Po ponad roku formalnych działań i interwencji stowarzyszeń branżowych, w tym skardze złożonej przez PORT PC do Komisji Europejskiej w grudniu 2024 r., Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało organizacje branżowe, że wycofa nieuzasadniony wymóg przeprowadzenia dodatkowych testów pomp ciepła w warunkach niskich temperatur. Nakaz ten został wdrożony z naruszeniem wcześniejszych postanowień określonych w umowie z grudnia 2023 r., w którą zaangażowane były NFOŚiGW i trzy podmioty branżowe: PORT PC, SPIUG i IGU OZE. Z przyczyn, które pozostają niejasne, APPLiA Polska nie została uwzględniona w tej umowie.
W 2024 r., bez wiedzy i udziału dwóch organizacji uczestniczących w porozumieniu grudniowym: PORT PC i SPIUG, wprowadzono dalsze zmiany w regulaminie programu „Czyste Powietrze”, skutkujące:
⦁ sztuczne ograniczenie dopuszczalnych rodzajów pomp ciepła;
⦁ wymóg przeprowadzania dodatkowych ocen wydajności pompy ciepła w warunkach niskich temperatur (szczególnie w przypadku ogrzewania podłogowego), który nie był przewidziany ani w podpisanej umowie, ani w przepisach UE (dotyczących etykiety energetycznej ELD), nie był egzekwowany w innych krajach UE, a jednocześnie zwiększył ogólne koszty testowania tych urządzeń o nie mniej niż 100%, pomimo że takie testy nie są konieczne do potwierdzenia jakości pomp ciepła.
PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska są głęboko przekonani, że wprowadzone zmiany ograniczyły konkurencję na rynku i zaszkodziły producentom pomp ciepła, w tym zarówno firmom europejskim, jak i polskim, stanowiącym znaczącą grupę przedsiębiorców dostarczających technologie kluczowe dla realizacji krajowych i unijnych celów klimatycznych.
Decyzja o wycofaniu się z wymogu przeprowadzania dodatkowych testów efektywności pompy ciepła w warunkach niskich temperatur potwierdza obawy podnoszone przez branżę i podkreśla konieczność przestrzegania postanowień umowy z grudnia 2023 r.
Organizacje podkreślają również, że zmiany w regulaminie listy ZUM ogłoszone w kwietniu 2024 r. zostały dokonane bez ich udziału lub wiedzy, mimo że PORT PC i SPIUG były oficjalnymi stronami porozumienia. Zgodnie z dostępnymi informacjami IGU OZE aktywnie uczestniczył w procesie wdrażania dodatkowych zmian, co budzi poważne wątpliwości co do przejrzystości konsultacji i równego traktowania wszystkich sygnatariuszy porozumienia.
PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska chwalą również inną niedawną decyzję Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przekazaną w korespondencji Ministerstwa Klimatu i Środowiska — dotyczącą natychmiastowej zgodności nowo wprowadzanych produktów grzewczych na listę ZUM z bazą danych EPREL. Jednocześnie wyrażają zdecydowany sprzeciw wobec długiego okresu weryfikacji produktów już wymienionych na ZUM, zgodnie z ustaleniami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który ma potrwać niemal do końca tego roku (do 15 grudnia 2025 r.).
Analiza prawna jasno wskazuje, że produkty nie wymienione w bazie danych EPREL nie zostały legalnie wprowadzone na rynek i nie mogą kwalifikować się do finansowania. Dlatego organizacje ponownie apelują o ich szybkie usunięcie z bazy danych ZUM.
Zmiany zapowiadane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dotyczą również uznawania europejskich certyfikatów jakości dla pomp ciepła w ramach programu „Czyste Powietrze”: HP Keymark, EHPA Q i Eurovent. PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska, doceniając niedawną decyzję o uznaniu tych certyfikatów w trzech z czterech kategorii pomp ciepła, zdecydowanie opowiadają się za całkowitym odblokowaniem ich stosowania dla największej i najważniejszej z perspektywy konsumenta kategorii pomp ciepła powietrze-woda przeznaczonych do ogrzewania budynków. Podkreślają również, że do tej pory nie zgłoszono żadnych formalnych sprzeciwów wobec tych znaków jakości.
HP Keymark, EHPA Q i Eurovent to systemy certyfikacji uznawane w całej UE, charakteryzujące się znacznie wyższymi standardami kontroli jakości pomp ciepła niż te określone w dokumentacji programu Czyste Powietrze. Ich brak uznania w Polsce narusza zasadę wzajemnego uznawania i stanowi istotną barierę dla uczciwej konkurencji na rynku urządzeń grzewczych, ograniczając tym samym wybór konsumentów.
Biorąc pod uwagę powyższe fakty, PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska przewidują:
⦁ pełne wyjaśnienie okoliczności naruszenia umowy z grudnia 2023 r.,
⦁ przywrócenie przejrzystości działań i równego traktowania wszystkich sygnatariuszy porozumienia,
⦁ zniesienie barier w uznawaniu europejskich znaków jakości dla pomp ciepła powietrze–woda przeznaczonych do ogrzewania budynków,
⦁ natychmiastowe usunięcie z listy ZUM produktów nie znajdujących się w bazie EPREL.
Jak zauważyły organizacje, decyzja o wycofaniu dodatkowych wymagań testowych jest słuszna, choć znacznie spóźniona, ponieważ doprowadziła do poniesienia niepotrzebnych kosztów i dodatkowych obciążeń dla wielu producentów pomp ciepła. PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska oczekują, że Ministerstwo Kultury i Ochrony Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podejmą dalsze działania, które zapewnią pełne dostosowanie krajowych przepisów do dyrektyw UE i zasad uczciwej konkurencji — mając na celu zapobieganie podobnym zdarzeniom w przyszłości.
Źródło: PORT PC, SPIUG, APPLiA Polska
REKLAMA: REKLAMA: REKLAMA:
