Ile zarabia klasa średnia? To kluczowe pytanie w kwestii tego, czy możemy się do niej zaliczać, czy nie. Choć przynależność do tej grupy nie zależy tylko od zarobków, to przyjęło się określać uczestnictwo w niej właśnie według kryterium zarobków. Ile więc trzeba zarabiać, by móc się zaliczać do klasy średniej?
/123RF/PICSEL
- Klasa średnia w Polsce zwykle wskazywana jest w oparciu o zarobki, choć w rzeczywistości nie tylko one się liczą.
- Określanie klas społecznych nie jest łatwe i wciąż dokonywane są ich redefinicje przez socjologów i ekonomistów.
- Pewne jest tylko, że istotny jest duży udział klasy średniej w społeczeństwie. W Polsce 3/4 osób uważa się za jej przedstawicieli.
Klasa średnia to grupa społeczna określana zwykle według zarobków. Usytuowana między najgorzej zarabiającą klasą niższą i bogatą klasą wyższą jest żywotnie istotna dla gospodarki, bo to jej udział jest najważniejszy, by właściwie funkcjonował system finansowy, a usługi i towary znajdowały popyt.
Reklama
Trudno jednak w prosty sposób zdefiniować, kto należy do klasy średniej, bo jest to określenie z pogranicza socjologii i ekonomii. Dlatego też nie ma jednego szczególnego sposobu na klasyfikowanie przedstawicieli klasy średniej.
Ile zarabia klasa średnia?
Choć przynależność do klasy średniej określana jest nie tylko przez wysokość wypłaty, ale także zatrudnienie – zwykle w tym względzie wskazuje się na różnego rodzaju specjalistów, menedżerów średniego szczebla czy pracowników administracji – to zwykle zarobki brane są pod uwagę w pierwszej kolejności. I tak na przykład Polski Instytut Ekonomiczny określa klasę średnią na podstawie wskaźnika EHDI (Equivalised Household Disposable Income), który oblicza się przez podzielenie dochodu w gospodarstwie domowym przez określony wskaźnik zależny od liczby mieszkańców.
Przy określaniu ile zarabia klasa średnia w wypadku tej metody bierze się też pod uwagę medianę (wartość środkową) zarobków. W 2019 roku PIE obliczył, że przynależność do klasy średniej rozciągała się w przedziale od 67 proc. do 200 proc. mediany zarobków wynoszącej wówczas 3827 zł. 5 lat temu członek klasy średniej musiał więc zarabiać od 2564 zł do 5774 zł.
Kwestią tego ile zarabia klasa średnia zajęła się także OECD, czyli Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Ta wskazuje natomiast, że klasa średnia zarabia od 75 proc. do 200 proc. mediany zarobków na członka gospodarstwa domowego. Taka mediana w Polsce w 2022 roku według GUS wynosiła 5701,62 zł. Oznacza to, że aby zaliczać się do klasy średniej dwa lata temu, na jedną osobę w domu musiało przypadać od 4276 zł do 11 402 zł.
Klasa średnia zarabia przynajmniej 6 tys. zł? To najnowsze obliczenia
Jeśli przyjąć węższe widełki zarobków wskazane przez OECD, że klasa średnia to od 75 proc. do 200 proc. mediany zarobków w Polsce i podstawimy pod to aktualne dane, uzyskamy najnowszą ekonomiczną definicję klasy średniej. Portal INNPoland.pl w swoich wyliczeniach zwrócił uwagę na to, że zarobki w Polsce w ostatnie 4 lata wzrosły o 40 proc., więc prawdopodobne, że i mediana podskoczyła o tę wartość i wynosi ona obecnie 7967 zł. Wynika z tego, że jeśli na osobę przypada od 5975 zł do 15934 zł, to taka osoba należy do klasy średniej.
Warto jednak zwrócić także uwagę na przeciętne zarobki w Polsce przedstawiane przez GUS. Zgodnie z danymi urzędu w 2023 roku średnie wynagrodzenie w naszym kraju wynosiło (bez uwzględnienia firm poniżej zatrudnionych 10 osób czy pracowników administracji państwowej) 7155 zł. Gdyby przyjąć 7155 zł za medianę, to można uznać, że klasa średnia w Polsce zarabia od 5366 zł do 14310 zł na osobę. To jednak wyliczenia obarczone dużym błędem statystycznym, ponieważ GUS oblicza średnią w oparciu o zarobki 6,5 mln osób, podczas gdy w Polsce zatrudnienie wynosi około 17 mln osób.
Kto się uważa za klasę średnią?
W Polsce według kryteriów dochodowych podanych powyżej, do klasy średniej zalicza się około 54 proc. społeczeństwa. Z badań CBOS wynika jednak, że za klasę średnią uważa się dużo więcej Polaków, bo aż 77 proc. wierzy, że do niej należy.
Wynika to z tego, że w ocenie swojej przynależności klasowej respondenci biorą pod uwagę nie tylko kryterium dochodowe, ale na przykład wykształcenie. Poza tym w ocenie badanych wysokość zarobków otwierająca drzwi do klasy średniej jest dużo niższa niż w przypadku wyliczeń OECD. Wielu Polaków w badaniu za próg zarobków klasy średniej uznaje przekroczenie poziomu płacy minimalnej.
Przemysław Terlecki
Odtwarzacz wideo wymaga uruchomienia obsługi JavaScript w przeglądarce. Polsat News
