Zanim rozpoczniemy stosowanie leków, trzeba zapoznać się z informacjami, które znajdują się w ulotce preparatu. Dowiemy się, czy dany lek wpływa na sprawność psychomotoryczną, wymuszając rezygnację z jazdy samochodem. Wyjaśniamy, po jakich lekach nie można prowadzić i czy suplementy też mogą zaburzać sprawność psychomotoryczną.
- Jakie działania niepożądane mogą powodować leki? W jaki sposób zaburzają zdolność kierowania pojazdem?
- Po których lekach nie można prowadzić samochodu?
- Zioła i suplementy diety a zdolności psychomotoryczne
Przyjmowane farmaceutyki mogą nie tylko powodować działania niepożądane, które wpływają na ogólne samopoczucie, ale także wpływać na sprawność psychomotoryczną. Jeśli zauważymy takie działanie leku na organizm, to powinniśmy zrezygnować z prowadzenia samochodu, a także obsługi maszyn.
Przed zastosowaniem farmaceutyków należy zapoznać się z listą działań niepożądanych oraz wpływem konkretnego preparatu na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego – nawet z pozoru niegroźny lek, może stać się przyczyną poważnych problemów. Do grupy leków, które mogą powodować utratę zdolności prowadzenia samochodu, zaliczamy np. niektóre leki przeciwhistaminowe.
Wypadki powodowane pod wpływem leków, które m.in. wydłużają czas reakcji, nie należą do rzadkości. Podczas kuracji z zastosowaniem niektórych grup leków np. leków przeciwbólowych, leków nasennych, leków przeciwdepresyjnych i leków uspokajających, powinniśmy bezwzględnie zrezygnować z prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz obsługi maszyn.
Przestrzegając zasad bezpiecznego stosowania farmaceutyków, możemy chronić nie tylko siebie, ale także osoby postronne, które mogą ucierpieć na skutek ograniczenia sprawności psychofizycznej kierowcy. Co ważne – nawet w przypadku leków, które nie wpływają na sprawność psychofizyczną, mogą wystąpić objawy niepożądane, które również są wskazaniem do rezygnacji z prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Warto dowiedzieć się, po jakich lekach nie wolno prowadzić auta, dzięki czemu unikniemy poważnego zagrożenia, z jakim wiąże się kierowanie pojazdem pod wpływem substancji, które mogą zaburzać procesy myślowe, a także wywoływać zmianę nastroju lub zachowania.
Jakie działania niepożądane mogą powodować leki? W jaki sposób zaburzają zdolność kierowania pojazdem?
Nie można prowadzić samochodu po przyjęciu różnych środków psychoaktywnych. Zaliczamy do nich nie tylko alkohol i narkotyki, ale także niektóre leki, które wpływają na sprawność psychomotoryczną. Często nie czytamy dokładnie ulotek leków, co może skutkować spowodowaniem wypadku. Lekarz lub farmaceuta powinien poinformować, że przyjmowanie konkretnego preparatu może zaburzać funkcjonowanie mózgu, np. wywołując senność.
Inne działania niepożądane to m.in.:
- nadmierne pobudzenie lub nadmierne uspokojenie,
- wydłużenie czasu reakcji,
- zawroty głowy,
- zaburzenia równowagi.
Większość skutków ubocznych działania leków powinno skłonić nas do rezygnacji z prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zdolność kierowania samochodem zależy nie tylko od wiedzy i doświadczenia, ale także pracy naszego mózgu. Jeżeli jesteśmy pod wpływem leków oddziałujących na układ nerwowy lub źle się czujemy, to stwarzamy zagrożenie na drodze.
Odpowiedzialne podejście do prowadzenia samochodu, a także bezpieczne przyjmowanie farmaceutyków to priorytet nie tylko w przypadku zawodowych kierowców. Większość użytkowników pojazdów nie sprawdza, czy dany lek uniemożliwia prowadzenie samochodu, wpływając na zdolności psychofizyczne. Zaburzenia koncentracji, senność, zawroty głowy i inne objawy, które uniemożliwiają prowadzenie samochodu, mogą również powodować leki roślinne np. często przyjmowany w celu uspokojenia emocji kozłek lekarski.
