W obliczu rosnącej liczby państw członkowskich przywracających kontrole graniczne, rzecznik Komisji Europejskiej Markus Lammert wspomniał we wtorek, że Kodeks Graniczny Schengen dopuszcza ponowne wprowadzenie takich kontroli, aczkolwiek pod pewnymi warunkami.
We wtorek premier Donald Tusk ogłosił przywrócenie tymczasowych kontroli na granicach z Niemcami i Litwą od 7 lipca. Oświadczył, że środek ten jest niezbędny, aby złagodzić niekontrolowany napływ migrantów.
Rzecznik rządu Adam Szłapka zauważył, że rozporządzenie opracowane przez szefa MSWiA Tomasza Siemoniaka będzie stanowić środek tymczasowy, choć może zostać przedłużone, jeśli zostanie uznane za konieczne. „Naturalnie wszyscy powinniśmy dążyć do tego, aby było to rozwiązanie tymczasowe, a nie stałe, ponieważ wszyscy chcemy, aby strefa Schengen działała skutecznie” – zauważył rzecznik rządu.
W chwili publikacji tego komunikatu w systemie Schengen nie odnotowano jeszcze żadnych informacji o przywróceniu przez Polskę kontroli.
Lammert zaznaczył, że Komisja Europejska „pozostaje w ścisłym kontakcie ze wszystkimi państwami członkowskimi, które wprowadziły kontrole na granicach wewnętrznych”, a także ze wszystkimi państwami, których dotyczą te środki.
Rzecznik KE we wtorek powtórzył, że Kodeks Graniczny Schengen dopuszcza możliwość ponownego wprowadzenia kontroli, ale muszą one mieć charakter tymczasowy.
Kodeks graniczny Schengen – zbiór przepisów regulujących zarządzanie granicami zewnętrznymi i wewnętrznymi UE pomiędzy państwami członkowskimi, zmieniony w zeszłym roku – stanowi, że kontrole mogą zostać przywrócone na okres do sześciu miesięcy, ale mogą zostać przedłużone na maksymalnie dwa lata.
Państwa członkowskie mogą jednak przeprowadzać kontrole bezterminowo.
Jednak sytuacja Niemiec pokazuje, że państwa członkowskie mogą przeprowadzać kontrole tak długo, jak uznają to za stosowne. Berlin ustanowił kontrole na granicy z Austrią w 2015 r. z powodu kryzysu migracyjnego i nie tylko utrzymywał je przez 10 lat, ale we wrześniu 2024 r. zdecydował się na ponowne wprowadzenie ich na przejściach granicznych ze wszystkimi dziewięcioma sąsiadującymi krajami.
W 2015 r. Austria, Szwecja, Dania i Norwegia również przywróciły kontrole graniczne z podobnych powodów. Francja wprowadziła kontrole, powołując się na zagrożenie terrorystyczne jako uzasadnienie.
