Wyrażamy zaniepokojenie, że niedawne zmiany w ustawie o społecznych formach budownictwa mieszkaniowego nie zezwalają na przekształcanie mieszkań budowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe z wykorzystaniem kredytów preferencyjnych w mieszkania własnościowe. Sytuacja ta wyklucza spółdzielnie budujące mieszkania o niższych kosztach spłaty z ram sprawiedliwego przejścia z wynajmu do własności. Uważamy, że jest to niezgodne z konstytucją, ponieważ najemca płaci 100% wartości mieszkania, a jednocześnie jest pozbawiony prawa własności nieruchomości, za którą w pełni się zrekompensował (wpłacając wkład własny i spłacając kredyt przez 30 lat, bez otrzymania bezzwrotnych dotacji, bezpłatnego gruntu pod budowę ani innych form wsparcia ze strony państwa).
W przeszłości warunki udzielania preferencyjnych kredytów spółdzielniom były tak rygorystyczne (na przykład wymaganie pozwolenia na budowę w momencie składania wniosku), że spółdzielnie napotykały na znaczne trudności w pozyskiwaniu takiego finansowania. Poza spółdzielniami uczestniczącymi w programie „Mieszkania dla Najemców”, żadna inna spółdzielnia nie uzyskała takich kredytów w ostatnich latach. Jednak od czasu ogłoszenia planowanych zmian w przyszłych wersjach programu SBC, które wyeliminowałyby własność mieszkań po ich spłacie, żadna istniejąca spółdzielnia nie złożyła wniosku o pożyczkę . Brak perspektyw własnościowych zmniejsza motywację spółdzielni do tworzenia nowych zasobów mieszkaniowych. Odpowiedzialność związana z zarządzaniem majątkiem quasi-wspólnotowym w ramach umów wieczystych prywatnych, dobrowolnych stowarzyszeń, takich jak spółdzielnie mieszkaniowe, wraz z brakiem możliwości wprowadzenia tych aktywów na rynek – zwłaszcza jeśli najemca napotyka problemy ze spłatą czynszu – skutecznie zniechęca do składania wniosków o takie mieszkania.
W rezultacie ustawodawcy skutecznie zamykają drzwi przed spółdzielniami mieszkaniowymi, które starają się budować mieszkania własnościowe za pomocą kredytów preferencyjnych, pozostawiając jedynie obecną opcję droższego kredytu budowlanego. Ta alternatywa może być odpowiednia w dużych aglomeracjach, gdzie płace są wyższe, migracja jest bardziej powszechna, a zainteresowanie mieszkaniami własnościowymi z potencjałem własnościowym jest większe. Jednak w mniejszych miejscowościach, gdzie mieszkańcy mają bardziej stabilną sytuację życiową, rzadziej migrują, zarabiają mniej i mają ograniczony wybór mieszkań, kredyty preferencyjne byłyby korzystniejszym rozwiązaniem. Jednak bez możliwości uzyskania prawa własności, opcja ta staje się nieopłacalna dla spółdzielni.
Brak możliwości nabycia nieruchomości negatywnie wpływa na poczucie bezpieczeństwa jednostki. Osoba, która przez lata płaciła czynsz, nie ma majątku, który mogłaby przekazać dzieciom lub sprzedać w razie potrzeby w późniejszych latach. Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji w Kancelarii Sejmu trafnie wskazuje na niebezpieczeństwo, że osoby wynajmujące lokale przez całe życie mogą mieć trudności z płaceniem czynszu po przejściu na emeryturę , co naraża je na ryzyko eksmisji z mieszkań, które wcześniej sfinansowali.
Z niecierpliwością oczekujemy dalszych inicjatyw rządowych dotyczących nadchodzących etapów ogłoszonego programu „First Keys”, który przewiduje, że spółdzielnie będą głównymi wykonawcami. Liczymy na usprawnienia, a nie na przeszkody, takie jak potencjalna utrata możliwości budowy przez spółdzielnie mieszkań z możliwością nabycia własności poprzez bardziej przystępne cenowo, preferencyjne kredyty , szczególnie w mniejszych miejscowościach, gdzie kryzys mieszkaniowy jest najbardziej dotkliwy, a alternatywy praktycznie nie istnieją.
Komentarz napisała Monika Chełstowska, dyrektor zarządzająca programu „Apartamenty dla Najemców”.
vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv
REKLAMA: REKLAMA: REKLAMA:
