Na rynku dostępne są dwie główne kategorie pomp powietrzno-wodnych: dzielone i monoblokowe. Choć ich mechanizmy działania są podobne, różnią się konstrukcją, metodami montażu i obszarami zastosowania. W jakich sytuacjach sprawdzają się najlepiej i jakie czynniki należy wziąć pod uwagę przy wyborze?
Czym jest pompa ciepła powietrze-woda i jak działa?
Pompa ciepła powietrze/woda to zaawansowane urządzenie grzewcze, które pobiera energię cieplną z powietrza zewnętrznego i przekazuje ją do systemu wodnego budynku, ogrzewając w ten sposób zarówno pomieszczenia mieszkalne, jak i ciepłą wodę użytkową.
Ten system powietrze/woda jest kompatybilny z różnymi systemami ogrzewania wody, takimi jak ogrzewanie podłogowe, grzejniki niskotemperaturowe czy zasobnik ciepłej wody użytkowej. Taka konfiguracja zapewnia równomierne i stałe ogrzewanie w całym domu, zapewniając komfort cieplny przez cały rok. Ponadto, wiele modeli oferuje funkcję chłodzenia w miesiącach letnich, co zwiększa ich funkcjonalność.
Co istotne, proces ten może być kontynuowany nawet wtedy, gdy temperatura zewnętrzna spadnie poniżej zera. Średni sezonowy współczynnik wydajności (SCOP) zazwyczaj waha się od 3,5 do 4,5, co oznacza, że urządzenie może wytworzyć od 3,5 do 4,5 kWh ciepła na każdą zużytą 1 kWh energii elektrycznej.
Split i monoblok – różnice w konstrukcji i montażu
Chociaż zarówno pompy ciepła typu split, jak i monoblok są klasyfikowane jako urządzenia powietrze/woda, różnią się konfiguracją układu termodynamicznego i metodą wykorzystywaną do przekazywania ciepła do systemu wodnego budynku.
Pompa ciepła typu split
System typu split składa się z dwóch odrębnych jednostek: jednostki zewnętrznej i jednostki wewnętrznej. Jednostka zewnętrzna zawiera podstawowe komponenty układu termodynamicznego – w tym sprężarkę, parownik i zawór rozprężny – które odpowiadają za pobieranie energii z powietrza zewnętrznego. Jednostka wewnętrzna zawiera skraplacz (płytowy wymiennik ciepła), który dostarcza ciepło do systemu wodnego budynku.
Przewody czynnika chłodniczego łączą oba urządzenia, co wymaga usług instalatora z certyfikatem F-gazów w celu montażu pompy typu split. Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość umieszczenia jednostki wewnętrznej w kotłowni lub pomieszczeniu technicznym, co ułatwia dostęp serwisowy i zapewnia lepszą ochronę podzespołów hydraulicznych.
Pompa ciepła monoblokowa
W systemie monoblokowym cały układ chłodniczy – w tym parownik, sprężarka, zawór rozprężny i skraplacz – znajduje się w hermetycznie zamkniętej jednostce zewnętrznej. Taka konstrukcja eliminuje konieczność prowadzenia przewodów czynnika chłodniczego do budynku; zamiast tego rury wodne są prowadzone wewnątrz domu. W rezultacie instalacja pompy monoblokowej jest prostsza, szybsza i nie wymaga certyfikacji F-Gas, co zmniejsza ryzyko wycieków czynnika chłodniczego.
Należy zauważyć, że monobloki mogą, ale nie muszą, zawierać jednostkę wewnętrzną, która integruje system z infrastrukturą grzewczą domu, zasobnikiem ciepłej wody użytkowej lub systemem buforowym. Przykładem takiej integracji jest model Alezio M R290 firmy De Dietrich.
Należy jednak pamiętać, że część instalacji wodnej w monobloku znajduje się na zewnątrz budynku, co wymusza konieczność zastosowania odpowiednich zabezpieczeń przed zamarzaniem, np. poprzez zastosowanie zaworów glikolowych lub przeciwzamrożeniowych.
