Już 4 miliony osób w Polsce zastrzegły swój numer PESEL – informuje Ministerstwo Cyfryzacji. Dzięki tej decyzji chronią się np. przed cyberprzestępcami kradnącymi tożsamość, aby móc na nią potem wziąć pożyczkę. Prosta czynność zastrzeżenia numeru może ich też uchronić przed oszustwami metodą „na wnuczka” czy „na policjanta”. Zastrzeżenie numeru ma też swoje minusy, ale można z niego zrezygnować każdego dnia o dowolnej porze i po wykonaniu np. czynności urzędowych, znów zabezpieczyć swój PESEL.
/ARKADIUSZ ZIOLEK/East News /East News
Zastrzeżenie PESEL to dobry i łatwy sposób na uchronienie się przed oszustwami i zabezpieczenie swoich finansów oraz nieruchomości. Od 30 czerwca 2024 roku wszystkie instytucje finansowe będą miały obowiązek sprawdzania rejestru PESEL. Jeśli mimo zastrzeżonego numeru na przykład udzielą pożyczki, nie będą mogły dochodzić z tego tytułu należności. „To oznacza, że jeśli ktoś weźmie na Ciebie na przykład niechciany kredyt lub pożyczkę, w czasie gdy Twój PESEL jest zastrzeżony, nie poniesiesz z tego powodu żadnych konsekwencji” – czytamy na stronie Ministerstwa Cyfryzacji.
Reklama
Kto i w jaki sposób może zastrzec
Zastrzeżenie numeru PESEL jest bezpłatne i dobrowolne. Można je zrobić na trzy sposoby: w aplikacji mObywatel, na stronie gov.pl lub w urzędzie. Aby skorzystać z wybranej możliwości, trzeba być osobą pełnoletnią i mieć zdolność do czynności prawnych, czyli móc podejmować ważne i wiążące czynności prawne, na przykład zawierać umowy.
Zastrzeżenie numeru PESEL nie oznacza też jego blokady. Można dalej z niego korzystać podczas załatwiania spraw urzędowych takich jak np. wzięcie ślubu, zameldowanie się czy wyrobienie dokumentów. Tak samo posłuży podczas wizyt u lekarza, pobytu w szpitalu czy wykupieniu recepty.
Z zastrzeżonym PESEL-em można bez przeszkód uczestniczyć w wyborach czy korzystać z profilu zaufanego. Spełni też swoją rolę w trakcie podróży, również zagranicznej, podpisywania umów czy korzystania z usług na poczcie. „Poczta Polska może ubiegać się o dostęp do weryfikacji zastrzeżenia w rejestrze, ale nie ma takiego obowiązku ustawowego” – informuje resort cyfryzacji.
Pojawiają się przeszkody
Zastrzeżenie numeru ma jednak swoje minusy. Nie pozwala na przykład utworzyć nowego rachunku w banku ani wziąć kredytu lub pożyczki. Trzeba też zrezygnować z kupna na raty, jeśli oznacza to wzięcie kredytu konsumenckiego. Również nie można wypłacić większej sumy pieniędzy – powyżej trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, co wynosi obecnie 12 726 zł. „W takim przypadku cofnij zastrzeżenie przed wydaniem bankowi dyspozycji o wypłatę gotówki w tak dużej kwocie. Jeśli tego nie zrobisz, pomimo cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL w tym czasie, bank wstrzyma wypłatę na 12 godzin” – informuje resort.
Chcąc wypłacić kwotę wyższą niż trzykrotność minimalnego wynagrodzenia, wydanie bankowi dyspozycji, mając zastrzeżony PESEL, też spowoduje wstrzymanie wypłaty na 12 godzin. Warto więc najpierw cofnąć zastrzeżenie, a potem wydać dyspozycję. Przerwa ma chronić przed skutkami oszustw np. na wnuczka czy policjanta. „Jeśli przed przekazaniem oszustom oszczędności swojego życia, trzeba czekać kilkanaście godzin, zwiększa się tym samym szansę na zorientowanie się, że właśnie uległo się manipulacjom oszustów i jest jeszcze czas, żeby się przed tym uchronić” – czytamy na stronie gov.pl.
Z zastrzeżonym numerem nie będzie też można podpisać aktu notarialnego dotyczącego kupna lub sprzedaży nieruchomości. Również trzeba będzie zrezygnować z otrzymania kopii swojej karty SIM. „To ważne, bo taka kopia może pozwolić przestępcom autoryzować transakcje bankowe kodem SMS” – wyjaśnia Ministerstwo Cyfryzacji.
Cofnąć można w każdej chwili
Cofnięcie zastrzeżonego numeru PESEL jest natychmiastowe i odbywa się w czasie rzeczywistym, również w nocy i w dni wolne od pracy. „To oznacza, że zastrzeżenie cofniesz, nawet czekając w kolejce do banku” – wyjaśnia Ministerstwo Cyfryzacji. Zachęca jednak do rozwagi. Przypomina jednak, że zastrzeżenie można cofnąć w każdej chwili, ale aby ponownie zastrzec PESEL, należy zaczekać pół godziny. Wyjaśnia, że przerwa ma chronić przed zmienianiem statusu wielokrotnie w ciągu kilku minut, co może przyczyniać się do nadużyć i wprowadzać w błąd instytucje, które mają obowiązek sprawdzania numeru PESEL.
Resort cyfryzacji przypomina, że w aplikacji mObywatel 2.0 można cofnąć zastrzeżenie PESEL na dwa sposoby. Albo zrobić to bezterminowo, co oznacza, że PESEL przestanie być chroniony do czasu ponownego zastrzeżenia, albo czasowo – w tej opcji aplikacja poprosi o wyznaczenie dnia i godziny, kiedy PESEL zostanie automatycznie zastrzeżony. „Dzięki temu nie musisz pamiętać o ponownym włączeniu ochrony” – zwraca uwagę resort cyfryzacji.
Odtwarzacz wideo wymaga uruchomienia obsługi JavaScript w przeglądarce. sponsorowane
