Zaproponowane przez rząd Donalda Tuska cięcia w usługach medycznych dla ukraińskich uchodźców mają przynieść oszczędności rzędu prawie 15 milionów złotych miesięcznie. Propozycja prezydenta Karola Nawrockiego, aby całkowicie zlikwidować usługi medyczne, kosztowałaby cztery razy więcej. Rząd i lekarze potwierdzają przypadki „turystyki medycznej” Ukraińców do Polski. 
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Lublinie
Izabela Kacprzak
Reklama
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie ograniczenia w dostępie do usług medycznych są planowane dla uchodźców ukraińskich?
- Jakich oszczędności można się spodziewać po wprowadzeniu ograniczeń w opiece medycznej dla ukraińskich uchodźców?
- Jakie są koszty opieki zdrowotnej dla obywateli Ukrainy, którzy nie posiadają statusu uchodźcy?
- Jaki wpływ mają uchodźcy ukraińscy na polską gospodarkę?
Ukraińcy, którzy nie płacą składek na ubezpieczenie zdrowotne w Polsce, zostaną pozbawieni dostępu do drogich, innowacyjnych metod leczenia raka, rehabilitacji, opieki stomatologicznej oraz kosztownych zabiegów ortopedycznych, takich jak planowe endoprotezy. Propozycja rządu ma na celu obniżenie kosztów opieki zdrowotnej dla uchodźców nieposiadających ubezpieczenia zdrowotnego. Jest to kontrpropozycja wobec planu prezydenta Karola Nawrockiego, zakładającego zaprzestanie finansowania opieki zdrowotnej dla bezrobotnych Ukraińców w Polsce. Gwarantuje to obecnie specustawa przyjęta przez rząd PiS w marcu 2022 roku w odpowiedzi na masowy exodus milionów uchodźców z Ukrainy do Polski.
Reklama Reklama
Prezydent Karol Nawrocki: Ukraińscy uchodźcy cieszą się w Polsce przywilejami
Dlaczego prezydent Nawrocki chce mnie pozbawić tego przywileju właśnie teraz?
Uzasadniając swój projekt ustawy, prezydent zwrócił uwagę na „niedopuszczalne preferencyjne traktowanie obywateli Ukrainy w porównaniu z obywatelami Polski”. Każdy obywatel Ukrainy, którego pobyt na naszym terytorium jest legalny i który posiada status uchodźcy wojennego, automatycznie uzyskuje dostęp do pełnego zakresu usług medycznych zgodnie z ustawą przyjętą w marcu 2022 roku. „Sytuacja ta stawia obywateli Ukrainy w uprzywilejowanej pozycji w porównaniu z obywatelami polskimi, którzy muszą posiadać ubezpieczenie zdrowotne, aby móc korzystać z usług medycznych w swoim kraju. Oznacza to, że Polak, który chce korzystać z tych usług, musi pracować, być zarejestrowany i opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne lub być zarejestrowanym jako bezrobotny” – wyjaśnił Nawrocki.
Społeczeństwo: Azyl w Polsce służy legalizacji Ukraińców. Rekordowe statystyki są upubliczniane.
Urząd ds. Cudzoziemców jest zalewany wnioskami o ochronę w Polsce, głównie od Ukraińców i Białorusinów…
Reklama Reklama Reklama
Co proponuje rząd? Uproszczoną wersję. Chce zachować wszystkie świadczenia dla ukraińskich dzieci poniżej 18. roku życia. A dorośli Ukraińcy – jak odpowiedziało Ministerstwo Zdrowia „Rz” – nadal będą mieli prawo do „wszystkich gwarantowanych świadczeń określonych w tzw. koszyku”. Z wyjątkiem jedenastu wyjątków. Dorośli Ukraińcy, którzy nie pracują w Polsce i nie posiadają ubezpieczenia zdrowotnego, nie będą mogli korzystać z leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji medycznej, programów medycznych (np. profilaktyki raka szyjki macicy czy raka piersi), leczenia stomatologicznego, a także Produkty spożywcze specjalnego przeznaczenia oraz wyroby medyczne, których koszty są refundowane przez państwo, zostaną wyłączone z programu zaopatrzenia w leki (przede wszystkim te stosowane w leczeniu chorób onkologicznych z wykorzystaniem drogich, innowacyjnych leków), dostępu do technologii farmaceutycznych w nagłych wypadkach oraz usług medycznych związanych z transplantacją lub wykorzystaniem komórek u ludzi, w tym komórek krwiotwórczych szpiku kostnego, krwi obwodowej i pępowinowej, tkanek i narządów od żywych dawców lub zwłok. Endoprotetyka (ale tylko planowana) oraz usuwanie zaćmy również będą niedostępne. W odpowiedzi na doniesienia „Rzeczpospolitej” Ministerstwo Zdrowia podkreśliło, że państwo będzie nadal finansować opiekę ginekologiczno-położniczą dla obywateli Ukrainy oraz dostęp do programu „Moje Zdrowie – Ocena Zdrowia Dorosłych”.
