Dwustu weteranów misji zagranicznych wraz z rodzinami będzie uczestniczyło w uroczystościach zorganizowanych przez Muzeum Powstania Warszawskiego.
Polscy żołnierze w czasie misji w Afganistanie
Zaplanowane zostały na 30 lipca. Znajdą się oni w grupie zaproszonych powstańców warszawskich (Muzeum Powstania Warszawskiego ma potwierdzony udział 38 osób z zagranicy, m.in. z USA, Izraela, Francji), harcerzy, przedstawicieli władz lokalnych i polityków.
– Chcemy, aby weterani stali się naturalną częścią każdej ważnej uroczystości, w ten sposób chcemy dać przykład innym placówkom. Na razie to jest program pilotażowy – mówi „Rz” dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego dr Jan Ołdakowski.
Kto weźmie udział w uroczystościach w Muzeum Powstania Warszawskiego
Udział żołnierzy rezerwy i w czynnej służbie w uroczystościach organizuje Centrum Weterana, z którym muzeum podpisało w poprzednim miesiącu porozumienie o współpracy. – Zwróciliśmy się o udział w tych uroczystościach m.in. do żołnierzy wojsk specjalnych, ale z oczywistych względów nie wszyscy mogą w nich wziąć udział, bowiem nie mogą pokazywać swojego wizerunku. Chcielibyśmy, aby byli obecni weterani misji w Iraku, Afganistanie, a także odznaczeni Krzyżem Wojskowym – dodała ppłk Katarzyna Rzadkowska, dyrektor Centrum Weterana MON.
Krzyż Wojskowy to najwyższy order przyznawany w czasie pokoju przez prezydenta RP za udział w działaniach bojowych przeciwko aktom terroryzmu w kraju i za granicą. Jak nas poinformowała Kancelaria Prezydenta RP w latach 2006-24 zostało ich nadanych 183, w tym 48 pośmiertnych.
To jest to, czego zazdrościmy Amerykanom, bo w USA każdy weteran jest traktowany jak ktoś wyjątkowy
dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego dr Jan Ołdakowski
– Mamy nadzieję, że Muzeum Powstania Warszawskiego będzie jedną z instytucji, do których weterani działań poza granicami kraju będą mogli przychodzić z rodzinami. Zależy nam na tym, żeby muzeum było miejscem, w którym weterani dostaną należny im szacunek i społeczne uznanie – dodał dyrektor. – To jest to, czego zazdrościmy Amerykanom, bo w USA każdy weteran jest traktowany jak ktoś wyjątkowy – przypomina. – W naszym kraju tak są traktowani powstańcy warszawscy i żołnierze AK. Chcemy, by weterani, którzy narażali życie w służbie poza naszymi granicami, poczuli się ważni i docenieni, by byli następnymi – po powstańcach – w kolejce do społecznego szacunku – doprecyzował. Dodał, że chciałby zachęcać samorządy lokalne, aby przy okazji różnych uroczystości patriotycznych zapraszały na nie weteranów.
O weteranach przy koszykówce za sprawą Marcina Gortata
Płk rez. Piotr Gąstał był m.in. uczestnikiem misji OBWE w Kosowie, a także operacji „Iracka Wolność”, gdzie współpracował z Navy Seals i Army Special Forces. Przez pięć lat dowodził jednostką wojską GROM. Przypomina, że wsparcie dla weteranów według wzorów amerykańskich od dawna promuje były koszykarz NBA Marcin Gortat. Organizuje on mecze koszykówki z udziałem żołnierzy, obozy sportowe dla dzieci weteranów, a samych wojskowych zapraszał wielokrotnie m.in. na mecze koszykówki do USA.
– To było niezwykle wzruszające, gdy wychodziliśmy na boiska sportowe w czasie dużych imprez – wspomina były oficer wojsk specjalnych.
Jego zdaniem planowanej uroczystości w Muzeum Powstania Warszawskiego może towarzyszyć symboliczne przekazanie pałeczki weteranom misji od kombatantów walki o niepodległość, których jest coraz mniej, a z którymi często spotykali się żołnierze.
– To okazja, aby pokazać etos służby ojczyźnie innym pokoleniom – uważa płk Piotr Gąstał. Jego zdaniem to także może być dobry moment na odbudowę relacji weteranów z jednostkami wojskowymi. – W ostatnich ośmiu latach o wielu z nas zapominano, nie zapraszano nawet na uroczystości w jednostkach wojskowych – mówi płk Gąstał.
Od 1953 r. w działaniach poza granicami państwa życie straciło łącznie 123 żołnierzy i pracowników Wojska Polskiego
Z danych Centrum Weterana wynika, że ponad 120 tys. żołnierzy i pracowników cywilnych wojska uczestniczyło w działaniach poza granicami państwa. Legitymację weterana posiada ok. 35 tys. osób. Od 1953 r. w działaniach poza granicami państwa życie straciło łącznie 123 żołnierzy i pracowników Wojska Polskiego, zginęli oni na skutek działań wojennych i terrorystycznych oraz innych zdarzeń, np. w wypadkach lotniczych i samochodowych. Ponad 800 osób odniosło rany.
