„Koszty opieki zdrowotnej dla osób zatrudnionych i bez pracy zza wschodniej granicy są w pełni finansowane ze składek od pracujących obywateli Ukrainy” – wywnioskował Rynek Zdrowia.
Regulacje specjalnej ustawy z 2022 roku przyznawały obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego 2022 roku, dostęp do świadczeń zdrowotnych oraz lekarstw refundowanych na identycznych zasadach jak dla Polaków. Według prezesa Karola Nawrockiego przedłużanie takiego uprawnienia do świadczeń zdrowotnych to naruszanie konstytucyjnej reguły równości, ponieważ Ukraińcy są leczeni na rachunek Polaków. W zbliżonym duchu wypowiadał się w trakcie kampanii wyborczej Rafał Trzaskowski.
Rząd uszczuplił zakres usług zdrowotnych dla nieubezpieczonych obywateli Ukrainy argumentując decyzję potrzebą uporania się z fenomenem turystyki medycznej, którego dokładnie nie zidentyfikowano. Ministerstwo Zdrowia wyliczyło, że pomiędzy październikiem 2025 a marcem 2026 zaoszczędzimy blisko 30 mln zł. Niemniej jednak okazuje się, że NFZ wcale nie ponosi strat na opiece medycznej nad obywatelami Ukrainy.
Mniej procedur „na NFZ” dla Ukraińców bez ubezpieczenia
Od października 2025 roku dorośli obywatele Ukrainy, którzy nie wpłacają składek i nie pracują w Polsce, mają ograniczony zakres dostępu do części świadczeń medycznych: leczenia w sanatorium, stomatologii, usunięcia katarakty, transplantacji, protez, dopłat do leków. W dalszym ciągu mogą korzystać z konsultacji u lekarza rodzinnego, a także z porad lekarza specjalisty oraz badań diagnostycznych.
Obywatele Ukrainy będą również nadal hospitalizowani w sytuacji poważnego schorzenia czy wypadku. Wprowadzone modyfikacje nie obejmują dzieci, które do 18. roku życia utrzymują uprawnienie do użytkowania z tych świadczeń. Nie obejmują także pracujących i mieszkających w Polsce obywateli Ukrainy, ani ich bliskich.
Koszty opieki medycznej Ukraińców są finansowane ze składek do ZUS wnoszonych przez samych Ukraińców
Z danych zebranych przez serwis Rynek Zdrowia wynika, że składka zdrowotna od tych Ukraińców, którzy są zatrudnieni w Polsce, znacząco przewyższa nakłady na ich opiekę medyczną, ale także sumaryczne koszty opieki nad ubezpieczonymi i nieubezpieczonymi osobami zza wschodniej granicy.
ZUS udostępnił wielkości składek na ubezpieczenie zdrowotne za obywateli Ukrainy w okresie 2023-2024. W 2023 roku było to 3,1 mld zł, a w 2024 roku – 3,8 mld zł. Od stycznia do lipca 2025 roku było to odpowiednio: 434 mln zł (za leczenie pacjentów podlegających specustawie) oraz 946 mln zł za opiekę medyczną nad pracującymi Ukraińcami.
Ministerstwo Zdrowia oraz Narodowy Fundusz Zdrowia przekazały, że łącznie w 2024 roku nakłady na opiekę zdrowotną Ukraińców w Polsce wyniosły około 2,2 mld zł, w tym opieka nad uchodźcami objętymi specustawą pochłonęła 747 mln zł (848 mln zł rok wcześniej), a pozostałych obywateli Ukrainy – 1,49 mld zł (1,1 mld zł rok wcześniej).
Wynika z tego, że sama składka od ubezpieczonych Ukraińców (3,8 mld zł) przewyższa koszty opieki zdrowotnej zarówno ubezpieczonych jak i nieubezpieczonych obywateli Ukrainy o ponad 2,2 mld zł.
