Zamówienie na przewozy autobusowe w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na lata 2022-2029, o wartości około 1,3 mld zł, jest obecnie przedmiotem kontroli Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Kontrola ta wynika z podejrzeń, że prywatni wykonawcy mogli dopuścić się zmowy w trakcie przetargu, skutecznie dzieląc rynek między sobą.
/ Adrian Slazok / / Reporter
UOKiK stawia zarzuty 11 przedsiębiorcom na Śląsku
W poniedziałek Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) ogłosił zarzuty wobec 11 wykonawców usług transportowych. W oświadczeniu podkreślono, że zamiast konkurować o kontrakt, przedsiębiorcy ci mogli dojść do porozumienia co do tego, który z nich będzie świadczył usługi na wyznaczonych obszarach.
Biuro prasowe Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej poinformowało w poniedziałek, że ujawnienie dochodzenia UOKiK i zarzuty wobec przewoźników są zachęcającą informacją. „To oznacza, że odpowiednie organy państwowe podejmują działania” – ocenili przedstawiciele GZM.
Reklama
Zgodnie z informacjami UOKiK, dochodzenie dotyczy przetargu zorganizowanego przez Zarząd Transportu Metropolitalnego (ZTM), podmiot Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Przetarg dotyczył usług przewozu pasażerów autobusami na lata 2022-2029, a jego szacowana łączna wartość wynosi około 1,3 mld zł.
„Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zebrał dowody, w tym podczas przeszukań w biurach przewoźników, sugerujące, że niektórzy uczestnicy przetargu mogli zmówić się, aby stłumić konkurencję i podzielić lukratywny kontrakt między siebie. Wykonawcy zgodzili się utworzyć konsorcja, które będą konkurować w przetargu” – czytamy w oświadczeniu.
Zmowy przetargowe na Śląsku: Czy powstały nielegalne „konsorcja”?
Wyjaśniono, że samo tworzenie konsorcjów nie jest nielegalne. Niedopuszczalne jest jednak, aby przedsiębiorcy w ramach tych konsorcjów dyktowali ich skład lub decydowali, który z nich otrzyma kontrakt na konkretne segmenty przetargu.
„Taka mogła być sytuacja w tym przypadku. Informacje uzyskane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w tym podpisane umowy i korespondencja e-mailowa, wskazują, że przewoźnicy mogli koordynować swoje działania, aby zapewnić jasność co do tego, kto wygra poszczególne części przetargu i dostarczy usługi w obszarach wzajemnie uzgodnionych” – zauważył Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Wyjaśnił, że takie rozwiązanie mogłoby umożliwić przedsiębiorcom zabezpieczenie swoich operacji w dotychczas obsługiwanych regionach Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej, zamiast konkurować ze sobą na podstawie warunków przetargu.
„Jeśli nasze podejrzenia okażą się słuszne, będzie to oznaczać, że przedsiębiorcy zamierzali narazić jednostkę samorządu terytorialnego na znaczne straty finansowe . Takie wyniki wynikają ze zmowy przetargowej, skutkującej wzrostem kosztów dla sektora publicznego i pośrednio wpływającej na podatników i całą gospodarkę” – wskazał prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Tomasz Chróstny, cytowany w komunikacie prasowym.
Przedsiębiorcy mogą zostać narażeni na karę finansową sięgającą do 10% przychodu za uczestnictwo w porozumieniu ograniczającym konkurencję.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przypomniał w poniedziałek, że Prezydent ma prawo interweniować, gdy nieprawidłowości w przetargu obejmują porozumienia między uczestnikami, których celem lub skutkiem jest ograniczenie konkurencji. Inne podmioty, które mogą zająć się nieprawidłowościami w zamówieniach publicznych, to Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne i prokuratura.
Śląski Zarząd Transportu Miejskiego jest jednym z największych organizatorów transportu publicznego w Polsce
Metropolia Górnośląsko-Zagłębiowska organizuje transport publiczny za pośrednictwem swojej jednostki budżetowej – Zarządu Transportu Metropolitalnego. Transport koordynowany przez ZTM nazywany jest Transportem GZM.
ZTM jest jednym z największych organizatorów transportu publicznego w Polsce, obsługującym 1500 autobusów, tramwajów i trolejbusów w 41 miastach i gminach Metropolii oraz kilku sąsiednich obszarach. Wszystkie te pojazdy, będące własnością wielu operatorów, obsługują około 450 linii i zatrzymują się na około 7000 stacjach.
W 2021 r. Metropolis nabyło udziały w czołowych lokalnych operatorach transportu publicznego, w tym w miejskich spółkach transportowych w Gliwicach, Katowicach, Sosnowcu i Tychach. Dzięki temu spółki te, podobnie jak PKM Świerklaniec, który jest w całości własnością Metropolis, mogą otrzymywać kontrakty w ramach procedur wewnętrznych, unikając przetargów.
Jeśli chodzi o innych przewoźników prywatnych, to w poprzednich latach ogłaszano postępowania o wieloletnie kontrakty przewozowe, których celem było m.in. rozszerzenie siatki połączeń oraz umożliwienie przedsiębiorcom sfinansowania zakupu taboru kolejowego.
W poniedziałek Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia zwróciła uwagę na możliwość sztucznego zawyżania cen i dzielenia rynku na niekorzyść ZTM, a w konsekwencji gmin wchodzących w skład Metropolii
