Wielu Polaków potraktowało PPK jako krótkoterminową lokatę, a nie jak sposób na oszczędzanie pieniędzy na emeryturę. Wypłaty odłożonych środków są niezgodne z celem programu, ale zgodne z przepisami. Wyjaśniamy, jak dokonać wypłaty oraz w jaki sposób wykorzystać zgromadzone pieniądze jako wkład własny na mieszkanie.
Najnowszy raport Polskiego Funduszu Rozwoju dotyczący Pracowniczych Planów Kapitałowych wskazuje na rosnącą wartość zgromadzonych środków oraz powiększającą się liczbę uczestników. Na koniec września 2024 r. aktywa netto w PPK osiągnęły poziom 29,08 mld zł., co oznacza wzrost o 801 mln zł. w ostatnim miesiącu. Oszczędza w nim z 3,6 mln. Polaków.
Atrakcyjna stopa zwrotu w PPK
Największą aktywność widać w firmach zatrudniających ponad 250 pracowników: tak udział w PPK sięga 78,26 proc. Z kolei w sektorze publicznym uczestnictwo jest na poziomie zaledwie 27,87 proc., co sugeruje potrzebę zwiększenia promocji PPK wśród pracowników państwowych. To zróżnicowanie wynika najpewniej z tego, że w dużych firmach zarabia się z reguły więcej, tak więc zmniejszenie wynagrodzenia o 2 proc. miesięcznie (taki jest wkład pracownika, swoją działkę dokłada też pracodawca i państwo) jest mniej odczuwalne niż w firmach, w których prace ledwo przekraczają poziom minimum.
Inwestorzy w PPK mogą liczyć na atrakcyjne stopy zwrotu, które w zależności od wybranego funduszu, wahały się od 129 proc. do 165 proc. To więcej niż można zarobić na lokacie, więc drugi kwartał tego roku był rekordowy pod względem wypłat. 187 tys. uczestników wypłaciło ze swoich kont aż 498 mld zł. Dla porównania: w tym samym czasie w 2022 r. wypłacono zaledwie 139 mln zł, a w 2023 r. – 400 mln zł.
PPK niczym najlepsza lokata
Wprawdzie PPK powinny być traktowane jako narzędzie oszczędzania na emeryturę, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by po część pieniędzy sięgnąć wcześniej. Jest to wprost przewidziane w regulaminie i świadczyć ma o tym, że program jest elastyczny i nie stanowi „więzienia” dla pieniędzy. Takie ujęcie było jednym ze sposobów, by przekonać rozczarowanych „skokiem na OFE” Polaków, że rządowe programy emerytalne są uczciwe i wcale nie gorsze niż programy prywatne.
PFR, który zarządza programem PPK, z zadowoleniem odnotował, że 92 proc. rachunków, z których dokonano wypłat, ma status aktywny. „Oznacza to, że osoby wypłacające nadal są uczestnikami PPK i po dokonaniu zwrotu nie złożyły rezygnacji z udziału w programie” – czytamy w komunikacie. To nie musi jednak oznaczać, że pozostawione środki zostaną wykorzystane na emeryturze: zachęceni wysoką stopą zwrotu posiadacze kont mogą za kilka lat ponownie pieniądze wypłacić i w tym tempie do emerytury zostanie im jakaś niewielka kwota.
Jak wypłacić pieniądze z PPK?
Instrukcja wypłat znajduje się na stronie MojePPK.pl. „Środki zgromadzone w PPK to prywatne pieniądze uczestników, z których mogą skorzystać w każdej chwili. Warto wiedzieć, że wypłata środków nie oznacza rezygnacji z dalszego oszczędzania, a rezygnacja nie wiąże się z wypłatą pieniędzy” – czytamy.
Ze zgromadzonych środków uczestnik PPK może skorzystać w każdej chwili. Jeśli uczestnik dokonuje wypłaty przed 60. rokiem życia na dowolny cel, taką operację nazywa się „zwrotem”. Zazwyczaj można dokonać zwrotu z poziomu rachunku PPK, składając odpowiednią dyspozycję i podając numer rachunku, na jaki mają być przelane pieniądze.
Skorzystanie przez uczestnika PPK ze zwrotu nie oznacza końca oszczędzania na rachunku PPK, z którego dokonano zwrotu. Na ten rachunek nadal będą wpływać wpłaty do PPK, finansowane przez tego uczestnika i jego pracodawcę.
Pieniądze z PPK na wkład własny
Pieniądze zgromadzone na rachunku PPK mogą zostać też wykorzystane, aby sfinansować wkład własny na zakup nieruchomości. Zgodnie z art. 98 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, uczestnik programu PPK może wypłacić środki na pokrycie wkładu własnego na mieszkanie, budowę lub przebudowę budynku mieszkalnego jednorazowo oraz do momentu ukończenia 45 lat. Natomiast spłata tych oszczędności w przypadku pokrycia wkładu własnego nie może rozpocząć się później niż 5 lat od momentu ich wypłaty, a także nie może trwać dłużej niż 15 lat od dnia ich pobrania.
Jeśli jesteś uczestnikiem PPK, wkład własny do kredytu hipotecznego możesz przeznaczyć na sfinansowanie:
- zakupu mieszkania, domu lub gruntu
- budowy lub przebudowy domu
- nabycia prawa własności do nieruchomości gruntowej albo jej części
- nabycia udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
PPK – wypłata na wkład własny: czy trzeba zwrócić środki?
Serwis RynekPierwotny.pl przypomina: „jeśli sfinansujesz z PPK wkład własny do kredytu, będziesz musiał zwrócić wypłacone środki w terminie 15 lat na swój indywidualny rachunek w programie. Możesz je spłacić w całości lub w ratach – spłatę powinieneś rozpocząć najpóźniej 5 lat od dnia wypłaty, zgodnie z warunkami umowy zawartej z instytucją finansującą”.
A co z podatkami? Tu dobra wiadomość: sfinansowany z PPK wkład własny nie naraża uczestnika programu na żadne dodatkowe koszty podatkowe ani inne potrącenia – pod warunkiem, że zwróci wypłacone środki w wyznaczonym terminie. W przeciwnym razie zapłaci zryczałtowany podatek dochodowy od zysków kapitałowych w wysokości 19% od kwoty, której nie oddał.
