Polska Sieć Wodociągów stoi przed licznymi wyzwaniami. Problem wykracza poza wycieki, które skutkują oszałamiającą utratą 30% wody, aż po rosnącą częstotliwość cyberataków. Eksperci opowiadają się za integracją sztucznej inteligencji, twierdząc, że „widzi więcej i lepiej”.
/ 123RF/PICSEL
Najbardziej krytyczna sytuacja jest na terenach wiejskich. Straty wody mogą sięgać 30%
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego gęstość sieci wodociągowej w Polsce wynosi około 108,7 km na 100 km². Istotnym problemem pozostają różnice między regionami. Najbardziej zaawansowaną infrastrukturę można znaleźć w Małopolsce i na Śląsku, natomiast najsłabiej rozwinięte są województwa zachodniopomorskie i lubuskie.
Jak stwierdził mgr inż. Włodzimierz Woźniak z Łukasiewicz Research Network, cytowany przez Strefę Agro, stan polskich sieci wodociągowych w dużej mierze zależy od ich skali . Większe systemy nadzorowane przez miasta mają tendencję do lepszego działania.
Na terenach wiejskich tak zwane przecieki zdarzają się częściej, powodując straty wody sięgające nawet 30% . Z kolei większe wodociągi doświadczają strat rzędu 10%, ale Woźniak podkreśla, że „wymaga to inwestycji i regularnych inspekcji”, a większe firmy „mają skuteczniejsze metody wykrywania przecieków”.
Reklama
Czy sztuczna inteligencja może usprawnić sieci wodociągowe? „Zobaczy więcej i lepiej”
Eksperci z Construction Network twierdzą, że aby działania mające na celu zwiększenie efektywności systemów zaopatrzenia w wodę przyniosły sukces, niezbędne jest wdrożenie sztucznej inteligencji. Rury wodociągowe to rozległe infrastruktury podatne na przecieki, częściowo z powodu ruchów tektonicznych. Wykorzystując sztuczną inteligencję, można by monitorować zmiany w określonych obszarach na podstawie zwiększonej wilgotności gleby . „Sztuczna inteligencja będzie widzieć więcej i lepiej” – twierdzi Włodzimierz Woźniak.
Oprócz analizowania poziomu wilgotności gleby, AI może również zbierać dane za pomocą czujników . Sieć neuronowa jest w stanie przetwarzać informacje z tysięcy urządzeń raportujących. Eksperci uważają, że dobrze wyszkolony model może dokładnie określić lokalizację anomalii, a nawet zalecić, które komponenty infrastruktury wymagają konserwacji.
Ceny wody mają wzrosnąć. Musimy szukać nowych źródeł
Naukowcy są jednomyślni – koszt wody wzrośnie . Wynika to z jej malejącej dostępności i wyzwań związanych z jej pozyskiwaniem. Sztuczna inteligencja może być również korzystna w tym względzie, ponieważ może identyfikować źródła wody i opracowywać najbardziej efektywne plany rozwoju.
Ilustracją takich inicjatyw jest wprowadzenie wodomierzy, które zastąpiły konwencjonalne . „Zwrot z takiej inwestycji można mierzyć w latach, ale późniejsze oszczędności wynoszą miliony, rozwiązując nie tylko koszty pomiaru, ale także zmniejszając liczbę skarg” – wyjaśniają źródła ze Strefy Agro.
Cyberataki na wodociągi, czyli zdalne uruchamianie kranu
W 2025 r. doszło do kilku potwierdzonych cyberataków na wodociągi w Polsce . W takich miejscach jak Kuźnica, Wydminy i Tolkmick hakerzy „zdalnie zakręcili kran”. Eksperci zauważają, że takie działania nie tylko zakłócają dostawy wody, ale również stwarzają zagrożenie katastrofą ekologiczną. „Wyłączenie oczyszczalni ścieków lub zmiana ich parametrów pracy może doprowadzić do natychmiastowego zatrucia rzek na skalę trudną do przewidzenia” – komentuje Woźniak.
Jak twierdzi Krzysztof Gawkowski, Pełnomocnik Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa, „Białoruś i Rosja stoją za większością incydentów ”.
Odtwarzacz wideo wymaga włączonej obsługi JavaScript w przeglądarce. Polsat News
