Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) odzyskał prawie 260 mln zł z powodu niewłaściwego wykorzystania zwolnień lekarskich. Śledztwa ujawniły przypadki niewłaściwego wykorzystania, w tym podróży, ślubów i prac remontowych.
W 2024 r. ZUS przeprowadził około 484,4 tys. kontroli zwolnień lekarskich. Wyniki wskazały, że zakwestionowano 36,6 tys. świadczeń, co spowodowało wstrzymanie wypłat na łączną kwotę 52,95 mln zł . ZUS podkreśla, że osobom przebywającym na zwolnieniu lekarskim zabrania się podejmowania działań niezwiązanych z powrotem do zdrowia, takich jak uczestnictwo w rozprawach sądowych, rozmowach kwalifikacyjnych czy prowadzenie sprzedaży online.
Jakie czynności są zabronione na zwolnieniu lekarskim?
ZUS ostrzega, że osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim muszą powstrzymać się od działań, które mogłyby sugerować, że nie są naprawdę chore. Obejmuje to, ale nie ogranicza się do:
- uczestnictwo w posiedzeniach sądu,
- zarządzanie sprawami urzędowymi,
- prowadzenie działalności gospodarczej,
- podróżowanie, w tym wyjazdy zagraniczne,
- uczestniczenie w wydarzeniach kulturalnych lub sportowych.
ZUS zwraca szczególną uwagę na przypadki, gdy osoba przebywa na zwolnieniu lekarskim po zakończeniu stosunku pracy u jednego pracodawcy, a następnie od razu podejmuje pracę u innego.
Jakie rodzaje nadużyć zidentyfikowano?
Osoby na zwolnieniu lekarskim nie zawsze wykorzystują ten czas na rekonwalescencję. W 2024 r. ZUS odkrył przypadki, w których osoby ubezpieczone:
- zajęty wakacjami za granicą,
- brał udział w komisjach wyborczych,
- pomagał w organizacji festiwali i koncertów,
- przeprowadził remont, mimo że był na zwolnieniu lekarskim z powodu problemów z kręgosłupem,
- organizowała i uczestniczyła w ślubach i weselach.
Konsekwencje dla osób nadużywających swojego L4
Osoby, które nadużywają swojego urlopu chorobowego, mogą utracić prawo do otrzymywania świadczeń przez cały okres trwania urlopu. Jeśli świadczenia zostały już wypłacone, ZUS może żądać ich zwrotu.
W przypadku gdy lekarz sądowy stwierdzi, że dana osoba nie jest już niezdolna do pracy, okres zwolnienia lekarskiego zostanie skrócony, a zasiłek będzie przyznawany wyłącznie do dnia przeprowadzenia badania kontrolnego.
Pracodawcy mają również prawo do monitorowania zwolnień lekarskich
Nie tylko ZUS ma prawo przeprowadzać kontrole. Pracodawcy zatrudniający ponad 20 pracowników zarejestrowanych do ubezpieczenia chorobowego mogą samodzielnie weryfikować zasadność zwolnienia lekarskiego. Dotyczy to również firm, które nie zapewniają świadczeń, ale odpowiadają za wynagrodzenie w początkowej fazie choroby.
Kwoty pobranych świadczeń
W 2024 r. ZUS obniżył wypłaty świadczeń o 206,98 mln zł w przypadku wygaśnięcia prawa do ubezpieczenia chorobowego. Łącznie z cofniętymi świadczeniami kwota wyniosła 259,93 mln zł .
Zakład Ubezpieczeń Społecznych skutecznie weryfikuje legalność urlopu chorobowego. Każdy, kto nadużywa swojego urlopu chorobowego, powinien liczyć się z utratą swoich świadczeń, a w niektórych przypadkach może być zobowiązany do ich zwrotu. Ważne jest, aby pamiętać, że zarówno Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jak i pracodawcy mają możliwość monitorowania wykorzystania urlopu chorobowego w celu zapobiegania nadużyciom.
