Ajurweda to ceniona na całym świecie tradycyjna medycyna indyjska. Podstawę ajurwedy stanowi holistyczne podejście do człowieka oraz jego związku z naturą i wszechświatem. Zgodnie z zasadami ajurwedy zachowanie homeostazy organizmu zapewnia dobre zdrowie i szczęście oraz poprawę jakości życia, a jej zaburzenie prowadzi do chorób i cierpienia. Dowiedz się więcej na temat ajurwedy.
- Co to jest ajurweda?
- Teoria ajurwedy – koncepcja pięciu żywiołów
- Ajurweda a leczenie
Termin „ajurweda” powstał dzięki połączeniu słów „ajuh” oraz „weda”, które oznaczają „życie” i „wiedzę”. Ajurweda została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za naukę medyczną. Ajurweda zajmuje się całościowym podejściem do człowieka, czyli zdrowiem fizycznym, psychicznym i duchowym. Ten system medycyny alternatywnej oferuje wiele metod leczenia i zapobiegania chorobom. Podstawę ajurwedy stanowią dieta, ziołolecznictwo, masaże, joga, ćwiczenia oddechowe, a także oczyszczanie organizmu. Każda z tych metod jest dostosowana do indywidualnych potrzeb i cech pacjenta. Ajurweda nie skupia się jedynie na leczeniu objawów. Jej fundamentem jest poszukiwanie przyczyny choroby oraz jej usunięcie dzięki przywróceniu homeostazy organizmu.
Co to jest ajurweda?
Ajurweda to nauka medyczna, która wyróżnia się na tle innych alternatywnych systemów medycyny. Jest najstarszym systemem medycznym, którego źródło stanowią Wedy. Ajurweda znana jest i praktykowana od ponad pięciu tysięcy lat. Staroindyjskie księgi zawierają informacje z wielu dziedzin, które stanowią fundament indyjskiej medycyny naturalnej. Ajurweda pomaga osiągnąć szczęście, skupiając się nie tylko na dążeniu do osiągnięcia dobrego zdrowia poprzez stosowanie określonych terapii, ale także zrozumienie wzajemnych powiązań pomiędzy ciałem, umysłem a duszą.
Ajurweda uwzględnia aż 8 specjalizacji:
- choroby wewnętrzne,
- chirurgię ogólną,
- naukę o odmładzaniu,
- naukę o afrodyzjakach,
- psychiatrię,
- choroby głowy i szyi,
- pediatrię,
- toksykologię.
Warto zwrócić uwagę, że ajurweda jako jeden z nielicznych systemów medycyny naturalnej uwzględnia chirurgię ogólną.
Ajurweda staje się coraz bardziej popularna na całym świecie, stanowiąc nie tylko alternatywną metodę leczenia, ale także wsparcie konwencjonalnych terapii. Ważnym elementem ajurwedy jest dążenie do życia w zgodzie ze sobą oraz otaczającym światem. Ajurweda nie jest jedynie naturalną medycyną, ale także filozofią i sztuką życia. Dzięki zmianie stylu życia, której celem jest dążenie do osiągnięcia homeostazy organizmu, można poprawić stan zdrowia oraz jakość życia. Osoby korzystające z zasad ajurwedy, twierdzą, że przynosi ona doskonałe efekty.
Ajurweda uczy, że dla zachowania dobrej kondycji zdrowotnej niezbędne jest osiągnięcie równowagi pomiędzy ciałem, duszą a umysłem, czemu nie służą m.in. przewlekły stres, nieodpowiednia dieta i brak aktywności fizycznej.
Teoria ajurwedy – koncepcja pięciu żywiołów
Ajurweda opiera się na koncepcji pięciu żywiołów. Zaliczają się do nich:
- eter (akaśa),
- powietrze (waju),
- ogień (agni),
- woda (dźala),
- ziemia (prythwi).
Ponadto ważnym elementem istot żyjących jest siła życiowa (prana), która odpowiada za zdrowie fizyczne, psychiczne i duchowe.
Każdy z żywiołów ma określone właściwości i cechy (gun), które łączą się w przeciwstawne pary i występują w różnych proporcjach. W ajurwedzie wyróżnia się trzy podstawowe guny – sattva (wiedza i czystość), rajas (działanie i pasja), tamas (bezwład, ignorancja). Zgodnie z zasadami ajurwedy właściwości i cechy tworzą konstytucje (dosze), które składają się z trzech podstawowych energii biologicznych – vata, pitta i kapha.
Vata to eter i powietrze. Ta energia biologiczna odpowiedzialna jest za aktywność fizyczną, oddychanie i krążenie krwi. Kapha to ziemia i woda – odpowiada za regenerację organizmu oraz prawidłowe funkcjonowanie mechanizmów odporności organizmu. Pitta to ogień i woda. Ta energia biologiczna odpowiada za procesy trawienne i metabolizm.
