Zdecydowana większość osób badanych przez IBRiS postrzega Jana Pawła II jako istotną postać i autorytet. Papież Polak stanowi ważny punkt odniesienia również dla najmłodszej grupy respondentów oraz znacznej liczby osób, które określają się jako niewierzące.
Pomnik Jana Pawła II w Krakowie na Starym Mieście
Tomasz Krzyżak
20 lat temu – 2 kwietnia 2005 r. – zmarł Jan Paweł II, jedna z najważniejszych postaci w dziejach Polski, jedyny Polak, który został papieżem. W trakcie swojego prawie 27-letniego pontyfikatu uznawany był za bezdyskusyjny autorytet.
Sondaż: Kto dziś uważa Jana Pawła II za autorytet?
Dwa i pół roku po jego śmierci – jesienią 2007 r. – w badaniu przeprowadzonym przez CBOS dla Centrum Myśli Jana Pawła II, Karola Wojtyłę za autorytet uznawało aż 94 proc. Polaków. W jesieni 2023 r. (ponownie badanie CBOS) ten odsetek zmniejszył się do 81 proc. Teraz – jak wynika z badania IBRiS dla „Rzeczpospolitej” – Jana Pawła II za istotną postać i autorytet wciąż uważa 72,3 proc. ogółu badanych.
– Wyniki tego badania są dla mnie miłym zaskoczeniem. Nie sądziłem, że dla aż tak wielu Polaków Jan Paweł II wciąż pozostaje autorytetem na wysokim lub dużym poziomie – mówi „Rz” abp Adrian Galbas, metropolita warszawski, i dodaje, że szczególnie cieszą go wyniki dotyczące najmłodszych respondentów, którzy osobistego doświadczenia z papieżem albo nie mają w ogóle, albo pamiętają je jedynie mgliście.
W tej najniższej grupie wiekowej (między 18. a 29. rokiem życia) 66 proc. badanych zadeklarowało, że Jan Paweł II jest dla nich istotną postacią i autorytetem. Podobnie myślą osoby w przedziale wiekowym 30-59 lat – 65–67 proc. postrzega papieża w ten sposób. Jan Paweł II wciąż cieszy się silnym autorytetem wśród osób powyżej 60. roku życia – ponad 80 proc. twierdzi, że papież stanowi dla nich ważny punkt odniesienia.
66 proc.
najmłodszych respondentów uważa Jana Pawła II za istotną postać i autorytet
Pamięć o Janie Pawle II trwa w przekazie międzypokoleniowym
To ostatnie nie zaskakuje Michała Senka, dyrektora Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie. Podobnie jak abp Galbas, zwraca uwagę na wysoki procent młodych ludzi, którzy postrzegają papieża Polaka jako autorytet. – To napawa optymizmem, ale również stawia przed nami większą odpowiedzialność, aby docierać z nauczaniem Jana Pawła II do młodzieży, która urodziła się po jego śmierci – dla nich Jan Paweł II nie jest już osobą charyzmatyczną, której obecności doświadczyli – tłumaczy Senk. – W Centrum Myśli Jana Pawła II zrealizowaliśmy wystawę „Karol Wojtyła – Inspiracje”, która jest gotowa do druku i skorzystało z niej już 500 szkół oraz instytucji w całej Polsce. Skupiliśmy się w niej na pytaniach i wartościach, które są wspólne dla dzisiejszych dwudziestolatków i młodego Wojtyły. Uważamy, że nowoczesne formy przekazu nauczania, które odpowiadają wrażliwości młodych, mogą być miejscem naszego spotkania. Karol Wojtyła nie jest jedynie autorytetem z pomnika. To osoba, która miała dylematy, poszukiwała odpowiedzi – właśnie taki jest autentyczny i interesujący – opowiada.
Profesor Remigiusz T. Ciesielski, badacz religijności z UAM w Poznaniu, zwraca z kolei uwagę, że dzisiejsze najmłodsze pokolenie Polaków poznaje postać papieża w kontekście memów, często w sposób prześmiewczy, w godzinie jego śmierci (21.37). – Uważam, że najważniejsze w tym badaniu jest to, że pamięć o Janie Pawle II wciąż żyje przede wszystkim w pozytywnym przekazie międzypokoleniowym – wyjaśnia. – Gdyby nie to, nie byłoby tak wysokiego odsetka młodych, którzy postrzegają papieża jako autorytet.
