Służby mogły wejść do domów posłów i zabezpieczyć dowody bez uchylenia im immunitetów bo śledztwo jest w fazie „im rem” – sądy od lat stoją na takim stanowisku. Tak było w sprawie posła Jana Burego oraz prezesa NIK Mariana Banasia.
Funkcjonariusze ABW weszli do domów trzech byłych ministrów sprawiedliwości rządów PiS, w tym Zbigniewa Ziobry (z prawej) i Marcina Romanowskiego (z lewej).
Dziś o godz. 6 rano funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego weszli do domów trzech byłych ministrów sprawiedliwości rządów PiS – Zbigniewa Ziobry, Marcina Romanowskiego i Michała Wosia oraz posła PiS Dariusza Mateckiego z nakazem prokuratorskim wydania rzeczy i dokumentów. Nikomu nie uchylono immunitetu, bo od lat sądy stoją na stanowisku, że immunitet nie obejmuje pomieszczeń a jedynie osobę.
Immunitet nie chroni mieszkań polityków
Tak było w przypadku Jana Burego, posła PSL czy prezesa NIK Mariana Banasia, któremu CBA przeszukała mieszkanie oraz gabinet prezesa w 2020 r. – Sądy nie podzielają opinii prawników i dopuszczają przeszukanie domu czy biura bez uchylenia immunitetu – mówi „Rz” mec. Marek Małecki, obrońca Mariana Banasia.
Art. 206 Konstytucji gwarantuje prezesowi NIK ochronę (immunitet) mówi jednak wyłącznie o tym, że nie może on być bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności (nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania). Immunitet nie pozwala więc postawić mu zarzutów bez zgody Sejmu, ale nie wyłącza jego majątku – urządzeń elektronicznych czy mieszkań z innych czynności wykonywanych przez organy ścigania na etapie śledztwa. Sądy wszystkich instancji oddaliły zażalenia pełnomocnika prezesa Banasia.
Dlaczego agenci mają prawo wchodzić do domów polityków?
Podobnie zakończyła się inna głośna sprawa – batalia prawników Jana Burego, posła PSL w 2014 r. i wejście CBA do jego biura oraz domu (nie miał on wtedy jeszcze postawionych zarzutów). Opinia prof. Marka Chmaja mówiła, że było to działanie niedopuszczalne. Sąd jednak przyznał rację prokuraturze i uznał, że agenci CBA mogli przeszukać pokój szefa Klubu PSL i gabinet wiceministra infrastruktury Zbigniewa Rynasiewicza. W Sejmie tłumaczył się także ówczesny Prokurator Generalny Andrzej Seremet. Przytaczał opinię Biura Analiz Sejmowych, z której wynika, że immunitet poselski nie zawiera zakazu takich czynności jak przeszukanie, a konieczność jego uchylenia powstaje w chwili, gdy prokuratura ma dowody wystarczające do postawienia zarzutów, czyli kiedy śledztwo „w sprawie” zmienia się w śledztwo „przeciwko” osobie.
Czy ABW mogła jednak wejść do domu Zbigniewa Ziobry pod jego nieobecność?
Zdaniem mec. Małeckiego to działanie jest możliwe tylko w nadzwyczajnych sytuacjach. – Oczywiście powinna być tzw. osoba przybrana obecna przy takich czynnościach. Nie wiem dlaczego tego nie zrobiono.Służby, zakładam, nagrywały całe to wejście i będzie można ocenić ich prawidłowość – dodaje mec. Małecki.
Mec. Radosław Baszuk, adwokat wskazuje na art. 224 par. 2 i 3 kodeksu karnego. Par. 1 mówi o tym, że „osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, należy przed rozpoczęciem czynności zawiadomić o jej celu i wezwać do wydania poszukiwanych przedmiotów”. – Jeśli wiemy że pan Zbigniew Ziobro przebywa w szpitalu sięgamy po par. 2, który mówi, że podczas przeszukania ma prawo być obecna osoba wymieniona w par. 1 oraz osoba przybrana przez prowadzącego czynność. Ponadto może być obecna osoba wskazana przez tego, u kogo dokonuje się przeszukania, jeżeli nie uniemożliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposób. Par. 3 mówi, że „jeżeli przy przeszukaniu nie ma na miejscu gospodarza lokalu, należy do przeszukania przywołać przynajmniej jednego dorosłego domownika lub sąsiada”. – Czy podjęto próbę kontaktu z żoną pana posła Ziobry? Jeśli próbowano, ale próba ta się nie powiodła moim zdaniem można było wejść do środka – ocenia mec. Baszuk.
Prokuratura: Była podjęta próba kontaktu z rodziną
Według Przemysława Nowaka, rzecznika Prokuratury Krajowej próbę kontaktu z rodziną podjęto, ale „była ona bezskuteczna”. Kto towarzyszył agentom jako osoba „przybrana”. Prok. Nowak nie chciał podać. Podał, że w czynnościach wziął udział prokurator.
W relacji Patryka Jakiego, szefa Solidarnej Polski, wejście funkcjonariuszy ABW dziś rano wyglądało tak, że funkcjonariusze zakleili kamery zewnątrz domu i wewnątrz.– Na nagraniu kamery przed zaklejeniem widać jak funkcjonariusze rozwiercają zamek do drzwi. W sumie w akcji w domu Zbigniewa Ziobry pojawiło się aż 16 funkcjonariuszy – mówi nam Patyk Jaki.