Dosze odnoszą się do odzwierciedlanej w danej jednostce natury. Siłą podtrzymującą życie w ciele i umyśle jest prana, która stanowi podstawowe założenie nie tylko ajurwerdy, ale także jogi. Za odżywienie organizmu odpowiada ogień trawienny (agni), który umożliwia prawidłowe trawienie pokarmów. Co więcej, ogień trawienny usuwa z organizmu toksyny i szkodliwe produkty przemiany materii oraz daje umysłowi moc do osiągnięcia wewnętrznego piękna.
Ajurweda dąży do utrzymania równowagi poszczególnych elementów energii biologicznych. Równowaga pomiędzy ciałem, duszą a umysłem pozwala cieszyć się dobrym zdrowiem. Pojawienie się niezgodności i zaburzenie homeostazy powoduje rozwój chorób oraz pogorszenie się ogólnej jakości życia. Negatywne przyzwyczajenia np. nieodpowiednio skomponowana dieta, brak aktywności fizycznej i stres to czynniki, które przyczyniają się do występowania objawów chorobowych.
Co ważne, ajurweda to system medycyny naturalnej, który skupia się na organizmie jednej osoby – każdy pacjent jest odrębną jednostką, która nie podlega z góry ustanowionym szablonom leczenia. Aby rozpocząć korzystanie z medycyny ajurwedyjskiej, niezbędne jest określenie cech związanych m.in. z charakterem i temperamentem.
Ajurweda a leczenie
W ajurwedyjskiej medycynie naturalnej istotną rolę odgrywa wywiad z pacjentem, który stanowi podstawę indywidualnie dobranej terapii. Co ważne, ajurweda nie diagnozuje choroby. Jak już zostało wspomniane, ten system medycyny naturalnej skupia się na jednostce i równowadze pomiędzy ciałem, duszą a umysłem. Specjalista skupia się na każdym aspekcie życia pacjenta oraz ocenia m.in. stan zdrowia jego skóry, włosów i paznokci, który może wskazywać na konkretne choroby.
Podstawę terapii medycyny ajurwedyjskiej stanowią:
- dieta – odpowiednio skomponowana, różnorodna dieta, która uwzględnia różne przyprawy i zioła (np. kurkuma, cynamon, szafran, guduchi, shatavari, ashwaganda) przywraca równowagę dosz; dobór odpowiednich produktów spożywczych pozwala zwiększyć ilość danej energii;
- oczyszczanie organizmu – oczyszczając swój organizm z toksyn, można cieszyć się przypływem sił witalnych oraz niwelować negatywne oddziaływanie czynników zewnętrznych na organizm; w celu oczyszczania organizmu zalecane jest m.in. przyjmowanie środków przeczyszczających i prowokowanie wymiotów, a także kąpiele parowe, lewatywy z naparów ziołowych, lewatywy olejowe, oczyszczanie zatok,
- masaże i zabiegi ajurwedyjskie;
- joga;
- ćwiczenia oddechowe;
- aktywność fizyczna.
Spożywanie odpowiednio zbilansowanych posiłków, których ważny element stanowią słynące z prozdrowotnych właściwości przyprawy, stosowanie ziół (m.in. adaptogenów), zmiana trybu życia, ćwiczenia oddechowe, oczyszczanie organizmu, joga i masaże pomagają przywrócić równowagę organizmu, wpływając na zdrowie fizyczne, psychiczne i duchowe.
Leczenie z zastosowaniem medycyny ajurwedyjskiej może przynieść doskonałe efekty, ale wymaga zaangażowania i dyscypliny, dzięki którym organizm powróci do równowagi ciała, umysłu i ducha. Zarówno dieta, jak i mieszanki ziół powinny zostać dobrane indywidualnie do danego pacjenta, dzięki czemu możliwe będzie zredukowanie objawów konkretnych chorób (np. choroby przewodu pokarmowego, choroby neurologiczne, choroby skóry, choroby układu moczowego, choroby serca i układu krążenia).
Ajurweda pomaga usunąć różne objawy i dolegliwości zdrowotne. Redukuje m.in. zaparcia, bezsenność, wspomaga funkcjonowanie narządów wewnętrznych, a także reguluje przebieg podstawowych procesów biologicznych. Dzięki ajurwedzie można zrozumieć siebie oraz wykorzystać wewnętrzny potencjał, osiągając szczęście i poczucie spełnienia.
Choć skuteczność ajurwedy została potwierdzona wynikami wielu badań, to należy pamiętać, że alternatywne metody leczenia nie powinny być naszym pierwszym wyborem. W przypadku problemów ze zdrowiem niezbędne jest skorzystanie z pomocy lekarza oraz wykonanie badań, dzięki którym możliwe jest wykrycie chorób oraz rozpoczęcie ich leczenia.
Źródła:
- Ayurvedic research and methodology: Present status and future strategies, DOI: 10.4103/0974-8520.190699
- Dilbag Jindal, Ayurveda Sztuka Życia, Wydawnictwo A&K, 2020
- Partap Chauhan, Ajurweda. Jak dbać o siebie i być zdrowym, Wydawnictwo Virgo, 2014
