Po raz pierwszy laureatami Nagrody Nansena, przyznawanej przez Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców, zostali Polacy.
Samochód należący do UNHCR w Rzeszowie
Nagrodę otrzymali Lena i Władysław Grochowscy (założyciel i właściciel firmy Arche) oraz prowadzona przez nich Fundacja Leny Grochowskiej. Nagrodę przyznano za wysiłek w udzielanie schronienia i wspieranie uchodźców w Polsce.
Za co UNHCR przyznaje Nagrodę Nansena?
Co roku UNHCR przyznaje Nagrodę Nansena osobom, grupom i organizacjom, które wykraczają poza swoje sfery działań w zakresie ochrony uchodźców, wysiedleńców i bezpaństwowców. Czasami jest przyznawana znanym osobistościom, ale przede wszystkim uznaje wysiłki zwykłych ludzi, którzy w trudnych chwilach stają w obronie praw najsłabszych.
Po raz pierwszy od ustanowienia nagrody w 1954 r. tegorocznym regionalnym zwycięzcą dla Europy została Polska. Fundacja Leny Grochowskiej, prowadzona przez Władysława Grochowskiego i jego żonę Lenę Grochowską, została nagrodzona za swoje działania na rzecz uchodźców z Ukrainy, prowadzone od eskalacji wojny 24 lutego 2022 r.
– Nagrodę Nansena odbieram jako podziękowanie dla tego, co robi nasza fundacja i inne organizacje pozarządowe w Polsce – mówi Lena Grochowska, prezes fundacji. – Przyjmujemy tysiące uchodźców, oferujemy im dach nad głową, pomagamy w znalezieniu pracy, edukacji, rozwoju zainteresowań, udzielamy pomocy medycznej i wspieramy ich adaptację w Polsce. To także wskazówka na przyszłość, jak takie działania są potrzebne, bo problemu uchodźczego nie rozwiąże się przez stawianie murów na granicy – dodaje.
Fundacja Leny Grochowskiej udzieliła schronienia 14 463 osób
Fundacja Leny Grochowskiej włączyła się w działania pomocowe od pierwszych dni eskalacji wojny. Początkowo schronienie było udzielane w 17 hotelach sieci Arche na terenie całego kraju, jednak szybko okazało się, że takie wsparcie nie będzie wystarczające. Na początku marca fundacja otworzyła pierwszy Dom Uchodźcy, z myślą o zapewnieniu długoterminowego pobytu dla jak największej liczby potrzebujących. Dzisiaj w ramach Fundacji Leny Grochowskiej funkcjonuje pięć domów: w Siedlcach, Ożarowie Mazowieckim, Konstancinie-Jeziornie, Lublinie oraz Łodzi. W ten sposób fundacja zapewniła dotychczas 584 579 noclegów dla 14 463 osób.
Nagroda została nazwana na cześć Fridtjofa Nansena, norweskiego naukowca, polarnika, dyplomaty i pierwszego Wysokiego Komisarza Ligi Narodów ds. Uchodźców oraz laureata Pokojowej Nagrody Nobla w 1922 roku
Władysław Grochowski zauważa, że Nagroda Nansena to więcej niż tylko nagroda dla prowadzonej przez niego fundacji: – To przede wszystkim nagroda przyznana Polkom i Polakom za zaangażowanie w pomoc uchodźcom z Ukrainy po wybuchu wojny 24 lutego 2022 roku. Jestem dumny, że w tych trudnych momentach historii potrafiliśmy zachować się przyzwoicie jako naród, przyjmując miliony ukraińskich kobiet i ich dzieci, osób starszych i z niepełnosprawnościami do naszych domów – dodaje.
Nagroda została nazwana na cześć Fridtjofa Nansena, norweskiego naukowca, polarnika, dyplomaty i pierwszego Wysokiego Komisarza Ligi Narodów ds. Uchodźców oraz laureata Pokojowej Nagrody Nobla w 1922 roku. Nagroda jest przyznawana dorocznie osobom lub organizacjom w uznaniu ich oddaniu i nadzwyczajnych zasług na rzecz uchodźców. Jest najbardziej prestiżową nagrodą przyznawaną przez UNHCR. Dotychczas otrzymało ją 60 osób, grup i organizacji, a pierwszą laureatką była Eleanor Roosevelt. Wśród dotychczasowych laureatów byli również Edward Kennedy, Angela Merkel, czy Luciano Pavarotti. Nagrody są przyznawane jednemu zwycięzcy regionalnemu na kontynent i jednemu zwycięzcy globalnemu. Oznacza to, że praca Fundacji Leny Grochowskiej została wybrana spośród wielu innych europejskich kandydatów, którzy wykazali się ogromnym zaangażowaniem w pomoc uchodźcom po masowej inwazji na Ukrainę.
Uroczyste wręczenie nagrody odbędzie się podczas ceremonii 13 grudnia w Genewie.