Farmaceutyki, leki roślinne oraz substancje psychoaktywne, do których zaliczamy m.in. alkohol i narkotyki, mogą zaburzać funkcje poznawcze, powodować problemy z koncentracją i zaburzenia widzenia, a także zaburzenia wyczucia odległości i zaburzenia koordynacji ruchów. To sprawia, że pozostając pod ich wpływem, narażamy siebie i innych użytkowników dróg na poważne niebezpieczeństwo.
Po których lekach nie można prowadzić samochodu?
Lista leków, które zaburzają funkcjonowanie układu nerwowego, jest długa. Mogą one wywoływać różne objawy i w nieco inny sposób wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów. Do grupy leków, których przyjmowanie jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do prowadzenia samochodu, zaliczamy:
- Narkotyczne leki przeciwbólowe (opioidowe leki przeciwbólowe np. morfina i tramadol) – silnie oddziałują na układ nerwowy, co może prowadzić do występowania senności, nadmiernego pobudzenia lub nadmiernego uspokojenia, a także trudności z podejmowaniem decyzji;
- Nienarkotyczne leki przeciwbólowe z kofeiną oraz pseudoefedryną, a także inne leki, które mają silne działanie przeciwbólowe – wywołują zaburzenia koncentracji uwagi i wydłużają czas reakcji;
- Niektóre leki przeciwdepresyjne (np. leki trójpierścieniowe) – mogą nadmiernie uspokajać, zaburzać akomodację oka i w inny sposób ograniczać zdolności psychofizyczne;
- Niektóre leki na nadciśnienie tętnicze – powodują zmęczenie, które osłabia sprawność psychomotoryczną;
- Leki przeciwhistaminowe I generacji (np. klemastyna i hydroksyzyna) – zaburzają koordynację ruchową, wydłużają czas reakcji i powodują senność;
- Leki przeciwhistaminowe II generacji (np. loratadyna, feksofenadyna) – zaburzają koordynację ruchową, wydłużają czas reakcji i powodują senność;
- Leki nasenne z grupy barbituranów i benzodiazepin – w dawkach terapeutycznych wykazują silne działanie uspokajające, które spowalnia czas reakcji, zaburzają koncentrację i wywołują np. zaburzenia równowagi; w większych dawkach powodują nadmierną senność.
Inne leki, które wpływają na zdolność prowadzenia pojazdów, to m.in. niektóre leki na cukrzycę, leki przeciwpsychotyczne, przeciwlękowe i na chorobę Parkinsona.
Warto wiedzieć, że powyższe farmaceutyki w różnym stopniu wpływają na zdolność prowadzenia pojazdów, co ma związek m.in. z przyjętą dawką leku i indywidualną reakcją organizmu na substancję leczniczą. Nie należy jednak bagatelizować ich negatywnego wpływu na zdolności psychomotoryczne, kierując się ogólnym samopoczuciem, które może szybko się zmienić.
Co więcej, zdolność prowadzenia samochodu upośledzają miejscowe środki znieczulające stosowane np. w gabinecie stomatologicznym i w gabinecie okulistycznym. Przeciwwskazaniem do prowadzenia pojazdu jest także zastosowanie znieczulenia ogólnego.
Zioła i suplementy diety a zdolności psychomotoryczne
Ograniczenie zdolności psychomotorycznych może być również związane z działaniem suplementów diety, w których składzie znajdują się substancje o działaniu uspokajającym. Ziołowe preparaty na stres, nerwicę czy bezsenność bywają często nadużywane, bo są uważane za w pełni bezpieczne dla zdrowia.
Leki roślinne też mogą powodować działania niepożądane, wpływając na koncentrację, zdolności poznawcze, szybkość reakcji, a także powodując np. senność i zawroty głowy, które uniemożliwiają prowadzenie pojazdu.
Źródła:
- „Podstawowa opieka zdrowia. Bezpieczna farmakoterapia. Informacje dla pacjentów”; dr Jarosław Woroń – specjalista farmakologii klinicznej
- Krzysztof Dymura, Jarosław Woroń, Andrzej Skowroński – Leki a prowadzenie pojazdów. Bezpieczeństwo Teoria i Praktyka 2013 nr 3 (XII)
