Tak jak wyniki wewnętrznych wyborów mogą zdecydować o kształcie sceny politycznej w wieloletniej perspektywie, tak i wybory prezydenckie wpłyną na poszczególne partie oraz pozycję ich liderów.
Michał Kolanko
Pierwszą połowę 2025 roku zdominują wybory prezydenckie oraz ich konsekwencje. Już dziś – i to co raz częściej – pojawiają się przedwyborcze sondaże. Choć pytanie o to, kto jeszcze będzie kandydował, pozostaje otwarte. Być może nowy rok przyniesie niespodzianki. Ale na horyzoncie również inne wybory – dużo mniej spektakularne, chociaż ważne. Chodzi o te, które we własnych szeregach przeprowadzą najważniejsze partie polityczne. A to z kolei będzie jednym z etapów przygotowań do kolejnej kampanii – parlamentarnej w 2027 roku (o ile wybory odbędą się w terminie).
PiS wybierze prezesa, PO – władze, w tym przewodniczącego
W PiS sytuacja teoretycznie jest prosta. Jesienią tego roku odbyły się pierwsze od dłuższego czasu wybory lokalne w 40 okręgach wyborczych. W kilku miejscach nie wygrali co prawda kandydaci wskazani przez Jarosława Kaczyńskiego, ale wybory przyniosły odmłodzenie okręgowych kadr. Ma to zaprocentować w kampanii prezydenckiej, gdzie struktury PiS będą pracować na „obywatelskiego” kandydata, czyli Karola Nawrockiego.
Najważniejsze decyzje w PiS dopiero przed nami. Już po majowych wyborach prezydenckich, kongres partii ma zdecydować o tym, kto zostanie prezesem partii. Jarosław Kaczyński zadeklarował, że będzie kandydował ponownie, chociaż wcześniej mówiło się, że tego nie zrobi. To prowadziło do fermentu wewnętrznego. Lider PiS zdecydował się uciąć spekulacje i ogłosić decyzję o starcie.
Do wyborów na wszystkich poziomach – łącznie z wyborami na przewodniczącego partii, szykuje się Platforma Obywatelska, choć na razie nie wzbudza to większych emocji. W 2021 roku, po powrocie do polityki krajowej, w wyborach na szefa partii wystartował Donald Tusk – wśród członków PO zdobył 97,4 proc. głosów. Był jedynym kandydatem.
„Domyślnym” scenariuszem przyjętym w Platformie jest ponownie kandydujący Tusk. Wcześniej zaplanowane są m.in. wybory regionalne w każdym z 16 województw. W ten sposób PO – już po wyborach prezydenckich – ułoży się na nowo przed przygotowaniami do kampanii do Sejmu w 2027 roku.
Zmiana warty w Lewicy, w PSL kampania sprawozdawczo-wyborcza
Wybory wewnętrzne czekają też koalicjantów Platformy. W PSL szykuje się tzw. kampania sprawozdawczo-wyborcza na wszystkich poziomach lokalnych. Z naszych informacji wynika, że w grudniu 2025 na kongresie będą wybierane władze centralne – w tym prezes PSL. Od grudnia 2015 roku jest nim Władysław Kosiniak-Kamysz. Ze względu na pozycję ludowców i samego Kosiniaka-Kamysza w rządzie, pojawienie się poważnego konkurenta dla prezesa partii jest dziś mało realne, chyba że dojdzie do większych zawirowań po niekorzystnym dla koalicji wyniku wyborów prezydenckich.
Najciekawsza sytuacja jest w Nowej Lewicy. Włodzimierz Czarzasty zadeklarował, że nie będzie ubiegał się ponownie o funkcję współprzewodniczącego partii. To otwiera drogę do wyścigu o przywództwo. Przypadnie on na jesień 2025 roku.
Nowa Lewica nie będzie dzielić się już na frakcje (SLD i Wiosnę). Nie jest wobec tego jasne, czy utrzyma się dwóch współprzewodniczących, czy wiceszef partii będzie tylko jeden. W grze o wymienione stanowiska (lub stanowisko) będą liczyć się przede wszystkim politycy i polityczki nowego pokolenia. W przyszłym roku Lewica wybierze również władze lokalne i regionalne.
2025 rok zapowiada się jako czas politycznej transformacji, zarówno w skali krajowej, jak i wewnątrzpartyjnej. Tak jak wyniki wewnętrznych wyborów mogą zdecydować o kształcie sceny politycznej w wieloletniej perspektywie, tak i wybory prezydenckie wpłyną na poszczególne partie oraz pozycję ich liderów.
