Likwidacja zadłużenia dla emerytów. Dowiedz się, kto nie musi już regulować długów
Nasze prawo zawiera rozwiązania, które w pewnych okolicznościach dają możliwość osobom starszym uwolnić się od długów, a nawet kompletnie je anulować. Stosowanym środkiem jest bankructwo konsumenckie – procedura sądowa dla osób fizycznych, które nie prowadzą firmy. Jeśli dłużnik stał się niewypłacalny i nie jest w stanie na bieżąco regulować zobowiązań, ma możliwość złożyć wniosek i uregulować sytuację finansową, unikając uporczywej windykacji. W nieskomplikowanych przypadkach dostępna jest tzw. uproszczona niewypłacalność konsumencka, która trwa zazwyczaj 6–8 miesięcy i wymaga mniejszego udziału sądu.
Harmonogram spłat
Zazwyczaj sąd ustanawia harmonogram spłaty wierzycieli, który jest dostosowany do możliwości finansowych dłużnika. W orzeczeniu wyszczególnia listę wierzycieli, sposób dystrybucji środków z majątku upadłościowego, okres regulowania zobowiązań (zwykle nie dłuższy niż 36 miesięcy) oraz część długu, która zostanie anulowana po realizacji planu. W sytuacji, gdy dłużnik sam doprowadził do powstania długu z własnej winy – na przykład przez poważne niedbalstwo – termin spłaty może być przedłużony do 84 miesięcy. Po zakończeniu realizacji planu pozostałe długi podlegają ostatecznemu umorzeniu.
Nie wszystkie jednak wierzytelności mogą zostać umorzone. Poza postępowaniem zostają między innymi długi alimentacyjne, renty oraz rekompensaty za wywołanie choroby, inwalidztwa lub śmierci, kary i grzywny zasądzone przez sąd, a także zobowiązania celowo ukryte we wniosku. Bankructwo dotyczy jedynie długów powstałych przed jego ogłoszeniem – bieżące opłaty należy pokrywać na bieżąco.
W toku procesu syndyk dokonuje sprzedaży wartościowych aktywów osoby bankrutującej (na przykład domu, mieszkania, pojazdu), w celu zaspokojenia wierzycieli. Sąd może jednak wydzielić sumę na wynajem lokum na okres 1–2 lat. Zajęciu nie podlega podstawowe wyposażenie, odzież, żywność, sprzęty powszechnego użytku oraz instrumenty konieczne do wykonywania pracy. Pensja może być pomniejszana maksymalnie do połowy, z zachowaniem co najmniej płacy minimalnej (4666 zł brutto). Z emerytur oraz rent potrącenie nie może być większe niż 75% świadczenia, a do użytku osoby starszej musi pozostać co najmniej 1331,03 zł netto.
W szczególnych przypadkach sąd może warunkowo zlikwidować długi bez ustalania harmonogramu spłaty, jeżeli aktualnie dłużnik nie posiada żadnej zdolności do regulowania zobowiązań, ale istnieje możliwość poprawy jego sytuacji. Przez okres 5 lat wierzyciel ma prawo udowodnić, że dłużnik odzyskał możliwość spłat – wówczas obowiązek powraca. Jeśli nikt takiego wniosku nie złoży, długi ulegają umorzeniu, natomiast dłużnik corocznie przedstawia raport o swojej sytuacji.
Darowanie zobowiązań
Możliwe jest również całkowite darowanie zobowiązań bez ustalania harmonogramu spłaty, w sytuacji, gdy dłużnik jest na stałe niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat. Jak wskazuje Ministerstwo Sprawiedliwości, odnosi się to najczęściej do samotnych emerytów pobierających świadczenia zbliżone do minimalnej emerytury. Ten tryb nie jest stosowany w przypadku alimentów. Koszty postępowania pokrywa Skarb Państwa.
Wniosek dotyczący ogłoszenia upadłości konsumenckiej składa się w sądzie, wykorzystując urzędowy formularz (dostępny na witrynie Ministerstwa Sprawiedliwości). Można w nim wystąpić z wnioskiem o darowanie zobowiązań bez planu spłaty lub o darowanie warunkowe, jeżeli okoliczności tego wymagają.
