy.
Powrót do zmiany czasu rozważała w tym roku Brazylia. Było to związane z wystąpieniem ekstremalnej suszy w kraju i spadkiem mocy hydroelektrowni, które są głównym źródłem prądu. Przejście na czas letni pozwoliłoby lepiej wykorzystać energię. Pomysł ten nie doczekał się jednak realizacji. Czas letni obowiązuje od 2010 roku na stałe w Argentynie. W tym roku prawdopodobnie po raz ostatni przestawiano zegarki w Paragwaju, który również pozostał przy czasie letnim.
Jak wygląda sytuacja w Europie? Wiele państw jest niechętnych zmianie czasu. Włochy i Niemcy wskazują, że jest ona zbędna, a wynikające z niej korzyści niewielkie. Poza tym rozregulowuje organizm i powoduje problemy ze snem oraz zmęczenie. Do zmiany czasu negatywnie odnosi się też Francja, która poruszyła ten temat na szczeblu Unii Europejskiej. Z powodu wybuchu pandemii Covid-19 nie podjęto jednak żadnych prac w tym kierunku.
Strefy czasowe w Europie
Spore zamieszanie ze zmianą czasu panuje w Australii, gdzie w okresie letnim obowiązuje aż pięć stref czasowych. Z kolei w Izraelu na czas zimowy przechodzi się, podobnie jak u nas, czyli w ostatnią niedzielę października.
Do kiedy będzie obowiązywać zmiana czasu?
W Polsce zmiana czasu obowiązuje nieprzerwanie od 1977 roku. Obecnie związane z tym kwestie reguluje Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 marca 2022 roku w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022-2026. Na jego mocy zmiana czasu nastąpi kolejno w latach 2023, 2024, 2025 i 2026. Te same zasady obowiązują na terenie całej Unii Europejskiej, co pozwala uniknąć problemów organizacyjnych. Wynika to z dyrektywy 2000/84/EC.
Choć zmiana czasu ma w Polsce sporo przeciwników, zegarki będziemy przestawiać przynajmniej do 2026 roku, zgodnie z wydanym rozporządzeniem. Na razie nie wiadomo, czy zwyczaj ten zostanie w przyszłości zlikwidowany.
