Spacerujesz wśród sosen, wdychając zapach igieł sosnowych, a chwilę później… sięgasz po szyszkę „na pamiątkę”. Zatrzymaj się, zanim posuniesz się za daleko, bo nawet złamanie gałązki, zebranie mchu czy zdarcie kory może być niezgodne z prawem i skutkować grzywną lub karą pozbawienia wolności. Wyjaśniamy, których roślin nie wolno usuwać z lasu i jakie są konsekwencje ich uszkodzenia lub zerwania.
/ 123RF/PICSEL
Czego nie można zabrać z lasu?
Las oferuje nam zachwycające widoki i intymną więź z naturą, ale należy pamiętać, że jego delikatny ekosystem może utrzymać równowagę tylko wtedy, gdy szanujemy jego zasoby. Zgodnie z artykułem 144 § 1 Kodeksu wykroczeń, uszkadzanie lub niszczenie roślinności na terenach przeznaczonych do użytku publicznego jest nielegalne – obejmuje to nie tylko zrywanie kwiatów polnych, takich jak konwalie czy dzwonki, ale także zbieranie gałęzi, mchu czy usuwanie kory z drzew.
Takie działania zakłócają naturalne procesy leśne i mogą spowodować nieodwracalne szkody. Za takie naruszenie grozi grzywna do 1000 złotych lub ostrzeżenie . Należy pamiętać, że lasy to nie tylko przestrzenie publiczne – około 18% polskich lasów znajduje się w rękach prywatnych, gdzie zbieranie czegokolwiek bez zgody właściciela jest traktowane jako kradzież i może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi. Dlatego przed wyruszeniem na wyprawę po leśny skarb upewnij się, że znasz status danego obszaru i obowiązujące przepisy.
Reklama
W polskich lasach obowiązuje zakaz zbierania gatunków roślin chronionych, do których zalicza się:
- storczyki ,
- gorycz ,
- widłak,
- rosiczka ,
- paprotniki,
- rośliny nasienne,
- kwiaty sasanki,
- żółte lilie wodne,
- przebiśniegi,
- pospolity pantofel,
- fioletowe cyklameny.
Niestety, często padają one ofiarą niczego niepodejrzewających turystów lub kolekcjonerów. Ustawa o ochronie przyrody (artykuł 127a) wyraźnie stanowi , że umyślne, znaczne uszkodzenie takich roślin może skutkować karą pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat . Ponadto, nawet nieumyślne podeptanie gatunku chronionego podczas spaceru może skutkować karą grzywny.
Czy można zabrać rośliny z lasu?
W lasach publicznych nadzorowanych przez Lasy Państwowe, które obejmują większość obszarów leśnych w Polsce, zbieranie niektórych zasobów naturalnych jest dozwolone, ale pod ściśle określonymi warunkami . Możesz legalnie zbierać niechronione owoce leśne, takie jak poziomki, borówki, jeżyny i maliny, a także grzyby jadalne, pod warunkiem poszanowania ekosystemu. Oznacza to, że nie wolno ci niszczyć runa leśnego, łamać gałęzi, wyrywać roślin ani pozostawiać śmieci . Takie zachowania mogą zaburzyć delikatną równowagę przyrody — na przykład deptanie mchu lub uszkadzanie krzewów może utrudniać regenerację lasu. Takie naruszenia, zgodnie z Kodeksem wykroczeń (art. 144 ust. 1), mogą skutkować grzywną do 1000 zł lub upomnieniem, co może być niemiłą niespodzianką dla tych, którzy cenią leśne skarby.
Jednak nie każda część lasu jest dostępna dla zbieraczy. W strefach objętych szczególną ochroną, takich jak parki narodowe , rezerwaty przyrody , zarośla , plantacje leśne , tereny wokół źródeł czy rezerwaty przyrody , zbieranie czegokolwiek – od jagód po szyszki – jest surowo zabronione. Tereny te, często oznaczone tablicami informacyjnymi, stanowią ostoje flory i fauny, gdzie każdy element ekosystemu, nawet najmniejszy liść czy kępka mchu, jest ściśle chroniony. W Białowieskim i Tatrzańskim Parku Narodowym obowiązują surowe przepisy, a ich naruszenie może skutkować wysokimi grzywnami, a nawet zarzutami karnymi, zwłaszcza jeśli dotyczą chronionych gatunków roślin.
Innym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę, jest konieczność uzyskania pozwolenia od nadleśnictwa w pewnych przypadkach, takich jak zbieranie ziół lub większych ilości materiału ściółki leśnej do użytku komercyjnego . Nawet w lasach publicznych istnieją obszary, gdzie zbieranie jest ograniczone ze względu na ochronę gleby, regenerację lasu lub obecność rzadkich gatunków. Przepisy te mają na celu nie tylko ochronę przyrody, ale także zapewnienie, że las pozostanie przestrzenią, z której będą mogły korzystać przyszłe pokolenia. Las to nie supermarket, w którym każdy może wziąć, co zechce — to żywy byt, który wymaga szacunku i odpowiedzialności. Zanim więc wyruszysz na zbiórkę, sprawdź, czy obszar jest chroniony i upewnij się, że Twoje działania nie zakłócą harmonii natury. W ten sposób nie tylko unikniesz problemów prawnych, ale także pomożesz w zachowaniu dziedzictwa lasu dla innych.