Szpitale z wielomiliardowym długiem wobec ZUS
512 szpitali ma zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne swoich pracowników. Łączna kwota zaległości…
Rząd i lekarze potwierdzają: odnotowano przypadki „turystyki medycznej” Ukraińców do Polski
Dlaczego w rządowym projekcie ustawy znalazły się te wyjątki? „Proponowane ograniczenie listy usług medycznych finansowanych z Funduszu Pomocy, z których mogą korzystać obywatele Ukrainy, wiąże się z koniecznością minimalizacji negatywnego wpływu pomocy udzielanej obywatelom Ukrainy na dostępność usług medycznych dla polskich ubezpieczycieli, a także z koniecznością ograniczenia kosztów tej pomocy” – czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy, który ma zostać przedłożony Radzie Ministrów we wtorek, 9 września. Ma on również na celu „przeciwdziałanie ryzyku nadużywania prawa do opieki zdrowotnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez obywateli Ukrainy, którzy niekiedy przyjeżdżają do naszego kraju, głównie lub wyłącznie, z zamiarem korzystania z określonych usług medycznych, takich jak leczenie w ramach programów leczenia farmakologicznego, planowe zabiegi ortopedyczne czy leczenie stomatologiczne” – dodaje rządowy ustawodawca. Sytuacja ta występuje głównie na terytoriach graniczących z Ukrainą.
„Zjawisko „turystyki medycznej” wśród Ukraińców istnieje, wszyscy zetknęliśmy się z nim w naszym społeczeństwie. Dzieje się to przypadkiem. Na przykład, gdy przekładamy wizytę i dzwonimy do pacjenta, słyszymy, że „już przekroczył granicę”, albo pacjenci przychodzą z wynikami PET z ukraińskiego szpitala” – przyznaje Jakub Kosikowski, rzecznik Naczelnej Izby Lekarskiej i rezydent onkologii klinicznej w Lublinie. Czy to zjawisko jest powszechne, skoro Ministerstwo Zdrowia je dostrzega? „Trudno powiedzieć. Problem prawdopodobnie leży gdzie indziej. Od zeszłego roku, kiedy brakowało ubezpieczonych na leczenie, niezależnie od tego, czy byli to Polacy, czy Ukraińcy, szukanie oszczędności w systemie wydaje się sensowne” – dodaje Kosikowski.
Rządowy plan ograniczenia dostępu do usług zdrowotnych nie przyniesie większych korzyści.
Ile państwo zaoszczędzi, obniżając koszty opieki zdrowotnej? Okazuje się, że niewiele. Ministerstwo Zdrowia obliczyło, że od 1 października 2025 r. Do 4 marca 2026 r. rząd zaoszczędzi 102,2 mln zł na obniżeniu świadczeń dla uchodźców z Ukrainy, a w całym 2026 r. – 176,2 mln zł, czyli ok. 14,6 mln zł miesięcznie.
Reklama Reklama Reklama 747 milionów złotych
Ile kosztują usługi medyczne dla uchodźców z Ukrainy w Polsce w 2024 roku?
„Rzeczpospolita” otrzymała z Ministerstwa kompletne dane o wydatkach medycznych uchodźców z Ukrainy od 2022 roku. W 2022 roku (od marca) Fundusz Pomocy przeznaczył na usługi medyczne dla ukraińskich uchodźców ponad 514 mln zł, rok później – prawie 850 mln zł, a w 2024 roku – ponad 747 mln zł, z czego 0,5 mln zł przeznaczono na hospitalizację. Największe wydatki poniesiono na podstawową opiekę zdrowotną (prawie 48,5 mln zł) i ambulatoryjną opiekę specjalistyczną (prawie 50 mln zł), a także leczenie stomatologiczne – 34,6 mln zł. Leki refundowane – ponad 21 mln zł.
Konflikty zbrojne. Potrzebny jest co najmniej miliard złotych miesięcznie na wsparcie uchodźców z Ukrainy.
Rząd zaniżył koszty utrzymania Ukraińców w Polsce. Oficjalnie, wydatki w pierwszym miesiącu…
Rosną również koszty usług medycznych dla obywateli Ukrainy, którzy pozostali w Polsce i nie posiadają statusu uchodźcy wojennego. Nie są one jednak refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia i dotyczą osób ubezpieczonych (w tym bezrobotnych). W ubiegłym roku obywatele Ukrainy, którzy nie posiadali statusu uchodźcy wojennego (a przybyli do Polski przed wojną), otrzymali w naszym kraju usługi medyczne o wartości prawie 1,5 mld zł – dwa razy więcej niż w 2022 roku (705 mln zł). Rok wcześniej kwota ta wynosiła niecałe 1,2 mld zł.
Według danych Administracji Ubezpieczeń Społecznych z 2024 r. składki na ubezpieczenia społeczne i emerytalne w naszym kraju płaci 787 tys. obywateli Ukrainy – w tej grupie znajdują się zarówno uchodźcy, jak i osoby nieposiadające takiego statusu.
W raporcie Deloitte dla UNHCR z tego roku pt. „Analiza wpływu uchodźców z Ukrainy na gospodarkę Polski” stwierdzono, że Większość pełnosprawnych uchodźców z Ukrainy mieszkających w Polsce (szacowana na około 570 000) jest zatrudniona. W 2024 roku wkład Ukraińców mieszkających w Polsce w gospodarkę kraju poprzez pracę i zakupy wyniósł 2,7% PKB, co odpowiada kwocie 98,7 mld zł.
