Lekarz nie jest jedyną osobą, która ma prawo do wypisywania recept. Mogą to zrobić również inni przedstawiciele zawodów medycznych. Tłumaczymy, czy pielęgniarka może wypisać receptę na leki.
Z możliwością wystawiania recept kojarzymy głównie lekarzy. Jest to jak najbardziej słuszne, jednak okazuje się, że nie tylko oni mają do tego prawo. Inni pracownicy służby zdrowia, między innymi pielęgniarki i położne, również mogą wystawiać recepty, jednak są z tym związane również pewne ograniczenia. Takie rozwiązanie sprawdzi się między innymi w sytuacji, gdy pacjent pilnie potrzebuje recepty, jednak nie może skontaktować się z lekarzem.
Czy pielęgniarka może wypisać receptę?
Od kilku lat istnieje możliwość ordynowania leków przez pielęgniarki i położne. W praktyce oznacza to, że przedstawiciele tych zawodów mogą wypisywać tzw. recepty pielęgniarskie. Recepty wystawiane przez położne lub pielęgniarki, wbrew pozorom, wcale nie są czymś rzadkim w polskiej służbie zdrowia. Jak podaje Centrum e-Zdrowia, do końca 2022 roku, takie recepty wypisało prawie 15 tysięcy pielęgniarek lub pielęgniarzy i 3203 osoby, które specjalizują się w położnictwie.
Recepta pielęgniarska – co to jest?
Możliwość otrzymania recepty od pielęgniarki z pewnością jest dużym udogodnieniem. Recepta pielęgniarska jest to recepta, która została wypisana przez pielęgniarkę lub położną. Mogą to zrobić jako członkowie interdyscyplinarnego zespołu ochrony zdrowia. Taka możliwość obowiązuje od 2016 roku. Ministerstwo zdrowia przyznało te uprawnienia pielęgniarkom i położnym, by pacjenci mogli w łatwiejszy sposób realizować świadczenia zdrowotne.
Recepty pielęgniarskie dzielą się na dwa rodzaje:
- recepty do ordynacji leków,
- recepty do ordynacji leków w ramach kontynuacji leczenia, czyli na zlecenie lekarskie.
Pielęgniarka może więc przedłużyć leczenie poprzez wystawienie recepty dla pacjenta na większość leków wypisywanych wcześniej przez lekarza, a także samodzielnie (po wcześniejszym badaniu pacjenta) przepisać konkretne leki na receptę.
Jakie leki może wypisać pielęgniarka?
To, jakie leki może wypisać pielęgniarka lub położna jest zależne od tego, jakie substancje czynne zostały w nich zawarte. Pielęgniarka w ramach przedłużenia recept lekarskich może wypisać receptę na następujące leki (z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe):
- leki na choroby układu krążenia,
- leki na choroby układu nerwowego,
- leki na choroby układu pokarmowego,
- leki na choroby układu endokrynnego,
- leki na choroby układu moczowo-płciowego,
- leki na choroby układu kostnego i mięśniowego.
Dodatkowo pielęgniarka może wystawić receptę na środki spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, a także na wyroby medyczne niezbędne do kontynuacji leczenia.
W ramach samodzielnego wypisywania recept przez pielęgniarki możliwe jest wypisanie:
- antybiotyków,
- środków przeciwbólowych i uspokajających,
- leków przeciwwymiotnych,
- leków rozszerzających oskrzela,
- leków stosowanych w niedokrwistości (anemii),
- witaminy i preparaty diety eliminacyjnej mlekozastępczej,
- leki miejscowo znieczulające,
- płyny infuzyjne.
Dodatkowo pielęgniarki samodzielnie mogą wypisywać opatrunki specjalistyczne, paski do glukometrów, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego.
Kto jeszcze poza lekarzem może wystawić receptę?
Według aktualnie obowiązujących przepisów – żeby wystawić receptę na leki i inne preparaty wcale nie trzeba być lekarzem. Mogą to zrobić, poza pielęgniarkami, również następujący przedstawiciele zawodów medycznych:
- farmaceuta,
- dentysta,
- felczer,
- starszy felczer.
