Staż pracy jest kluczowy przy określaniu, jaka będzie przyszła emerytura. Staż pracy obejmuje okresy składkowe, ale także i okresy nieskładkowe. Okres zatrudnienia nie zawsze jednak wlicza się do stażu pracy, a jednocześnie do emerytury wliczają się te lata, w których uczyliśmy się i nie podejmowaliśmy pracy. Jak obliczyć staż pracy do emerytury?
/ufabizphoto /123RF/PICSEL
- Staż pracy nie wpływa bezpośrednio na wysokość świadczenia emerytalnego, ale jest potrzebny do ustalenia kapitału początkowego.
- Liczą się nie tylko okresy zatrudnienia, ale także te, gdy nie podejmowaliśmy pracy. Jest tak ze studiami, które liczą się jako okresy nieskładkowe.
- Aby dostać emeryturę minimalną trzeba wypracować odpowiedni staż pracy. Dla kobiet to 20 lat, a dla mężczyzn przynajmniej 25 lat.
Co to jest staż pracy?
Staż pracy określa sumę okresów, w których odprowadzane były składki emerytalne. Jest on ważny w przypadku przechodzenia na emeryturę, ale także i w okresie aktywności zawodowej. Od długości stażu pracy zależy, w jakim wymiarze obowiązują prawa pracownicze. Staż pracy wpływa na:
Reklama
- długość urlopu wypoczynkowego,
- długość okresu wypowiedzenia,
- prawo do nagrody jubileuszowej,
- wysokość odprawy,
- prawo do emerytury i świadczeń przedemerytalnych.
Staż pracy ma jest także szczególny dla pracowników budżetówki, ponieważ decyduje o dodatku za wysługę lat. Ten dostać mogą pracownicy zatrudnieni w budżetówce, czyli m.in. nauczyciele, policjanci, strażacy i pracownicy opieki społecznej.
Co wlicza się do lat pracy?
W staż pracy do emerytury wliczają się nie tylko okresy aktywności zawodowej, ale również okres nauki oraz niektóre urlopy. Staż pracy dotyczy pracowników zatrudnionych na umowę o pracę bez względu na wymiar ich etatu. Do stażu pracy liczą się:
- praca za granicą,
- służba wojskowa,
- urlop wychowawczy,
- studia doktoranckie,
- czas, o który skrócono okres wypowiedzenia, jeśli doszło do niego z winy pracodawcy i pracownik otrzymał za ten okres odszkodowanie,
- prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca w gospodarstwie współmałżonka,
- czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub korzystania ze stypendiów dla bezrobotnych i szkoleń, na które wysłał bezrobotnego urząd starosty (np. renta szkoleniowa),
- czas stażu odbywanego przez bezrobotnego, na który skierowany został przez starostę,
- okres, za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, o ile pracownik podjął potem pracę,
- czas spędzony w szkołach ponadpodstawowych.
W przypadku czasu spędzonego w szkołach ponadpodstawowych liczona jest konkretna liczba lat, w zależności od rodzaju szkoły. Przy określaniu emerytury wlicza się:
- 3 lata po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej,
- 4 lata po ukończeniu liceum,
- 5 lat po ukończeniu technikum lub średniej szkoły zawodowej,
- 6 lat po ukończeniu szkoły policealnej,
- 8 lat po ukończeniu szkoły wyższej.
Okresy te nie sumują się. Jeśli więc skończyliśmy liceum, a potem studia, do stażu doliczamy 8 lat, a nie 12. Jeśli pracownik łączył naukę z pracą zawodową, staż pracy wylicza się w najkorzystniejszy dla niego sposób.
Jak sprawdzić staż pracy?
Staż pracy można sprawdzić w dowolnym oddziale ZUS, ale również na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Informacja o stażu pracy nie jest dostępna od ręki. By ZUS ujawnił staż pracy trzeba najpierw złożyć wniosek z prośbą o jego udostępnienie na formularzu US-7. Po złożeniu wniosku ZUS powinien w ciągu siedmiu dni wydać zaświadczenie o przebiegu opłacanych składek.
Staż pracy a emerytura
Staż pracy nie wpływa na prawo do samej emerytury, które nabywa każdy, kto przekroczył wiek emerytalny i zgromadził jakiekolwiek składki na koncie emerytalnym. To właśnie składki decydują o wysokości przyszłej emerytury. ZUS przypomina jednak, że aby otrzymać minimalną emeryturę potrzeba 20 lat stażu pracy w przypadku kobiet lub 25 lat w przypadku mężczyzn.
W kwestii emerytury zamiast pojęcia „staż pracy” fachowo używane jest „kapitał zgromadzony na koncie w ZUS„. To właśnie on dzielony jest przez średnią długość dalszego życia wyliczaną przez GUS. Sam staż pracy wykorzystywany jest do wyliczania kapitału początkowego osób, które były zatrudnione przed 1 stycznia 1999 roku.
Przemysław Terlecki
Odtwarzacz wideo wymaga uruchomienia obsługi JavaScript w przeglądarce. INTERIA.PL
