Eksperci z dwóch think tanków opracowali projekt powszechnej służby państwowej, którego celem jest tworzenie rezerw dla wojska oraz innych instytucji publicznych. Zakłada się, że szkolenie obejmie absolwentów szkół średnich.
Zgodnie z opinią twórców programu, nie jest możliwe utrzymanie obecnego, zawodowego modelu sił zbrojnych.
Marek Kozubal
Koncepcja została stworzona przez Instytut Sobieskiego oraz Instytut Wschodniej Flanki, organizację pozarządową zarejestrowaną w Brukseli, której założycielami są m.in. politycy związani z poprzednimi rządami: Jadwiga Emilewicz oraz europoseł PiS Michał Dworczyk, a także ukraińscy politycy – Oleksandr Kubrakow, były wicepremier Ukrainy, oraz Ołeksij Reznikow, były minister obrony tego kraju.
– To pierwszy kompleksowy projekt dotyczący szkolenia rezerw, który zakłada, że system będzie obligatoryjny, ale jednocześnie płatny i atrakcyjny. Program ma być dostosowany do ich życia – nie będzie kolidować z edukacją ani pracą. Zamiast wyjazdu do sezonowych prac za granicą, młody człowiek mógłby zdobyć nowe umiejętności, nawiązać kontakty i otrzymać realne wynagrodzenie – mówi „Rz” dr Bartosz Marczuk, członek zarządu Instytutu Sobieskiego.
Podkreśla, że dokument przedstawiający Powszechną Służbę Państwową (PSP) został przekazany do różnych instytucji, w tym do ministerstwa obrony oraz Sztabu Generalnego WP.
Budowanie odporności państwa
Michał Dworczyk zwraca uwagę, że autorzy opierali się na doświadczeniach z pierwszych miesięcy wojny w Ukrainie, ponieważ ich zdaniem Polska nie wyciągnęła wniosków z tamtych wydarzeń. – Choć modernizacja Sił Zbrojnych trwa, nie towarzyszy jej rozwój całościowego systemu bezpieczeństwa, który zapewniłby Polsce rzeczywistą zdolność obronną. Ta koncepcja ma na celu budowanie odporności społeczeństwa – dodaje.
Celem projektu jest wprowadzenie mechanizmu, który pozwoli na przeszkolenie dziesiątek tysięcy absolwentów szkół średnich. Zakłada on, że każdy 19-latek zarejestruje się przez aplikację mObywatel, a następnie wybierze ścieżkę szkolenia: wojskową, ratowniczą, medyczną, inżynieryjną lub społeczną (w przypadku kryzysu będzie mógł zostać wezwany np. do szpitala, Domu Pomocy Społecznej lub wspierać zespoły zajmujące się usuwaniem awarii technicznych). Szkolenie potrwa 2–3 miesiące podczas wakacji. Uczestnik otrzyma wynagrodzenie, które nie będzie obciążone podatkiem. Stworzone zostaną również dodatkowe bonusy: uczestnicy szkoleń będą mogli zdobyć np. licencje, certyfikaty obsługi dronów, prawo jazdy lub dodatkowe punkty rekrutacyjne na studia.
Pobór i tak powróci, jednak na początku szkolenie dla ochotników
Zgodnie z opinią twórców programu, nie jest możliwe kontynuowanie dotychczasowego, zawodowego modelu sił zbrojnych. „Biorąc pod uwagę wyzwania demograficzne oraz rosnącą skalę zagrożeń, konieczne będzie rozwinięcie rezerwy w ramach powszechnego poboru” – twierdzą. – Jesteśmy świadomi ograniczeń kadrowych, wojsko nie dysponuje odpowiednią bazą szkoleniową, dlatego w pierwszych latach powinniśmy opierać się głównie na ochotnikach – około 20–30 tys. osób rocznie – mówi Dworczyk.
Autorzy zwracają uwagę, że „już obserwujemy dywersyfikację systemu szkolenia poprzez przydzielanie organizacjom i instytucjom cywilnym coraz szerszego zakresu obowiązków”. „Ta szczególna fuzja wojskowo-cywilna, polegająca na większym zaangażowaniu organizacji niewojskowych oraz komercyjnych w szkolenie aktywnej rezerwy, a nawet specjalistów wojskowych, wydaje się rozwiązaniem, które będzie miało silniejsze znaczenie w przyszłości” – wskazują.
Co ciekawe, podczas niedawnej debaty na Uniwersytecie Warszawskim, wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL) przyznał, że w szkoleniu, a także w zarządzaniu bazą danych ochotników, powinna być zastosowana sztuczna inteligencja.
Państwo na razie stawia jedynie na ochotników
Źródło
