Obniżenie poziomu umiejętności uczniów to nie tylko efekt pandemii i nauczania zdalnego, ale także skutek reformy przeprowadzonej przez PiS.
Wyniki polskich uczniów w badaniu PISA były gorsze niż w poprzednie edycji
W sumie jest dobrze: w najnowszym badaniu PISA czyli Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów, którego wyniki zostały opublikowane we wtorek, polscy piętnastolatkowie we wszystkich obszarach objętych badaniem są powyżej średniej dla krajów OECD. Ale są jednak znacznie niższe niż w poprzedniej edycji badania (2018 r.).
PISA sprawdza umiejętność czytania ze zrozumieniem, umiejętności matematyczne i rozumienie zjawisk przyrodniczych.
Badanie PISA 2022: U nastoletnich Polaków spadki w każdym z badanych obszarów
W tej edycji badania PISA średni wynik naszych uczniów z matematyki to 489 punktów. To drugie miejsce wśród krajów Unii Europejskiej – lepsi byli jedynie Estończycy. Wynik polskich uczniów jest zbliżony do wyników 11 innych krajów – Holandii, Irlandii, Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Australii, Czech, Słowenii, Finlandii i Łotwy.
Dla porównania w 2018 r. było to 516 punktów – o 27 pkt więcej niż wyniosła średnia dla krajów OECD.
Z kolei średni wynik polskich uczniów w dziedzinie rozumienia czytanego tekstu to 489 punktów. Podobnie wypadli uczniowie z Wielkiej Brytanii, Finlandii, Danii, Czech, Słowacji, Szwajcarii i Włoch. To znów jedne z najwyższych wyników w UE.
W 2018 r. z rozumienia tekstu nasi piętnastolatkowie zdobyli 512 punktów.
Jeśli chodzi o nauki przyrodnicze to tym razem Polacy skończyli z wynikiem 499 punktów. To rezultat zbliżony do wyników piętnastolatków z Nowej Zelandii, Irlandii, Szwajcarii, Słowenii, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Czech, Łotwy, Danii, Szwecji i Niemiec. Wśród krajów Unii Europejskiej lepsze wyniki od polskich uczniów uzyskali uczniowie z Estonii i Finlandii.
W 2018 r. z nauk przyrodniczych w badaniu PISA uzyskano 511 punktów.
Badanie PISA 2022: Czym są spowodowane gorsze wyniki uczniów z Polski?
Oczywiście, nie sposób nie stwierdzić, że głównym „winowajcą” jest pandemia Covid-19 i nauka zdalna. Tym bardziej, że w Polsce szkoły zamknięte były przez bardzo długi czas. Niższa jakość edukacji świadczonej online przełożyła się zwłaszcza na wyniki z matematyki, która jest dziedziną nie znoszącą luk. A zaległości z tego przedmiotu bardzo łatwo odbijają się na późniejszej edukacji.
W dodatku, w poprzednich edycjach badania, w momencie pisania testu PISA, uczniowie byli już po powtórkach do egzaminu szóstoklasisty i w trakcie przygotowywania się do egzaminu gimnazjalnego. A to sprzyjało osiągnięciu wysokich wyników.
Ale powodów spadku jakości edukacji jest więcej. Przykładowo – na testach PISA uczniowie muszą zmierzyć się z tekstami nieznanymi wcześniej, nienależącymi do kanonu szkolnych utworów. Tymczasem wprowadzona w 2018 roku reforma nie sprzyja rozwijaniu takiego czytania spontanicznego, „nielekturowego”. W nowej podstawie programowej języka polskiego najwięcej jest treści związanych z omawianiem lektur najczęściej polskich autorów i odtwarzaniem klasycznych tematów. Zbyt mało czasu pozostawiono natomiast na swobodną interpretację i po prostu myślenie.
Poza zmianami programowymi, potrzebna jest nowocześnie ucząca kadra
Podobnie z naukami przyrodniczymi. Reforma programowa z 2017 roku zmieniła sposób nauczania przedmiotów przyrodniczych. Zlikwidowano przyrodę, którą zastąpiła biologia i geografia z przeładowaną podstawą programową skupiającą się na wiedzy teoretycznej. A uczniowie objęci badaniem mieli istotnie mniejsze szanse rozwijania umiejętności badawczych i rozumowania w naukach przyrodniczych.
Wnioski z badania PISA 2022: Trzeba nauczyć dzieci myślenia
Reforma edukacji jest koniecznością. Ale to nie tylko odchudzenie podstawy programowej i likwidacja prac domowych. To także zapewnienie możliwości nauczycielowi nauczenia dzieci myślenia i rozumienia świata.
Do tego, poza zmianami programowymi, potrzebna jest nowocześnie ucząca kadra, o którą przy obecnych zarobkach trudno.
Ale bez tej zmiany nasze dzieci z najlepszych staną się tylko średnie. I będą ciągle przemęczone.
