22 grudnia obowiązuje niedziela handlowa. W zamian za pracę w niedzielę i święta pracownik ma prawo do dnia wolnego lub dodatku do wynagrodzenia w wysokości 100 proc. za każdą godzinę pracy – mówi radca prawny dr Monika Wieczorek. Dodała, że w niektórych przypadkach pracownik może odmówić pracy w święta.
Niedziela handlowa. Na co mogą liczyć pracownicy? (Adobe Stock, Joshhh)
Co do zasady praca w niedzielę i święta jest zakazana. Kodeks pracy przewiduje jednak wyjątki i określa przesłanki, w tym branże użyteczności społecznej, w których pracownicy mogą być do niej zobowiązani.
Radca prawny dr Monika Wieczorek wskazała, że praca w dni świąteczne dozwolona jest np. w branży transportu i komunikacji, ale też w szpitalach, hotelach czy gastronomii. To nie oznacza jednak, że jest to praca wykonywana na tych samych zasadach jak w tygodniu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zobacz także: Cyfryzacja UE zabierze nam pracę? Eksperci wprost o celach Brukseli
– Praca w niedzielę i święta jest możliwa, ale w zamian pracownik ma prawo do dnia wolnego. W przypadku świąt dzień wolny powinien być wykorzystany jeszcze w tym samym okresie rozliczeniowym. Czyli na przykład, jeśli mamy miesięczny okres rozliczeniowy, to do zakończenia miesiąca kalendarzowego dzień wolny należy pracownikowi zwrócić – wyjaśniła Wieczorek.
Dodała, że jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego w tym terminie, pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100 proc. za każdą godzinę pracy w święto.
Zobacz także:
Wolna Wigilia? Andrzej Duda ma wątpliwości
Praca w święto poleceniem służbowym
Ekspertka zwróciła uwagę, że polecenie pracy w święto jest poleceniem służbowym. Wskazała, że „w takich sytuacjach pracownik może odmówić wykonania polecenia służbowego, jeżeli jest ono niezgodne z przepisami prawa, umową o pracę lub zasadami współżycia społecznego”.
Odmowa pracy w święta jest uzasadniona na przykład w sytuacji, gdy praca jest polecana w branży czy w obszarze, w którym zgodnie z Kodeksem pracy nie jest dozwolona praca w święta. To przykład polecenia służbowego sprzecznego z przepisami prawa. Taka odmowa nie może stanowić przyczyny uzasadniającej zwolnienie pracownika z pracy – powiedziała Wieczorek.
Ekspertka zaznaczyła, że inne zasady dotyczą pracy 24 grudnia. – Na razie Wigilia nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Natomiast jest to zwyczajowo dzień świąteczny dla osób, które obchodzą Święta Bożego Narodzenia – podkreśliła.
Zobacz także:
Wigilia wolna od pracy. Sejm zdecydował
Handel w Wigilię
Obecnie, zgodnie z ustawą o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta, Wigilia jest dniem roboczym dla pracowników handlu do godziny 14.
W przypadku branż niehandlowych praca 24 grudnia jest pracą jak w każdy inny normalny dzień, ale zwyczajowo w wielu miejscach pracownicy wychodzą z niej wcześniej – powiedziała Wieczorek.
Przypomniała, że ustawa w sprawie ustanowienia Wigilii, jako dnia wolnego od pracy czeka na podpis prezydenta Andrzeja Dudy. – Jeśli przepisy wejdą w życie to od przyszłego roku wynagrodzenie pracownika za 24 grudnia będzie obliczane na świątecznych zasadach – powiedziała Wieczorek.
