Herkulanum, podobnie jak większe Pompeje, zostało zniszczone przez wulkan w 79 roku n.e.
Piotr Mazurkiewicz
Odkopane starożytne zwoje nie były możliwe do odczytania od wielu stuleci. Przełom zapowiada projekt znany jako Vesuvius Challenge, prowadzony przez Nata Friedmana, byłego dyrektora generalnego GitHub. Grupie uczestników udało się zeskanować zwoje z Herkulanum, które zostało zwęglone w wyniku erupcji wulkanu, która pogrzebała również bardziej znane Pompeje. Za pomocą sztucznej inteligencji odczytano całe akapity.
Ogromny koszt odczytania zwojów
„Zaoferujemy kolejne finansowanie projektowi” – napisał Musk w środę w poście w swojej sieci społecznościowej X. W wiadomości do Bloomberga napisał też, że nie wie jeszcze, ile wpłaci. „Każda kwota będzie przydatna” – napisał. „Jestem zwolennikiem oświecenia cywilizacyjnego” – dodał. Nat Friedman powiedział, że kolejny etap prac umożliwi zespołowi odczytanie całych zwojów odkrytych dotąd w Herkulanum. Koszty są ogromne, bo odszyfrowanie każdego z nich może kosztować nawet 10 milionów dolarów.
„Byłem zszokowany i podekscytowany, gdy zobaczyłem, jak Elon na Twitterze ogłasza poparcie dla kolejnych etapów Vesuvius Challenge i cieszymy się z każdego jego wkładu” – napisał Friedman w wiadomości do Bloomberga. „Wszystkie datki są niezwykle pomocne. Jesteśmy w kontakcie z zespołem Elona i ustalamy szczegóły ich wsparcia” – dodał.
Jeszcze w 2023 r. student informatyki wygrał 40 tys. dolarów za odszyfrowanie pierwszego słowa starożytnego rzymskiego zwoju zwęglonego w wyniku erupcji Wezuwiusza w 79 roku n.e. Zwój papirusu wygląda bardziej jak spalona kłoda niż starożytny tekst i jest tak delikatny, że rozpadłby się, gdyby badacze próbowali go rozwinąć. Uczeń, 21-letni Luke Farritor, wykorzystał sztuczną inteligencję do zidentyfikowania jednego słowa na nieotwartym zwoju: „porfiry” – starożytne greckie słowo oznaczające „fiolet” – ogłosili wówczas naukowcy.
800 zwojów z Herkulanum
Tekst jest jednym z około 800 zwojów odnalezionych w Herkulanum w XVIII wieku. Archeolodzy odkryli skarb w willi, która mogła należeć do teścia Juliusza Cezara. Do niedawna przeczytanie choćby jednej litery na zwęglonym papirusie wydawało się niemożliwe. Według Nicholasa Wade’a z „New York Timesa” wczesne próby rozwinięcia i odczytania zwojów spowodowały ich nieodwracalne uszkodzenie, a od XIX wieku nie podejmowano żadnych takich prób. Odkrycie słowa „porfiry” otwiera drzwi do ostatecznego rozszyfrowania pozostałych tekstów.
