Z powodu bólu przewlekłego cierpi 27 procent Polaków, czyli około 8,5 milionów osób. 20 procent z nich deklaruje, że ich wytrzymałość jest już u kresu i nie byliby w stanie zmierzyć się z jeszcze silniejszym cierpieniem.
Ból jest człowiekowi potrzebny, ponieważ pełni rolę ostrzegawczą i obronną. Jednak, gdy towarzyszy pacjentowi non stop, prowadzi do cierpienia i obniżenia jakości życia. Dlatego ból też się leczy.
Jak lekarz zajmuje się leczeniem bólu?
Pacjenci zmagający się z bólem przewlekłym powinni szukać pomocy w specjalistycznych poradniach leczenia bólu. Tam trafią pod opiekę zespołu specjalistów medycyny bólu, którzy udzielą im kompleksowej pomocy. Wśród nich są anestezjolodzy, neurolodzy, specjaliści medycyny paliatywnej, pielęgniarki, fizjoterapeuci, psycholodzy. Z pewnością lekarze nie tylko pomogą uśmierzyć ból, ale przede wszystkim będą starali się ustalić przyczynę przewlekłego cierpienia pacjenta. W poradniach realizowane są specjalne programy diagnostyczne i terapie.
Gdzie znajdę poradnię leczenia bólu?
Pomoc w poradni leczenia bólu można uzyskać w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Skierowanie może wystawić lekarz rodzinny. Poradnie mieszczą się na terenie różnych województw, a kolejki do większości z nich nie są bardzo długie. Narzędziem, które jest bardzo pomocne w szukaniu właściwej poradni, jest strona internetowa NFZ z terminami leczenia. Dzięki niej można m.in. znaleźć szybszy termin wizyty u lekarza.
Wg specjalistów Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB), pacjent powinien zostać skierowany (lub po prostu udać się) do specjalistycznej poradni leczenia bólu w sytuacjach, gdy:
- występuje niewielka skuteczność dotychczasowego leczenia bólu lub nie ma żadnej poprawy,
- są trudności w postawieniu właściwego rozpoznania zespołu bólowego,
- w szybkim tempie narasta zapotrzebowanie na leki przeciwbólowe,
- istnieją wskazania do zastosowania inwazyjnych metod leczenia,
- występują objawy niepożądane po zastosowanym leczeniu.
Sposoby leczenia bólu
W specjalistycznych poradniach leczenia bólu fachowy personel medyczny zapewnia wielokierunkowe leczenie pacjenta z bólem przewlekłym. Najczęściej stosowane tam metody to (według PTBB):
- farmakoterapia – testy analizy farmakologicznej, określenie zapotrzebowania na leki opioidowe, wprowadzenie lub zmiana drogi podawania silnego opioidu, wprowadzenie do terapii adjuwantów, optymalizacja farmakoterapii,
- techniki interwencyjne – blokady diagnostyczno-prognostyczne, terapeutyczne, ustalenie wskazań do zabiegu neurodestrukcyjnego, zabiegi neurodestrukcyjne (np. termolezja, kriolezja), dokanałowe podawanie leków,
- neuromodulacja (akupunktura, przezskórna elektrostymulacja),
- rehabilitacja,
- psychoterapia – medytacja, relaksacja, terapia poznawcza i behawioralna, biofeedback.
Standardy leczenia bólu w Polsce
W lutym 2023 roku opublikowano rozporządzenie w sprawie nowego standardu leczenia bólu w warunkach ambulatoryjnych. Wynika z niego, że lekarze działający w warunkach ambulatoryjnych powinni również podejmować się diagnostyki i leczenia bólu przewlekłego. Ich zadaniem jest ustalenie jego przyczyny i natężenia (z użyciem określonych rozporządzeniem skal) oraz okoliczności występowania bólu. W dokumentacji medycznej powinna znaleźć się informacja, czy pacjent skarży się na dolegliwości bólowe. Placówki miały czas do 23 sierpnia 2023 r., aby dostosować się do nowego rozporządzenia.
