Szczepienia to jedno z najskuteczniejszych narzędzi w walce z chorobami zakaźnymi. W Polsce istnieje program obowiązkowych szczepień ochronnych dla dzieci, który jest finansowany przez państwo. Program ten ma na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się groźnych chorób.
/123RF/PICSEL
Szczepienia obowiązkowe – co to oznacza?
Szczepienia obowiązkowe to szczepienia, które muszą być wykonane u wszystkich dzieci w określonym czasie.
Obowiązek ten jest regulowany przepisami prawnymi i wynika z kalendarza szczepień ochronnych. Program ten obejmuje szczepienia przeciwko najpoważniejszym chorobom zakaźnym, które mogą prowadzić do powikłań zdrowotnych, a nawet śmierci. Rodzice są zobowiązani do zgłoszenia dziecka na szczepienia, a za ich niewykonanie mogą zostać nałożone sankcje.
Celem szczepień obowiązkowych jest nie tylko ochrona indywidualna dziecka, ale także ochrona społeczności, tzw. odporność zbiorowa. Dzięki powszechnemu wykonywaniu szczepień, choroby, które kiedyś były poważnym zagrożeniem, obecnie występują bardzo rzadko lub w ogóle zostały wyeliminowane.
Przykładem takiej choroby jest ospa prawdziwa, która dzięki globalnym programom szczepień została całkowicie zlikwidowana.
Reklama
Kalendarz szczepień obowiązkowych
Kalendarz szczepień obowiązkowych w Polsce jest ustalany przez ministra zdrowia i co roku publikowany w rozporządzeniu. Obejmuje on szczepienia przeciwko następującym chorobom:
Gruźlica
Pierwsze szczepienie wykonywane jest w pierwszych dniach życia dziecka, najczęściej jeszcze w szpitalu. Gruźlica, choć w Polsce występuje coraz rzadziej, nadal stanowi poważne zagrożenie, zwłaszcza dla osób z osłabionym układem odpornościowym.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B)
Szczepienie przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B podawane jest również w pierwszych dniach życia dziecka. Kolejne dawki podawane są w ciągu pierwszych miesięcy życia. WZW B jest groźną chorobą, która może prowadzić do poważnych uszkodzeń wątroby, a nawet raka tego narządu.
Błonica, tężec, krztusiec (DTP)
Szczepienie przeciwko tym trzem chorobom wykonywane jest w kilku dawkach w pierwszym roku życia dziecka. Błonica, tężec i krztusiec to choroby zakaźne, które mogą prowadzić do poważnych powikłań, a nawet śmierci. Dodatkowe dawki przypominające podawane są w wieku szkolnym.
Obecnie obserwuje się znaczący wzrost zachorowań na krztusiec ze względu na spadek odporności zbiorowej. Wynika to z odstąpienia od szczepień dzieci, które miało miejsce w ostatnich latach w rezultacie niepopartych żadnymi dowodami medycznymi kampanii antyszczepionkowych. Lekarze alarmują, aby szczepić się obecnie na krztusiec również w wieku dorosłym (odporność po szczepionce utrzymuje się 10 lat).
Poliomyelitis (polio)
Szczepienie przeciwko poliomyelitis, czyli wirusowemu porażeniu dziecięcemu, jest jednym z najważniejszych elementów programu szczepień. Polio może prowadzić do trwałego paraliżu, a w skrajnych przypadkach do śmierci.
Dzięki powszechnym szczepieniom polio zostało niemal całkowicie wyeliminowane, choć w niektórych krajach nadal występują sporadyczne przypadki. Jeśli podobnie jak w przypadku krztuśca, duże grupy dzieci nie będą szczepione na tego wirusa, może dojść do powrotu tej choroby.
Odra, świnka, różyczka (MMR)
Szczepienie przeciwko tym trzem chorobom jest podawane w dwóch dawkach, pierwsza z nich po ukończeniu 12. miesiąca życia. Odra, świnka i różyczka to choroby, które mogą prowadzić do groźnych powikłań, zwłaszcza u małych dzieci.
Szczepienie MMR jest szczególnie ważne, ponieważ w ostatnich latach w niektórych krajach odnotowano wzrost zachorowań na odrę, spowodowany zmniejszeniem liczby szczepień.
Inwazyjna choroba wywoływana przez Haemophilus influenzae typu B (Hib)
Szczepienie przeciwko tej bakterii jest podawane w kilku dawkach w pierwszym roku życia dziecka. Haemophilus influenzae typu B może wywoływać ciężkie zakażenia, takie jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc czy sepsa.
Szczepienia zalecane – co warto wiedzieć?
Obok szczepień obowiązkowych istnieją również szczepienia zalecane, które są rekomendowane, ale nie są obowiązkowe. Państwo nie finansuje tych szczepień, a ich koszty ponoszą rodzice lub opiekunowie.
Do szczepień zalecanych należą m.in. szczepienia przeciwko rotawirusom, ospie wietrznej czy meningokokom. Choć nie są one obowiązkowe, są szczególnie polecane w określonych grupach wiekowych lub wśród dzieci o podwyższonym ryzyku zachorowania na konkretne choroby.
Warto podkreślić, że kalendarz szczepień obowiązkowych i zalecanych jest regularnie aktualizowany, w zależności od pojawiających się zagrożeń epidemiologicznych oraz nowych badań naukowych. Dlatego rodzice powinni regularnie konsultować się z lekarzem pediatrą, aby być na bieżąco z rekomendacjami dotyczącymi szczepień.
KO
Odtwarzacz wideo wymaga uruchomienia obsługi JavaScript w przeglądarce. INTERIA.PL