Firma De Dietrich oferuje wysokiej jakości urządzenia w obu formatach: Alezio M R290 jako nowoczesny monoblok z naturalnym czynnikiem chłodniczym oraz Alezio S R32, HPI S i Strateo R32 jako zaawansowane modele typu split, dostępne w różnych mocach i konfiguracjach.
Pompa ciepła powietrze/woda – koszty inwestycyjne i eksploatacyjne
Rozważając zakup i instalację pompy ciepła, należy wziąć pod uwagę nie tylko koszt samego urządzenia, ale także koszty instalacji w ramach inwestycji. Pompy ciepła typu monoblok, umieszczone w jednej jednostce zewnętrznej, upraszczają instalację i obniżają koszty – instalatorzy nie wymagają certyfikacji F-gazowej, a cały proces przebiega sprawniej.
Z kolei systemy typu split wymagają bardziej skomplikowanej instalacji, obejmującej połączenie dwóch jednostek za pomocą przewodów czynnika chłodniczego i test szczelności. Tego typu konfiguracja musi zostać wykonana przez licencjonowaną firmę, co potencjalnie zwiększa początkowy koszt inwestycji.
Jakie są koszty eksploatacji pomp ciepła?
Pompy ciepła powietrze/woda — niezależnie od rodzaju — znane są z wysokiej efektywności energetycznej, zwłaszcza w dobrze izolowanych domach z niskotemperaturowymi systemami ogrzewania.
Według analizy POBE (czerwiec 2025 r.), w nowo wybudowanym domu jednorodzinnym o powierzchni 150 m², wybudowanym zgodnie ze standardami programu „Moje Ciepło”, roczny koszt ogrzewania (z ogrzewaniem podłogowym) i przygotowania ciepłej wody użytkowej pompą powietrzno-wodną wynosi około 2380 zł (w taryfie G12w). Dla porównania, ogrzewanie kotłem na pellet kosztuje około 3150 zł, a kotłem elektrycznym nawet 6950 zł.
W budynkach zmodernizowanych zgodnie ze standardem WT 2017 koszty są wyższe, ale nadal konkurencyjne – ok. 3790 zł rocznie za pompy powietrze/woda z ogrzewaniem podłogowym (taryfa G12w), co i tak jest znacznie niższe niż w przypadku ogrzewania elektrycznego lub kotłów na biomasę.
Należy jednak pamiętać, że na ostateczne koszty ogrzewania wpływają następujące czynniki :
– ocieplanie budynków,
– taryfy za energię elektryczną,
– sposób eksploatacji instalacji i liczba użytkowników.
Dotacje – jak obniżyć koszty inwestycji?
Koszty związane z zakupem i instalacją pompy ciepła można ograniczyć dzięki dostępnym programom dofinansowania, które promują przyjazne dla środowiska i energooszczędne rozwiązania grzewcze. Inwestorzy budujący nowy dom lub modernizujący istniejący budynek mogą skorzystać z programów takich jak „Czyste Powietrze”, „Moje Ciepło” oraz z różnych lokalnych inicjatyw wspierających transformację energetyczną.
Program „Moje Ciepło” przeznaczony jest dla właścicieli nowych domów jednorodzinnych o podwyższonym standardzie energetycznym i umożliwia otrzymanie dofinansowania do pomp ciepła powietrze-woda – zarówno w wersji typu split, jak i monoblok.
Z kolei program „Czyste Powietrze” koncentruje się na renowacjach, umożliwiając wymianę starych systemów grzewczych na ekologiczne źródła ciepła. Pompy ciepła De Dietrich, w tym Alezio M R290, Alezio S R32, Strateo R32 i HPI S, spełniają kryteria efektywności energetycznej tych programów i można je łatwo ubiegać się o dofinansowanie. Warto również zauważyć, że profesjonalni instalatorzy i autoryzowani partnerzy De Dietrich często oferują pomoc w przygotowaniu wniosków, zwiększając tym samym prawdopodobieństwo ich uzyskania i przyspieszając proces inwestycyjny.
Źródło
