Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski odniósł się do wyników kontroli NIK dotyczącej tzw. afery wizowej. – Potwierdzamy, że skandalicznie stosowano wobec konsulów RP niedozwolone naciski – oświadczył. Przekazał, że teraz liczba wydawanych przez Polskę wiz spadła.
Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski
W czwartek 10 października prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś zaprezentował wyniki kontroli NIK „Nadzór Ministra Spraw Zagranicznych nad działalnością konsularną” w MSZ. Kontrola objęła okres od 1 stycznia 2018 r. do 17 maja 2024 r. – Kontrola wykazała 46 nieprawidłowości w pięciu obszarach, NIK oceniła negatywnie nadzór MSZ nad działalnością konsularną – mówił Banaś.
Wyniki kontroli NIK w MSZ
– Wyniki kontroli wskazują, że w MSZ, przynajmniej od listopada 2022 roku do maja 2023 roku, funkcjonował nietransparentny i korupcjogenny mechanizm wpływania na niektórych konsulów RP w zakresie przyspieszania rozpatrywania wniosków wizowych i uzyskiwania korzystnych rozstrzygnięć procedury wizowej, w tym rewizji decyzji wizowych i wydawania wiz bez osobistego stawiennictwa aplikantów – oświadczył prezes NIK. Dodał, że co najmniej od października 2021 roku do marca 2023 roku w MSZ „w sposób niezgodny z prawem protegowano działalność różnych spółek zajmujących się pośrednictwem pracy dla cudzoziemców i pośredniczących w uzyskiwaniu przez nich wiz”.
Po godz. 12:00 na konferencji prasowej wystąpił minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski (PO), który odniósł się do wyników kontroli NIK w resorcie. – Bardzo poważnie traktujemy kontrolę NIK i jej wyniki – zadeklarował. – Rozmiar tej afery, zakres naruszonych procedur, jest poruszający – ocenił.
– Nie są one nowe dla nowego, obecnego kierownictwa MSZ i pokrywają się z ustaleniami naszych wewnętrznych kontroli. Potwierdzamy, że, niestety, szczególnie w latach 2018-2023 w MSZ utracono kontrolę nad systemem wizowym, wprowadzając na życzenie niektórych spółek Skarbu Państwa oraz agencji pośrednictwa tzw. uproszczone procedury czy ścieżki priorytetowe – oświadczył minister.
Radosław Sikorski po kontroli NIK: Potwierdzamy, stosowano niedozwolone naciski
– Potwierdzamy, że, niestety, skandalicznie stosowano wobec konsulów RP niedozwolone naciski, które miały służyć zwiększeniu przyznawania wiz tym, którzy – jak podkreślili kontrolerzy NIK – nie zawsze powinni je otrzymać, w tym obywatelom Federacji Rosyjskiej – mówił Sikorski. – Jest to tym bardziej szokujące, że odbywało się to wraz z orkiestrowanym w mediach publicznych szczuciem na uchodźców i oskarżeniami o otwarcie granic, kierowanymi wobec ówczesnej opozycji czy wobec Unii Europejskiej – kontynuował.
Sikorski odniósł się też do zmian, jakie zaszły w resorcie spraw zagranicznych i sprawie wiz po tym, jak stanął on na czele ministerstwa. – Współdziałamy w dogłębnym wyjaśnieniu afery wizowej, która położyła się cieniem na naszym wizerunku także w strefie Schengen – zadeklarował. Oświadczył, że system wizowy jest uszczelniany, system oczekiwania na wizę jest „racjonalizowany i uszczelniany”. MSZ, kontynuował minister, bierze udział w przygotowaniu „kompleksowej polityki migracyjnej państwa”, którą w najbliższych dniach ma ogłosić premier Donald Tusk.
Polskie wizy. Co się zmieniło po 2023 r.?
Radosław Sikorski mówił na konferencji o opracowanej kilka miesięcy temu „białej księdze na temat nieprawidłowości” w MSZ. – Podjęliśmy działania porządkujące praktykę wydawania wiz i zwiększające kontrolę nad ruchem osobowym w ramach istniejącego systemu prawnego – przekonywał minister.
– Zrezygnowaliśmy ze stosowania nietransparentnych, priorytetowych ścieżek wizowych. Zawiesiliśmy program „Poland. Business Harbour”, zrewidowaliśmy zasady wydawania wiz humanitarnych i wzmocniliśmy nadzór nad usługodawcami zewnętrznymi – mówił.
Sikorski dodał, że podjął decyzję o podniesieniu opłat za rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy Schengen. – Poprzednio polska wiza była jedną z najtańszych w Unii Europejskiej, więc nie dziwota, że obywatele krajów tzw. Globalnego Południa udawali się do polskich konsulatów – zaznaczył.
Szef MSZ mówił też o kwestii wydawania wiz studenckich. – Popieramy przyjazdy do Polski dla prawdziwych studentów na prawdziwe studia. Umiędzynaradawianie naszych uniwersytetów to rzecz ważna. (…) Nie będziemy tolerować wykorzystywania wiz studenckich jako obchodzenia sposobu procedury uzyskiwania wiz do pracy, a więc zjawiska osób, które otrzymywały wizy studenckie, a potem się nie stawiały na studia albo tylko na krótki okres, po to, żeby zamiast tego po prostu w Polsce i w Unii Europejskiej pracować – powiedział.
MSZ: Liczba wydawanych wiz spadła
– W efekcie podjętych działań w ramach obowiązującego prawa widzimy wyraźny spadek liczby wydawanych wiz w porównaniu do pierwszego półrocza zeszłego roku. W pierwszym półroczu tego roku udzielono łącznie 31 proc. mniej wiz wszystkich kategorii (spadek do 203 tys.), w przypadku wiz krajowych spadek o 34 proc. – oznajmił szef MSZ. – Docelowo wszystkie wyżej wymienione działania wpiszą się strategię migracyjną państwa na lata 2025-30 – zadeklarował, odnosząc się do dokumentu, opracowywanego przez działający przy MSWiA międzyresortowy zespół ds. migracji.
