Ministerstwo finansów planuje wprowadzić WIS-stat, aby podatnicy rozliczający się ryczałtem mieli gwarancję wysokości stawki. Nowy instrument zminimalizuje nieporozumienia oraz nadpłaty.
Ministerstwo Finansów zastanawia się nad wprowadzeniem nowego rozwiązania, które ma uprościć funkcjonowanie przedsiębiorcom opłacającym podatek w formie ryczałtu. Resort dąży do utworzenia wiążącej informacji statystycznej (WIS-stat) – dokumentu rozstrzygającego, w jaki sposób prawidłowo przypisać usługi do kategorii PKWiU dla celów podatków dochodowych.
Nowe podejście miałoby stanowić odpowiednik funkcjonujących już w obszarze VAT wiążących informacji stawkowych (WIS), które zapewniają podatnikom zabezpieczenie oraz jednolitą interpretację ze strony organów podatkowych. Jak zakomunikował wiceminister finansów Jarosław Neneman w odpowiedzi na interpelację poselską nr 11774 z dnia 7 października 2025 r., ministerstwo analizuje możliwość implementacji takiego mechanizmu również w kontekście ryczałtu i podatków od dochodów.
– Obecnie osoby prowadzące działalność gospodarczą usiłują określić właściwą stawkę poprzez indywidualną interpretację. Aby dokładniej opisać stan faktyczny w podaniu o interpretację, sięgają po opinię klasyfikacyjną z Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur US w Łodzi. Wspomniana opinia nie posiada mocy wiążącej, bywa wydawana w różnych wariantach, a szczególnie w trakcie „Polskiego Ładu” – wiązała się z długimi okresami oczekiwania. Zgodnie z danymi GUS sytuacja uległa poprawie i średni czas rozpatrywania wynosi obecnie około trzech miesięcy, niemniej jednak wciąż brak formalnej ochrony dla podatnika – zauważa Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy inFakt.
Kłopoty z PKWiU w sektorze IT
Trudności z właściwą identyfikacją usług w szczególności silnie wpływają na sektor IT. Urząd skarbowy coraz częściej podważa kody PKWiU wskazywane przez przedsiębiorców, co wywołuje niepewność oraz spory interpretacyjne.
– W przypadku branży informatycznej najczęściej 8,5 proc. albo 12 proc., jednak zdarza się również 15 proc. Od roku 2022 linia organów podatkowych jest zdecydowanie bardziej surowa w stosunku do usług „powiązanych z oprogramowaniem”, co nakłania fiskusa do kwestionowania 8,5 proc. i kierowania podatników w stronę 12 proc., często po kontrolach. To rodzi ryzyko dopłat podatku i odsetek, a konflikty nierzadko dotyczą tego, „co jest czym” – tłumaczy Juszczyk.
PKWiU to nie tylko problem IT
Niepewność odnośnie klasyfikacji PKWiU nie dotyczy jedynie branży informatycznej. Wielu przedsiębiorców funkcjonujących w modelu B2B również napotyka trudności z przypisaniem odpowiedniego kodu i ustaleniem właściwej stawki ryczałtu.
– W pozostałych okolicznościach przeważnie mamy do czynienia z tym, czy stawka wynosi 8,5 proc., czy 15 proc. – dodaje Juszczyk.
Ekspert zaznacza, że różnica między tymi stawkami może mieć znaczne następstwa finansowe.
– W przypadku ryczałtu opodatkowany jest zawsze przychód, a jeżeli rocznie przedsiębiorca osiąga przychód w granicach 150 tys. zł, to przy stawce 8,5 proc. uiści podatek w kwocie 12 750 zł. Przy stawce 15 proc. byłoby to 22 500 zł. Po kontroli trzyletniej nagła dopłata może sięgnąć ponad 29 250 zł plus odsetki – wyjaśnia ekspert.
Ekspert: „Zamiast klasyfikacyjnej ruletki jednoznaczne rozstrzygnięcie”
Nowy instrument miałby przesunąć odpowiedzialność za klasyfikację z podmiotu gospodarczego na organ podatkowy i nadać wydanemu orzeczeniu moc wiążącą, analogicznie jak ma to miejsce w VAT. W rzeczywistości oznaczałoby to, że podatnik otrzymałby pewność co do wysokości ryczałtu jeszcze przed dokonaniem rozliczenia, a organy skarbowe byłyby zobligowane do stosowania wydanej decyzji. Taki system od lat funkcjonuje w VAT, upraszczając wybór właściwej stawki i regulując spory interpretacyjne.
– W mojej ocenie to rzeczywisty impuls pewności prawa dla MŚP. Zamiast niepewnej klasyfikacji, przedsiębiorca uzyskałby jednoznaczne, obligatoryjne rozstrzygnięcie i mógłby bezpiecznie dobrać stawkę ryczałtu. Doświadczenia z WIS w VAT pokazują, że system można zorganizować efektywnie, a ochrona, którą zapewnia, jest tym, czego wyczekują przedsiębiorcy oraz księgowi – podkreśla Juszczyk.
Ekspert zaznacza, że wprowadzenie WIS-stat z pewnością zredukowałoby liczbę sporów, przyspieszyło procedury decyzyjne i poprawiło precyzję rozliczeń, eliminując nadwyżki i niedobory wynikające z niejasności klasyfikacyjnej.
– Jeżeli MF sfinalizuje projekt, będzie to jedna z najbardziej użytecznych zmian „natychmiast” dla setek tysięcy przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem. A liczba przedsiębiorców na ryczałcie systematycznie wzrasta, obecnie jest ich blisko 1,2 mln – podsumowuje ekspert.
