Środki przeznaczane na opiekę stomatologiczną w Polsce są znaczne, ale wciąż niewystarczające. Istotnym problemem jest ograniczony dostęp do publicznych usług profilaktycznych, co znajduje odzwierciedlenie w statystykach. W Polsce wydatki na opiekę profilaktyczną wynoszą zaledwie 5 euro na osobę rocznie, w jaskrawym kontraście z Danią, gdzie wynoszą 45 euro, i Holandią, gdzie wynoszą 38 euro. Ta tendencja jest niepokojąca zarówno dla finansów publicznych, jak i zdrowia populacji.
/ 123RF/PICSEL
Aspekt finansowy publicznej opieki zdrowotnej stanowi szczególnie trudny dylemat, zwłaszcza w świetle ostatnich rewelacji dotyczących deficytów w Narodowym Funduszu Zdrowia. Bez dedykowanych środków finansowych na środki zapobiegawcze państwo będzie musiało zmierzyć się z wyższymi kosztami leczenia w przyszłości z powodu zarządzania chorobami. Obawy te były jednym z kluczowych tematów omawianych podczas okrągłego stołu na temat profilaktyki stomatologicznej, który odbył się w Senacie RP 28 marca. Dane i wyniki tych dyskusji nie są zachęcające.
Reklama
Wydatki na profilaktykę są znaczne, ale nadal maleją
Próchnica zębów jest często postrzegana jako problem dzieci, jednak jest to błędne przekonanie. Narodowy Fundusz Zdrowia informuje, że przeciętny dorosły w Polsce ma prawie 13 zębów dotkniętych próchnicą, a niewielu zdaje sobie sprawę, że próchnica zębów w połączeniu z chorobą przyzębia może zwiększyć ryzyko zawałów serca i chorób naczyniowych nawet o 70 procent. Stanowi to znaczne obciążenie nie tylko dla całego systemu opieki zdrowotnej, ale także dla budżetu państwa , ponieważ leczenie chorób jest droższe niż opieka profilaktyczna . Pomimo tej rzeczywistości… finansowanie profilaktyki maleje.
Senator Agnieszka Gorgoń-Komor zainicjowała okrągły stół, potwierdzając ponadczasowość frazy „lepiej zapobiegać niż leczyć”. „Nadszedł czas, abyśmy wyszli poza dyskusje o zapobieganiu i zaczęli wdrażać działania systemowe , co jest celem naszego dzisiejszego spotkania. Musimy skupić się na edukacji zdrowotnej i opracowaniu systemu, który zdobędzie zaufanie Polaków” – stwierdziła senator. „Jednym z obecnych wyzwań jest ograniczona dostępność publicznych usług profilaktycznych . Inicjatywy profilaktyczne powinny być skierowane do samorządów. Nadszedł czas, aby odpowiedzialność finansowa została przeniesiona na wzmocnienie i unowocześnienie profilaktyki , umożliwiając naszemu społeczeństwu zapobieganie chorobom bakteryjnym” – dodała Agnieszka Gorgoń-Komor.
Poszukiwanie funduszy jest kluczowe w działaniach profilaktycznych. W ostatnich latach zauważalny jest spadek liczby świadczeniodawców oferujących usługi stomatologiczne w ramach kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) . W pierwszym kwartale 2023 r. liczba ta wyniosła ponad 5,3 tys., co stanowi spadek o 38,3 proc. od 2009 r. Spadek dostępu do usług stomatologicznych jest również widoczny w różnych regionach, co stanowi poważne wyzwanie dla polskiego systemu opieki zdrowotnej.
Zwiększać
Polska pozostaje w tyle za resztą Europy, ponieważ brakuje jej środków
Opieka stomatologiczna i profilaktyka przeciwpróchnicowa w Polsce nie cierpią na brak finansowania . W Polsce na profilaktykę przeznacza się zaledwie 5 euro na osobę rocznie, co pozwala na opiekę profilaktyczną zaledwie 20% polskich dzieci. Dla porównania Dania przeznacza 45 euro, Holandia 38 euro, a Finlandia nawet 50 euro.
Sytuację pogarszają dane Głównego Urzędu Statystycznego z 2022 r., wskazujące, że przeciętni Polacy doświadczają nierówności w dostępie do opieki stomatologicznej . Dostęp do dentystów na terenach wiejskich jest trzykrotnie gorszy niż w miastach . Ponadto system opieki zdrowotnej zmaga się z niedoborami kadrowymi. W Polsce na 100 000 mieszkańców przypada zaledwie 12 higienistów, podczas gdy w Danii jest ich 45.
Podczas specjalnego wydarzenia w Senacie przedstawiono ulotkę, która jest obecnie rozprowadzana w szkołach. Została ona wyprodukowana przez Helon, który zlecił również badanie ujawniające wzorce zachowań Polaków. Badania wskazują, że prawie połowa (43%) Polaków odwiedza dentystę co najmniej raz w roku. Jednak 45% szuka opieki stomatologicznej tylko wtedy, gdy odczuwa ból lub dyskomfort . Co alarmujące, 28% respondentów nie dostrzega potrzeby regularnych badań kontrolnych, 27% odczuwa niepokój związany z wizytami, a 16% uważa je za zbędny wydatek.
Potencjał tkwi we współpracy państwa z sektorem prywatnym
Znalezienie funduszy na opiekę zdrowotną w budżecie jest trudnym przedsięwzięciem i nie ma żadnych oznak poprawy w nadchodzących latach . Niemniej jednak, jak wykazały bardziej zaawansowane narody, partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) może być kluczowym elementem poprawy stanu leczenia stomatologicznego , jak wspomniano w Senacie. PPP to model, który umożliwia poprawę jakości usług publicznych, nawet przy ograniczonych zasobach rządowych. OECD charakteryzuje PPP jako długoterminową współpracę między rządem a sektorem prywatnym , w której partner prywatny zarządza i finansuje usługi publiczne, dzieląc jednocześnie ryzyko z państwem.
Kraje takie jak Dania, Finlandia, Norwegia i Holandia od lat wdrażają kompleksowe programy profilaktyczne, polegając na partnerstwach publiczno-prywatnych, regularnych badaniach kontrolnych i szerokiej edukacji zdrowotnej. W Finlandii częstość występowania próchnicy zębów wśród 12-latków spadła o 90% dzięki
